Fróðskaparrit - 31.12.2000, Side 11
15
Um øvutan framburð í tjørnuvíksmáli
On “reversed” pronunciation in the Faroese Tjørnuvík dialect
Jógvan í Lon Jacobsen
Føroyamálsdeildin Fróðskaparsetur Føroya, V.U. Hammershaimbs gøtu 16, FO-IOO Tórshavn, Føroyar
Tlf. +298 31 53 04, faks +298 31 84 48, t-postur: jogvanl@fmd.fo
Úrtak
Her verður greitt frá tí fyribrigdinum, ið kallast øvutur
framburður. Hetta er eitt Ijóðfrøðiligt fyribrigdi. í
summum bygdum í Føroyum, t.d. í Tjørnuvík - einari
lítlari bygd norðast á Streymoynni, siga fólk eitt nú hag-
an sum [hei:jan]. Hesi bygdarmál gera ikki mun á fram-
burðinum í orðum sum hagar og heygar, og eisini er
samanfall millum orðini dagar og deyðar. Hesi somu
fólk kunnu stundum hava øvutan framburð av slíkum
orðum og eitt nú sigafleyga við framburðinum |flø:a| og
siga deyðar sum [dø:ar]. Hetta verður nevnt øvutur
framburður.
Abstract
This article explores a linguistic anomaly in Faroese that
may be referred to as “reversed” pronunciation or a "hy-
per-correct” form. It is found in the dialect of Tjørnu-
vík, a small village situated in the north of the island of
Streymoy.
Faroese employs glide insertions between two adjacent
vowels. The glide insertion depends on the phonetic en-
vironment. As a consequence of these glides, which are
/, v, and w, a monophthong in the stem can be pro-
nounced as a diphthong, e.g. hagar as [hei:jai]. The re-
sult of this pronunciation is a syncretism of words with
original <ey> and original <a>, e.g. hagar and heygar in
some Faroese dialects. This is the situation in Tjørnu-
vík. The inhabitants in Tjørnuvík feel pressure from the
surrounding dialects, which have the "right” pronuncia-
tion for these types of words. When one cannot hear any
difference between these two categories of words, peo-
ple begin to mingle pronunciations. The result is some-
times a false etymologization, and, thus, one can hear
forms like [flø:a] for fleyga and [dø:ai] for deyðar.
Fróðskaparrit 48. bók 2001: 15-20