Helgarpósturinn - 07.01.1983, Side 19

^p^sturinn.
Föstudagur 7. janúar 1983
19
Snjólfur snillingur
segir nokkrar jólasögur
Þegar ég kom inn í spilaklúbb-
inn „Fjórir kóngar," sátu þar
Snjólfur snillingur og nokkrir fé-
lagar hans. Um leið og hann sá
mig koma inn, snéri hann sér að
mér og sagði: „Það er gott að þú
komst. Þú hefursvooft beðið mig
um að segjaþér sögur úr bridge-
heiminum. Eg ætlaði að fara að
segja strákunum sérstaka sögu
sent ntér datt í hug nýlega. En úr
því að þú ert kominn, þá er best
að ég segi ykkur öllum söguna og
svo ræður þú hvað þú gerir.“
Nú legg ég upp öll spilin svo þið
sjáið þau. Suður á að vinna al-
slemrnu í grandi á spilin sín gegn
hvaða vörn sem er og hvaða út-
spili seni er.
S Á-K-G-3
H G-3-2
T G-4-2
L Á-3-2
S-D-9-8-6-5-4 S 7
H - - H 10-9-8-7-6
T 10-9-8-7 T D-5-3
L D-G-10 L9-8-7-6
S 10-2
H Á-K-D-5-4
T Á-K-6
L K-5-4
Við skulum byrja á að telja
slagina. þ.e. þá slagi sent norður
og suður eiga örugga. Þeir eiga
þrjá slagi í spaða. fjóra í hjarta.
hálitinn, ræður ekki við að verja
. þrjá liti. Kasti hann frá hálit eða
tígli. þá er hann búinn að glata
vörninni. Ef annarhvor verjand-
inn kastar frá laufinu. þá verður
rnakker hans að gæta þess að þá
þarf hann aðverja þrjá litina. þ.e.
hálitinn ásamt laufi og tígli.
Með slíkri spilamennsku lenda
austur og vestur í vandræðum svo
að nú verður leikurinn einfaldari
hjá suður. Útkoman er sú að fyrri
hluti spilsins beinist að öðrum
andstæðingnum en lýkur svo með
því að pína liinn.
Fræðilega séð liugsum við okk-
ur framangreinda aöferð. en nú
höldum við okkur við
raunveruleikann. Það er um tvö
aðalatriði að ræöa. Annarsvegar
er hvernig við spilum eftir tígul
útspil. en liitt eftir laufa útspili.
Við byrjum á því að láta vestur
spila út tígul tíu. Nú veröursuður
aö taka þá ákvörðun gegn hvaða
aðila endaspiliö verður. Ætli
hann að kvelja vestur. þá verður
nú að koma tígulvörninni á hann.
Athugi maðurspilin nánar, þá er
auðséð aö ekki er nægjanlegt að
spila þrem spöðum til þess að
þvinga austur. Þessvegna veröur
lokaatriðið að beinast að austur.
Því spilum við á eftirfarandi
hátt:
Borðiðgefurtícul tíuna. Ausur
Spil
eftir Friðrik Dungal
tvo í tígli og tvo í laufi. eða sam-
tals ellefu slagi. Það vantar sem-
sagt tvo slagi. sem þeir verða að
skapa og það verður að gerast
með kastþröng.
Ef við athugum spilin nánar.
þá sjáum viö aö spaða útspil gefur
suður aukaslag. Síðan ætti að
vera auðvelt aö ná í þann þrett-
ánda meö einhverri kastþröng.
Taki suður fjóra slagi á spaða og
ás og kóng í laufi. þá er austur
kominn í kl/puna gagnvart rauðu
litunum. En byrji vestur með
tígul eða lauf, þá leysir liann eng-
in vandræði suöurs. Nú er ekki
aðeins um eina kastþröng að
ræða sem gefur einn aukaslag.
Nú verður þvingunin aö vera
þannig að andstæðingarnir þving-
ast í þrem litum. Og þegar spilar-
inn hefir náð fyrstu þvinguninni.
