Helgarpósturinn - 08.02.1980, Blaðsíða 19

—helgarpásturlijrL Föstudagur 8. febrúar 1980.
19
MYNDIRÁ KVIKMYNDAHÁ TÍÐ
FYRIfí OFAN NAFLA
Sjáöu sæta naflann minn (Vil
du se min smukke navle?)
Dönsk. Argerö 1978. Handrit:
Hans Hansen eftir eigin skáld-
sögu. Leikstjóri: -Sören Kragh
Jacobsen.
Viktoriur okkar lands og
tima hafa veriö aö opinbera
sálflækjur sínar i lesenda-
dálkum dagblaöanna út af
dönsku unglingabókinni Sjáöu
sæta naflann minn sem kom út
á islensku fyrir jól. Ber aö
þakka hvert tilefni sem veitir
þessu góöa fólki útrás, þvi
vafalaust liöur þvi betur á
eftir. Hinu breytir þaö aftur-
ámóti ekki aö upphlaupið geröi
ekki annaö en vekja enn meira
umtal og spennu um bókina
sém þá þegar var oröiö helsta
lesefni æskunnar. Og ekki
nema gott eitt um þaö aö segja.
Sjáöu sæta naflann minn er
angi af raunsæisbylgjunni sem
farið hefur yfir ritun unglinga-
bóka undanfarin ár og hófst viö
strendur Skandinaviu, —
auövitaö. Sú bylgja hefur
skolaö ýmsu á land bæöi óhrjá*
legum og billegum rekaviöi, og
svo pryöilegumjupplýsandi og
fallegum verkum. Sjáöu sæta
naflann minn er vafalítiö meö
betri ávöxtum nýraunsæis i
unglingabókmenntum. Lýsir
vakningu náttúrunnar og
fyrstu ás tar ævin týr um
danskrar skólaæsku meö
Kvikmyndir_____________________
eftir Guðlaug Bergníundsson, .Arna
Vlgnl Slgurpálsson
kimni og þokka. Segir þaö sem
segja þarf. Veltir sér hins
vegar ekki upp úr neina.
Mér viröist hins vegar aö
þar sem bókin var raunsæ
bregöi myndin á rómantik.
Myndin er mun penni en bókin.
Gerir söguna einhvern veginn
hlutlausari og dauflegri og
náttúrulausari. Má þaö kynlegt
teljast þvi handritiö skrifaöi
bókarhöfundur sjálfur. En
kvikmyndin veröur engu aö
siöur, undir vandaöri leikstjórn
Sören Kragh Jacobsen, einkar
þekkileg á aö horfa; snoturlega
filmuö, og fjörlega leikin af
skemmtilegum krökkum. Þetta
veröur trúlega ein helsta aö-
sóknarmynd þessarar dálitiö
þyngslalegu kvikmynda-
hátiöar, og myndinni var vel
tekiö af fullum sal unglinga i
Regnboganum sem auöheyri-
lega þekktu sjálfa sig á tjald-
inu, — svo langt sem þaö náöi.
—AÞ
Hinir ungu eiskendur I Sjáöu sæta naflann minn
HVÍLÍKT HAUST
Þýskaland aö hausti
(Deutschiand im Herbst)
Þýsk árgerö 1977/78. Leikend-
ur: Fassbinder, Liselotte Eder,
Wolf Bierman o.fl. Handrit:
Heinrich Böll, Fassbinder o.fl.
Leikstjórar: R.W. Fassbinder,
A. Kluge, V. Schlöndorff o.fl.
Haustiö 1977 gekk mikiö á I
Vestur-Þýskalandi. Skæruliöar
RAF rændu iöjuhöldinum Hans
Martin Schleyer og tóku hann af
lifi. Þá rændu þeir einnig far-
þegaflugvél og sneru henni til
Mogadisciu i Sómaliu. bar sem
sérþjálfaöar sveitir þýskar
réöu niöurlögum þeirra. Siöast,
og kannski ekki sist, létust þrir
foringjar RAF meö sviplegum
hætti i rammgeröu fangelsi I
Stuttgart og er enn allt á huldu
hvernig dauöa þeirra bar aö, þó
yfirvöld segi aö um „sjálfs-
morö” hafi veriö aö ræöa.
Atburöir sem þessir koma
vitanlega miklu róti á þjóö-
félagiö, og yfirvöld hvöttu al-
menning til þess aö njósna um
náungann, meir en áöur þekkt-
ist. Gefin voru upp simanúmer I
hverri borg, þar sem fólk gat
hringtnafnlaust og náö sér niöri
á náunganum, meö þvi aö saka
hann um aö vera hliöhollan
,,hryöjuverkamönnum”,eins og
skæruliöarnir eru gjarnan
nefndir.
