Helgarpósturinn - 04.04.1985, Page 20

Sorphreinsun
betur
launuð
en ritstörf
Siguröur Pálsson, formaöur Rithöfundasambandsins
Rithöfundar
í startholunum
eftir Jóhönnu Sveinsdóttur myndir Jim Smart
Sú leiöinda lenska ríkir hér að opinber
bókmenntaumrœða er mestmegnis bundin
svokallaöri jólabókavertfð sem oft fylgir
fjölmiðlaslabb. Fremur hljótt er um rithöfunda
vora á þessum árstíma sem er þó vœntanlega
þeirra hábjargrœðistími sé „flóðið“ haft í
huga. Til að bœta ögn úr þessu fór HP á
fjörurnar við fjóra rithöfunda og fiskaði eftir
hvers konar blek og blóð rynni
um œðar þeirra.
„Hvaða slagæð viltu?" segir Sigurður Páls-
son og brettir upp ermarnar þegar blaða-
manni hefur eftir nokkurn eltingarleik tekist
að króa hann af að Laugavegi 28 á milli Ak-
ureyrarferða en þar var Sigurður að leikstýra
Piaf. Og er aftur kominn í startholurnar þar
sem hann tekur til við að ieikstýra sjónvarps-
leikriti Steinunnar Sigurðardóttur, Bleikar
slaufur, strax eftir páska.
— Hefurdu einhvern tíma aflögu til eigin
skrifta, Sigurður, eins og nú er ástatt?
„O jú, alltaf finnast smugur. Það er náttúru-
lega helvíti erfitt þegar leikstjórnarverkefni
lenda svona samán óforvarandis; leikrit
Steinunnar stóð til að taka upp í fyrra, svo
lendir það núna beint ofan í Piaf, svo eitt-
hvað verður undan að láta. Eitt sviðsleikrit
sem ég er að semja, frestast fram á haust.
Það er leikrit sem ég vann í framhaldi af
starfslaunum frá Þjóðleikhúsinu í fyrra sem
var að vísu enginn ákveðinn skilafrestur á.
Þannig að þetta er stöðugt púsluspil að vera
tilbúinn í startholurnar í ritstörfum þegar
eitthvað frestast með litlum fyrirvara í leik-
stjórninni, og öfugt. En þessar tvær greinar
stunda ég: ljóða- og leikritun og leikstjórn'*
— Hvaða meðulum beitiröu til að fá þetta
allt til að ganga upp?
„Enn sem komið er held ég talsverðri
hæfni í að vinna að tveimur óskyldum efn-
um í einu, en ég hef áhyggjur af því að þetta
eldist af manni, því oft hefur maður lent í
nokkuð kröppum dansi. Til dæmis varðandi
leikritið Miðjarðarför sem var sýnt í hitteð-
fyrra. Það var ekki stafur af því leikriti skrif-
aður nema frá 11 að kvöldi til kl. 6 að morgni,
einfaldlega af því að ég var við störf sem
framleiðandi í kvikmyndaiðnaðinum á þeim
tíma. Þetta er á vissan hátt komið upp í vana.
En hjá móður minni lærði ég tvær gull-
vægar reglur varðandi viðbrögð við „over-
dose“ af verkefnum. í fyrsta Iagi að reyna
ævinlega að gera allt eins vel og þú hugsan-
lega getur. Og í öðru lagi að gefa þér góðan
tíma. Ef þú fylgir þessum tveimur lögmálum
þá hefurðu alltaf tíma, en ef þú svíkur sam-
fellu þessara tveggja lögmála þá gengur ekk-
ert upp og þú gerir heldur ekki neitt.“
— Hvað liggur fyrir hjá þér núna?
„Að reyna að gera lokaatrennuna að ljóða-
bók sem jafnframt verður fyrsti hluti nýrrar
þríeindar eða trílógíu og ég get ljóstrað titl-
inum upp af þú vilt. En í honum eru náttúru-
lega tólf stafir eins og í öllum hinum: Ljóö
námu land. Þar fyrir utan er einhvers konar
prósaljóðabók eða prósaverk í smíðum, guð
má vita hvar það endar. Varðandi leikrita-
smíðina þá er ég að gera harða hríð að þjóð-
leikhúsverkinu sem ég veit ekki hvar endar
heldur, fyrir svið. Hins vegar er ég búinn
með sjónvarpsleikrit sem heitir Nóttin, já
nóttin.“
—Þýðingar?
„Ég er um það bil tilbúinn með tvær, ann-
ars vegar eina helstu metsölubók í ljóðum
sem út hefur komið í Frakklandi og raunar
hefur hún selst mjög vel víðast hvar annars
staðar þar sem hún hefur komið út. Þetta er
Paroles eftir Jacques Prevert. Útgefendur fá
reyndar létt taugaáfall þegar þú minnist á
ljóðabók, en það líður yfir þá þegar þú minn-
ist á þýdd ljóð, þannig að umræður um út-
gáfu þessarar bókar hafa verið stopular. Þýð-
ingar mínar hafa þó viljað lenda aftast í bið-
röðinni hjá mér, en af öðrum þýðingum ber
helst að nefna Orðin — Les Mots eftir Sartre.
Jú, og svo má ég ekki gleyma þýðingum á
Madame Eduardo og fleiri erótískum sögum
eftir George Batailie sem er einhver ótrúleg-
asti höfundur aldarinnar.
Þýðingar eru okkur algjör lífsnauðsyn og
þá á ég við alvöruþýðingar af því að hallæris-
bókstafsþýðingar eru verri en engar. Annars
er erfitt að þýða ljóðlist í raun, því miður, það
er einungis hægt að bera henni vitni með því
að enduryrkja."
— Hvað segir formaðurinn um kaup og
kjör rithöfunda?
„í þeim efnum vil ég vitna í samantekt í NT
sl. mánudag sem byggir á riti Framkvæmda-
stofnunar. Þar kemur fram að menningar-
störf eru meðal lægst launuðu starfa þjóðfé-
lagsins, meðallaun eru hærri í sorphreinsun
en í ritstörfum sem fara stundum yfir í lang-
varandi tuttugu tíma vinnudag. Þarf ég að
segja meir?!"
— Hvaða vopnum hyggstu beita í kjara-
baráttu rithöfunda?
„Sannfæringunni! Ég sakna þess í allri
kjarabaráttu á Islandi að þar skuli ýkjur og —
guð hjálpi mér — flokkspólitískur leikur taka
alla alvöru frá staðreyndunum. Það sem ég
legg aðaláherslu á er sannfæring og alvara.
Að menn séu sjálfir sannfærðir um það sem
þeir hafa fram að færa. Að ekki sé um að
ræða þennan samkvæmisleik: að fara fram á
óraunhæfa hluti, ýktar kröfur. Heldur eiga
menn að byrja á því að tala saman í hrein-
skilni, ekki aðeins enda á því. Málið er: vand-
ræðalegu símtölin og erfiðu fundirnir. . . Ég
hef ekkert við þennan flokkspólitíska grísa-
barnaleik að gera!“
20 HELGARPÓSTURINN