þá þvingar hann um leið bæði
austur og vestur. En til þess að ná
þessu verðum viö að átta okkur
vel á legu spilanna og gera ná-
kvæmar áætlanir.
Vestur er með spaöann og
austur með hjartað. Báöir eiga
fyrirstöðu í laul'i. Einnigeiga þeir
sameiginlega fyrirstöðu í laufi og
tígli.Austur á revndar tígul drottn -
inguna. en suður getur spilað
gosanum og þá er gæsla tígulsins
komin á hendur vesturs.
Við byrjum með þ\í að taka
toppana í hjarta eöa spaða. Sá
andstæðingurinn sem hefir hinn
lætur lítinn tígul og suður tekur
meö kóng. Tekið á hjarta gosann
og síðan ás og kóng og drottningu
í hjarta. Vestur lætur iauf og
borðið kastar spaða.
Þannig hefst forspilið. því vest-
ur neyddist til að kasta laufinu.
Þá er að hefja árásina á austur.
Það gerum við með því aö spila
spaðanum. Gosa svínaö og síðan
tekið á ás og kóng. Austur er nú í
algjörum vandræðum þar sem
hann er í kastþröng gagnvart
þrem litum. Sama er hverju hann
kastar. því hann fríar alltaf spil
gagnvart spilaranum. Segjum að
liann kasti tígli. Þá tekur suður
drottningu austurs meö kóngin-
um. Fer síðan inn í borðið á laufa
ásinn, tekur á tígul gosann og þá
er austur í algerri kastþröng í
laufi og hjarta og spilið er unnið.
Nú byrjum við aftur á spilinu og
látum vestur spila laufadrottn-
ingu í staö tígul tíunnar. Suöur
tekur á kónginn. því laufa ásinn
þurfum við að nota sem innkomu
seinna. Áöur þurftum við aö nota
innkomur í laufi á báðum hönd-
um. en nú hefur vestur látið
drottninguna svo \iö tökum ró-
,lega á kóng suðurs. En nú er stað-
an breytt og því beinist loka árás-
in núna aö vestur. Því verður aö
haga spilamennskunni þannig. að
vestur lendi í kastþröng og
nevðist til að henda laufi. Þess

Skákþrautir helgarinnar
B.P. Barnes
Úr tefldri skák
EÍ?L

: X' m a . ,
"A"t :iL. % ■■ /.-s, r>. - * — Ú-ZJ;4L, 2141 i
m
Lausnir á bls. 23.
Hér er svartur í svo mikilli
kreppu, að óhætt er að spyrja:
hve marga leiki þarf hvítur til að
binda endi á taflið?
Pizza della matrona nervosa
Nú geri ég því skóna að áður en þið hélduð
heilög jól, lesendur góðir, og báðuð fyrir
heimsfriði með biskupi og páfa, hafið þið fastað og
látið a.m.k. andvirði einnar jólagæsar renna til
kaupa á brauði handa hungruðum heimi; kvatt
gamla árið með tilheyrandi uppgjöri í fjármálum
og tilfinningamálum eins og nauðsyn ber til t þess-
ari Sódómu þar sem hugstola ráðamenn bregða
kjarnorkublysunt á loft og lýsa bleika grund tor-
tryggni og ótta (ég hefði áreiðanlega oröið þokka-
legasti prestur..): fagnað því nýja með fögrum
heitstrengingum með tilliti til framangengins upp-
gjörs: aukinn sparnaður i fjármálum en aukið ást-
ríki í mannlegum samskiptum, þvf enginn veit
hvar eða hvort við dönsum næstu jól - síðustu
forvöð að bæta um betur. En bítum samt á jaxlinn.
tröllum á meðan við tórum því maður er nú einu
sinni manns gaman en maturinn mannsins megin.
Bra, bra. jólakaka! Með þessum orðum vil égóska
landsmönnum fengsæls árs og friðar!
