Helgarpósturinn - 27.11.1981, Blaðsíða 19

19
téidfatlaðra
27. nóvember 1981
út á vinnumarkað
Frá Tæknivinnustofunni, en þangað fara margir fatlaðir til starfa
fyrsta kastið áður en út á almennan markað er haldið.
Goodyear snjóhjóibarðar eru
hannaðir til þess að gefa
hámarks grip og rásfestu
í snjóþyngslum og hálku
vetrarins
Þú ert öruggur á Goodyear
FULLKOMIN
HJÓLBARÐAÞJÓNUSTA
Tölvustýrð jafnvægisstilling
HF
172 Sími 21240
Laugavegi 170
OFT LONG OG STRONG
eftir Gunnar Gunnarsson
mynd: Jim Smart
„Þaö er oftast nær hægt aö
koma fólki aö i sinni starfsgrein,
hafi þaö sérmenntun. Og sé fólk
vinnufært þrátt fyrir fötlun, þá
tekst yfirleitt aö útvega þvi
vinnu”, sagöi Gunnar Helgason
hjá Ráöningarstofu Reykjavikur,
þegar blm. ræddi viö hann um
ráöningarmál fatlaöra fyrir
nokkru, en grein um þau mál birt-
ist i Helgarpóstinum þann 13. nóv.
s.l.
En leiö þess fatlaöa i fast og
öruggt starf, er i mörgum tilvik-
um löng og ströng. Fatlaöur
maöur, sem blaöamaöur hefur
rætt þessi mál viö, hefur t.d.
haldiö þvi fram, aö slasist
manneskja og veröi öryrki af
völdum slyss, megi jafna þeirri
leiö sem hún á þá eftir aö ganga
til aö ná nokkurri starfsorku, viö
nokkurra ára erfitt nám.
Fötiun stafar vitanlega af
mörgum ástæöum og er meö
ýmsu móti. A þessu ári fatlaöra,
sem bráöum er úti, hefur mönn-
um helst veriö tiörætt um þá sem
eru likamlega fatlaöir. En fatlaö-
ir teljast og þeir sem eiga viö geö-
sjúkdóma aö striöa og liöur i
endurhæfingu þeirra, er oft og
tiöum einmitt starfsþjálfun.
Félagsleg nauðsyn
Frá sjónarmiöi þess fatlaöa,
hlýtur þaö aö teljast nauösynlegt
fyrir samfélagiö, aö það nýti
starfsorku fatlaöra ekki siöur en
þeirra sem heilbrigöir eru.
Starfsorkan getur hins vegar
lengi reynst einstaklingnum
fjötur um fót. Þegar lagt er út á
vinnumarkað i fyrsta sinn ellegar
i fyrsta sinn eftir iangt hlé, eru
mörg atriöi sem þarf aö yfir-
vinna.
Fyrsti viökomustaöurinn á
þessari leiö, er i mörgum tilvik-
um Endurhæfingarráö. Viö lögö-
um leið okkar þangaö og hittum
framkvæmdastjóra þess, Carl
Brand. Carl sagöi okkur, aö ekki
einasta væri þaö samfélaginu
nauðsyn aö fá fatlaöa á vinnu-
markaö, heldur væri oft um aö
ræöa öflugan þrýsting á hinn
fatlaða, aö hann leitaöi fyrir sér á
vinnumarkaöi.
Hér kemur til vanahugsun, at-
vinna er talin hverjum manni
nauösyn og oft og tiöum, er þaö
næsta umhverfi hins fatlaöa, sem
ýtir hcnum á staö aö leita sér um
vinnu. Sömuleiöis er þaö oft hon-
um sjálfum andleg nauösyn aö
komast út I atvinnulifiö.
Endurhæfingarráö leggur próf
fyrir þá sjúklinga sem til þess
leita:: og reynir siöan aö finna
hentugt starf á vernduöum vinnu-
staö fyrir viökomandi. Þeir
vinnustaöir sem um er aö ræöa,
eru þá Múlalundur, en þangaö
fara langflestir og svo Tækni-
vinnustofa Sjálfsbjargar. Upp á
siökastiö, hefur Endurhæfingar-
ráö komið áttatiu til niutiu manns
til endurþjálfunar á Múlalundi.
Meöalþjálfunartimi á Múlalundi
er sextán vikur, sagöi Carl
Brand, en þeir sem lengst störf-
uöu þar, voru þar i fjörutiu og sex
vikur á siöasta ári, og þeir sem
skemmst dvöldu þar, voru aöeins
i tvær vikur. Reglan er svo sú, aö
eftiraöstarfsþjálfun lýkur, getur
viökomandi leitaö fyrir sér á
frjálsum markaöi. Og þá getur
Svo sem sjá má af liö (1)
gengur ráögjöf og stuöningur viö
atvinnuútvegun lakar en undan-
fariö. Eins og áöur hefur komiö
fram var afgreiðsla nr. 1, visaö
til starfs (1/2-1/1 dags) ráölögö
fyrir 36 skjólstæöinga á móti 42
áriö ’79. Ljóst er af tölum þessum
aö árangur er lakari en undan-
fariö.
Vinnustaða-
könnun
í ár hefur rikið látiö fara fram
könnun á vinnustööum, meö
þarfir fatlaöra i huga. Nefndin
sem aö þessu vinnur, sinnir þessu
starfi þessa dagana, og gengur
helst á vit stærri vinnustaöa og
starfsmannastjóra þeirra. Þau
atriöi sem kanna þarf, koma inn á
mörg atriði tengd fötluöum, svo
sem eöli starfans og svo náttúr-
lega aöstæöur á hverjum vinnu-
staö. Eflaust er viöa hægt aö
breyta og færa i betra horf.
QOODWVEAR
GEFUR 0'RÉTTA GRIPIÐ
VETRAR
komiö til kasta aöila eins og
Ráðningarstofu Reykjavikur, eöa
þeirrar deildar stofnunarinnar,
sem hefur meö ráöningar fatl-
aðra að gera.
Algengustu
orsakir
Algengustu orsakir dvalar i
vinnuþjálfun, eru geösjúkdómar
eöa greindarskortur (57%), sjúk-
dómar i miötaugakerfi (14%), af-
leiöing slysa (11%) og svo hjarta-
og æöasjúkdómar (7%).
Ofangreindar tölur eru frá þvi i
fyrra, en þá nutu tuttugu og átta
manns vinnuþjálfunar á Múla-
lundi á vegum Endurhæfingar-
ráös. Samkvæmt gögnum Endur-
hæfingarráös, hafa svo örlög
skjólstæöinga þess frá fyrri árum
oröiö eftirfarandi:
1. Hafa fengið atvinnu með aöstoð skrifstofunnar
2. Hafa sjálfir útvegað sér atvinnu
3. Vinnuþjálfun Múlalundi og Ortækni
4. Til náms
5. Útveguð vinna, viidu ekki
198» 1979
12 20