Nokkrir af fremstu kvik-
myndageröarmönnum Þjóö-
verja af yngri kynslóðinni, tóku
sig til og geröu sameiginlega
mynd, þar sem þeir fjalla um
ástandiö i þjóömálum, hver á
sinn hátt. Eru þetta ýmist leikin
atriöi, þar sem ástandinu er lýst
Ihnotskurn, eöa atriði heimilda-
legs eölis, þar sem m.a. er sýnt
frá útförum Schleyers annars
vegar og skæruliöanna hins
vegar.
Athyglisvert er aö skoöa
jaröarför Schíeyers, sem kostuö
var af rikinu, þar sem stjórn-
málaforingjar reyna aö gera
hann aö pislarvotti — og tekst
þaö — og þaö sem Schleyer
sjálfur skrifaöi i bréfi á meöan á
fangavist hans stóö, en i bréfi
þessu talar hann um aö þaö sé
aldrei gaman aö deyja fyrir
fööurlandiö. Þaö kemur sér vel
fyrir rlkiö aö geta hampaö
plslarvottinum, svo hægt sé aö
heröa aögeröir gegn innlendum
andófsmönnum, svo notaö sé
tlskuoröiö þessa stundina.
Þá er einnig athyglisvert al-
gert viröingarleysi þýska lýö-
ræöisrikisins gagnvart þegnum
sinum, jafnvel þó dauöir séu.
Ættingjar hinna látnu
RAF-félaga fá engu aö ráöa um
þaö hvar likin eru grafin, heldur
er þaö sonur Rommels, hins
eina sanna, og borgarstjóri i
Stuttgart, sem ákveöur þaö.
Tvlmælaalust sterkasta atriöi
myndarinnar, og jafnframt þaö
lengsta, er gert af Fassbinder.
Þar sýnir hann okkur annars
vegar einkali'f sitt, þar sem
hann lýsir sjálfum sér sem mjög
taugaveikluöum einstaklingi
meö tyranniskar tilhneigingar.
Hins vegar á hann langt samtal
viö móöur sina um lýöræöiö og
fleira, þar sem hann heldur
fram skoöunum, sem hegöun
hans brýtur algerlega i bága
viö.
Þó einstök atriði myndarinn-
ar séunokkuö misjöfn, er hér á
feröinni ein. merkasta pólitiska
kvikmynd, sem gerö hefur veriö
á vesturlöndum hin siöari ár,
hún heldur áhorfandanum
föngnum frá upphafi til enda.
Þýskalandaö haustier mynd
sem hvert einasta mannsbarn i
landinu ætti aöeiga kost á aö sjá
og væri ekki úr vegi aö sjón-
varpið tæki hana til sýninga.
Gefur hún góöa mynd af „lýö-
ræöinu” hjá bandamönnum
okkar.
Besta mynd sem hér hefur
veriö sýnd i mörg ár. (jB
Bræður
glimukappans
Ný hörkuspennandi mynd um
þrjá ólika bræöur. Einn haföi
vitiö, annar kraftana en sá
þriöji ekkert nema kjaftinn.
Til samans áttu þeir miljón $
draum.
Aöalhlutverk: Sylvester Stall-
one, Lee Canalito og Armand
Assante.
Höfundur handrits og leik-
stjtíri: Sylvester Stallone.
Sýnd kl. 5—7—9 og 11.
Wolf Bierman í myndinni Þýskaland aö hausti en Bierman
veröur gestur Listahátlöar i vor.
LÍF í LÆKN/SHENDI?
Eplaleikur. Tékknesk. Argerö
1976. Leikstjóri Vera Chytilova.
Handrit: Vera Chytilova og
Kristina Vlachova. Leikendur:
Dagmar Blahova og Jiri Nenz.
Ég hef alltaf veriö fullur tor-
tryggni gagnvartsjúkrahúsum og
læknum. Gamla sibyljan um „llf I
læknishendi” hefur mér alltaf
þótt einhver vafasamasta lff-
trygging sem um getur. Ein af
martrööunum sem ásækja mig aö
nóttu er eitthvaö á þá leiö, aö ég
ligg á gjörgæsludeildinni eftir
vægt hjartaslag, tengdur viö
tölvur og flókin mælitæki og á allt
mitt undireinhverjum lækni, sem
er önnum kafinnviö allt annaö en
lesa á tækin — hann er aö redda
vixli á siöasta degi út af nýja ein-
býlishúsinu i Garöabæ, á þeysingi
milli kennslustofa læknadeildar
háskóians og þær lausu stundir
sem hannhefur á gjörgæsludeild-
inni notar hanntil aö fara á fjörur
viö hjúkkurnar.