{ tengslum við fjármálauppgjörið lét ég fara
fram vörutalningu f eldhússkápunum. staðráðin í
því að nýta þær birgðir sem til eru, áður en nýjar
verða keyptar, og ráðlegg ég ykkur að gera slíkt
hið sama. Þannig vildi til að fyrir utan afganga af
ýmsu tagi og stóra fötu af kryddsíld sem veður-
tepptist úti á svöluni yfir áraniótin á bak við'fann-
barða hurð, átti ég heilmikið af spaghettí og ýms-
urn núðlu-og ostategundum, nóg af mjöli og nátt-
úrlega pund af geri. Því er sjálfgert að borða al
modo italiano næstu tvær vikurnar. Byrja á því að
nota afgangana sem fyllingar í pizzur eða calzone,
ná síðan jólafstrunni endanlega af með spaghettí-
áti. (Ja, sjáðiði til, Soffía Loren, sem hefurskrifað
matreiðslubók með alþýðlegum hversdagsréttum
af napólítönskum æskuslóðum sínum, segir að
spaghettí sé grennandi og bendir á eigið vaxtarlag
því til sönnunar...)
Byrjum því á pizzunum!
Pizza — heimsfrægur fátækra*
matur
Saga pizzunnar nær ckki nándar nærri eins iangt
aftur í tímann og saga pastanssem sumar heimildir
herma að sé hartnær 7 þús. ára gamalt. En löngu
eftir Jóhönnu Sveinsdóttur
fyrir daga hinnar eiginlegu pizzu hafði tfókíist f
sumum héruðum Ítalíu að baka kringlótt, flöt
matbrauð úr gerdeigi. lítillega krydduö, er nefnd-
ust focaccia. Þau eru reyndar vinsæl enn þann
dag í dag. í Róm er ókryddað afbrigði þeirra kall-
aö pizza bianca eða hvít pizza.
Uppruna sjálfrar pizzunnar má rekja til komu
tómata til Evrópu á 16. öld. Segir sagan að fátæk-
linguin f Napolí hafi fyrstuni hugkvæmst að leggja
tómatsneiðar ofan á focaccia áður en það var
bakað og nefnt pizzu. Osturinn bættist ekki ofan á
þessa lystilegu samsetningu fyrr en á 19. öld. En
þegar um það leyti tók hún að breiöast út víða um
Evrópu og Ameríku með ítölskum útflytjendum
sem komu ekki síst frá Napolí.
Pizzur eru einkar handhægar. Þær má búa tii í
margstærðum og möguleikarnir við að fylla þær
eru óþrjótandi, t.a.m. er upplagt að nota til þess
matarafganga, fisk, kjöt, pylsureða grænmeti, séti
aðeins tómatkraftur og ostur við hendina. Hér á
eftir verðúr fyrst gerð grein fyrir deiginu. þá tó-
matkrafti og osti, en síðan koma nokkrar upp-
skriftir að pizzum,bæði meö einföldum fyliingum
ogódýrum, eneinnig viðhafnarmeiri.og að lokum
verður minnst á calzone sem er eins konar lokuð
pizza.
Deigiö
Ekta pizza er ævinlega bökuð úr gerdeigi og á
Italíu þar að auki úr sérstakri tegund hvíttaðs
hveitis sem ekki fæst hérlendis. En aðalatriöiö er
að deigið fái nægan tfma til að hefast, að það sé
síðan elt vel í höndum og flatt út mjög þunnt. Hér
kemur uppskrift aö deigi sem nægir í eina gríðar-
stóra pizzu, sem þekur heila bökunarplötu, 4 eins
manns pizzur eöa 8 litlar sem borða má sem forrétt
eða náttverö.
25 g pressuger (cða 2'A tsk perluger)
2 dl'volgt vatn, uin 37 gr. C
1 msk matarolía
250 g Ineiti (4 dll
1/2 tsk salt
1. Myljiö geriö í skál og levsið þaö upp í volgu
vatninu. Bætið út íolíu, salti og hvciti. Hnoðið
deigið þar til það er orðið samfellt ogmjúkt eips
og barnsrass. Látið þaö hefast í skál með klút
vfir í notalegu trekkiausu horni, helst í svona
klukkutíma. (Annars er enginn stór skaði
skeður þó það fái aöeins 30 mín. til umráða,
svo fremi að andrúmsloftið fullnægi framan-
greindum skilyröum og ekki sé verið aö rífast á
staðnum, en það truflar gerilinn).
