Fróðskaparrit - 01.01.1969, Blaðsíða 94

102
Føroysk lýsingarorð, sum enda við -aligur
ligur, dugnaligur, hugnaligur, í fleirtaili t. d. evnaligur, skila-
ligur, svikaligur, jólaligur. Ein annar lítil bólkur eru tey or8,
har seinni liSur var upprunaliga -samligr, t. d. deyð(e 1. deyv-j
saligur, gangnsaligur, knásaligur, greiðsaligur, (srmb. eisini hjá-
orSið skynsaliga). í vanligari stavseting verSur seinni liSur
stavaSur -samligur, men m verSur ikki framboriS. TíSum er ivi
um, hvørt fyrri liSur er at telja til navnorS ella sagnorS; dømi
um hetta eru at finna í uppteljingini niSanfyri.
Eisini er at ihava í huga, at -aligur serstakliga í NorSur-
oyggjum er vorSiS kvæmt til lýsingarorSagerSar eisini av navn-
orðum, eitt nú á sliíkum førum, har -utur annars er taS vanliga.
Sum dømi kann verSa nevnt buldraligur = buldrutur. Vera
kann, at onkur av teim orSum, niSanfyri verSa nevnd, kunnu
verSa skipaS í sess viS hesum orSaslag.
Eitt vanligt avbrigdi, serstakliga suSuri á landi, eru orð, ið
enda viS -asligur (sbr. -isligur, -usligur), t. d. jánkasligur, lasas-
ligur. Ikki kann her verða sagt viS vissu, hvaSan hetta s er
komiS. TaS kann vera lænt frá orðum, ið enda viS -isligur, har
s upprunaliga man vera hvørsfalsending. Eisini kunnu formar
sum narkasligur <C nærkvæmsligur, knásasligur <C knásamsligur
hava stySjaS uppundir. Sbr. eisini 'lýsingarhættir sum renn-
andis(t). Vert er eisini at hava orSiS gerandisligur í huga í
hesum viSfangi.
TaS er ætlan mín, at eítirfylgjandi lýsingarorS kunnu vera
drigin av sagnorSum í nútíðar lýsingarhátti viS eftirfestinum
-ligur 'ískoyttum, og tí eru formliga í ætt viS fornmálsorS, iS
enda viS -anligr.
ansaligur »stórlátin, brasin«, kanska av so. ansa, tó at taS merk-
ingarliga er heldur langt ímillum; sbr. ansalótir og ansalæti.
Formliga 'kundi taS veriS runniS av fn. annsamligr »møS-
samur, stríggin«, men her ber merkingin helst ímóti; kanska
speisamlig nýtsla?
braggaligur »erpin«, so. bragga »breggja«; sbr. eisini no. bragg.
brákaligur »ússaligur, skirvisligur«, so. bráka.
-flýggjaligur sí ó-