Tékkneska myndin Eplaleikur
staöfestir þennan grun minn og
martröö i aöalatriöum. HUn
dregur býsna velfram hvar raun-
veruleg áhugamál lækna og
hjúkrunarfólks liggja (hversu
skelfileg tilhugsun sem þaö nú er)
og þar sem myndin gerist aö
mestu á fæöingadeild undrast
maöur aö dánartala nýfæddra
barna skuli ekki vera hærri i
hinum siöaöa heimi en raun ber
vitni. Liklega eru nýburar harö-
geröari en okkur óraöi fyrir!
Um leiö ber Eplaleikur ansi
Dagmar Blahova I hlutverki
sinu I Epialeik
mikinn keim af spitalalifinu.
Myndin er öll hin yfirspenntasta,
klippingin geysihröö, kvik-
myndatökumaöur á haröahlaup-
um meö myndatökuvélina á öxl-
inni og leikendur likastir tauga-
veiklunarsjúklingum. Fyrir
bragöiö fer húmorinn aö mestu
fyrir ofan garö og neöan. Samt er
þetta alls ekki alvond mynd —
hugmyndin er svo sem ágæt og
leikur leikstjórans aö eplatákn-
unum býsna skemmtilegur.
Og þegar öllu er á botninn hvolf t
er þetta kannski alls ekki gaman-
mynd heldur raunsæ lýsing á
fæöingadeild, þó ég voni aö svo sé
ekki — sængurkvennanna og
nýburanna vegna. BVS
Q 19 000
9
KVIKMYNDAHÁ TÍÐ
Föstudagur 8. febrúar.
Sjáöu sæta
naflann minn.
Leikstjóri Sören Kragh-
Jacobsen. — Danmörk
1978.
Hreinskilin og nærfærin
lýsing á fyrstu ást ung-
linga I skólaferö.
SIÐASTI SÝNINGAR-
DAGUR.
kl. 15, 17, og 19.
Stefnumót önnu
Leikstjóri Chantal Aker-
man. — Belgia/Frakk-
land/V. Þýskaland 1978.
Ung kvikmyndageröar-
kona feröast um Þýska-
land til aö sýna myndir
sinar og kynnast ýmsu
fólki. Sérkennileg mynd.
Lykillinn er kannski i
goösögninni um Gyöing-
inn gangandi. Leik-
stjórinn Chantal Aker-
man, ung einsog persóna
myndar hennar, er
heiöursgestur hátiöar-
innar og veröur viö
frumsvningu I kvöld.
Kl. 19,'21 og 23
Níu mánuöir
Leikstjóri Marta
Meszaros — Ungverja-
land 1976
Meszaros lýsir af næm-
um skilningi og á eftir-
minnilegan hátt tilfinn-
ingum ungrar stúlku og
samskiptum hennar viö
elskhuga sinn, sem jafn-
framt verður aö baráttu
fyrir persónulegu sjálf-
stæöi hennar. Myndin
hlaut verölaun gagn-
rýnenda i Cannes 1977.
SIÐASTA SINN.
Kl.1505,17.05 Og 19.05.
Með bundið
fyriraugun
Laikstjóri Carlos Saura
— Spánn 1978
Kl. 21.05 og 23.05.
Krakkarnir í
COPACABANA
Leikstjóri Arne Sucks-
dorff — Svlþjóö 1967.
Islenskur skýringartexti
lesinn meö
Kl. 15.05 og 17.05.
Woyzeck
Leikstjóri Werner
Herzog — V. Þýskaland
1979 Meöal leikenda
Kiaus Kinski. Ungur
og fátækur hermaöur er
grátt leikinn af mann-
félaginu og veröur unn-
ustu sinni aö bana.
Kl. 21.05 og 23.05.
ófullgert tón-
verk fyrir sjálf-
spiiandi pianó
Leiks tjór i Nikita
Mikhailkof — Sovétrikin
1977. — Fyrstu verölaun
á kvikmyndahátiöinni I
San Sebastian 1977.
Myndin er byggö á æsku-
verki Tsjekhofs og nær
vel hinum dapurlegu og
jafnframt broslegu eig-
inleikum persóna hans
Mikhailkof er einn efni-
legasti leikstjóri Sovet-
rikjanna.
Kl. 15.10,17.10 og 19.10.
India Song
Leikstjóri: Marguerite
Duras — Frakkland 1974.
Einn af stórviöburöum
kvikmyndalistar siöari
tima. Astarsaga eigin-
konu fransks sendiherra
á Indlandi I lok nýlendu-
tlmans. Byggöá þremur
skáldsögum Duras.
Meöal leikenda :
Delphine Seyrig, Michel
Lonsdale.
Kl. 21.10 og 23.10.
Marmara-
maðurinn
Kl. 15,1810, og 21.20.