2. Að því búnu skiptið þið deiginu í jafnstóra
hluta eftir þörfum, eltið hvern hluta vel á mjöl-
ugu borði og fletjið deigið síðan út á bök-
unarplötunni, mjög þunnt. ^
Bökunartími
Pizzur úr gerdeigi eru bakaðar við 225 gr. hita.
Litlar pizzur þurfa 10 -15 mín. en þær stærri 15-20
mín., í miðjum ofni.
ítalskur tómatkraftur
Þegar deigið hefur verið flatt út á plötunni hefst
fyllingin alltaf á þéí að tómatkrafti er smurt ofan á
það og aðeins skilinn eftir um sentimetersbreiður
jaðar. Tómatkrafturinn er yfirleitt kryddaður.
Það má náttúrlega kaupa þar til gerðan kraft tilbú-
inn úti íbúð, Pizza Pronto, en skemmtilegra er að
sjóða sinn eigin tómatkraft, auk þess sem það er
ódýrara er til lengdar lætur. Hér kemur uppskrift
að itölskuín tómatkrafti sem'hæfir deiguppskrift-'
inni hér að framan. En þar sem hann geymist vel í
ísskáp er hagkvæmt að sjóöa svo sem fimmfalda
uppskrift í einu.
1 laukur
1 hvítlauksrif
2 ntsk olífuolía
1 dós niðursoðnir tómatar (450 g)
salt og nýtnalaður $vartur'pipar - \
1 lárviðarlauf
1 tsk þurrkað hasil
1/2 tsk oregano
2-3 msk tómatkraftur
1. Aíhýðið laukinn og saxið. Merjið hvítiauks-
rifið eða saxið smátt. Léttsteikið laukinn í
olíunni án þessþó hann taki lit. Setjið hvítlauk,
tómata og lárvíðarlauf út í pottjnn og látið
sjóöa án loks t 15 mín.
2. Kryddið nú með salti. pipar, basii og oregano
og latíð sjóöa enn í 8 - 10 mín. Hrærið þá
tómatkraítinum saman viö. Nú á tömatkraftur-
inn að vera orðinn vel þykkur. Það er eins gott
því of þunnur tómatkraftur gegnbleytir pizzu-
botninn og gerir hann slepjulegan.
3. Veiðið lárviðarlaufiö upp úr og kælið tóniat-
kraftinn.
Osturinn
Osturinn er pizzunni jafn mikilvægur og tómat-
arnir. Á Itaiiu er iiotaður feitur kúam jólkurostur,
mozzarella. Hér fer t.d. vel á að nota Gouda 45’
eöa Óöalsost eða blöndu af þessum tvéimur teg-
undum. Rétt er að reikna meö u.þ.b. I dl af rifn-
um osti út á eins manns pizzu.
Pizza Con Cozze
(með kræklingum)
I skammtur af pizzadeigi
1 skammtur af tómatkrafti
1 msK smáttsöxuð steinselja eða 1/2 msk af
þurrkaðri
300 g af niðursoðnum kræklingi
salt og pipar
4 - 6 dl rifinn ostur
2 msk olífuolía
Smyrjið tómatkraftinum yfir pizzubotninn.
Stráið steinseljunni yfir. Látið vökvann drjúpa vel
af kræklingunum og raóiö þeim á pizzuna. Krydd-
ið með salti og pipar, stráið ostinum yfir og penslið
nteö olíunni rétt áður en pizzunni er stungiö inn í
ofninn.
Pizza Siciliana
(með sardínum og ólífum)
I skammtur af pizzadeigi
1 skammtur af tómatkrafti
1 - 2 sardínudósir
12 - 15 svartar olífur
4 - 6 dl rifinn ostur
2 msk olífuolía
Smyrjiö tómatkraftinumj'fir pizzubotninn. raö-
ið sardínunum og ólífunum á hann, stráið ostinum
yfir, penslið meö olíunni og bakið.
2^>