Helgarpósturinn - 27.03.1986, Síða 8

Helgarpósturinn - 27.03.1986, Síða 8
BÖÐVAR BRAGASON LÖGREGLUSTJÓRISIAÐFESIIR, AÐ SVOKÖLLUÐUINNRA ÖRVGÍ Að undanförnu hafa svo köllud „innri öryggismál" mikid veriö til umrœdu, og er ástœdan sú ad utan- ríkisrádherra, Matthías A. Mathie- sen, lagði fram í ríkisstjórninni til- lögu um samþykkt varðandi „innra öryggi" þjóðarinnar. Með þesssu er átt við bœði viðbúnað gegn hryöju- verkum öfgamanna og þvísem kall- að er ólögmœt upplýsingastarfsemi og heitir á íslensku njósnir. Utanríkisráðherra segir ,,að tíma- bært sé að efla sérstaklega viöbán- að gegn hverskyns starfsemi er mið- að því að grafa undan öryggi og sjálfstæði landsins innanfrá" eða svo er eftir honum haft í Morgun- blaðinu. Utanríkisráðherra leggur til að stofnuö verði sérstök deild inn- an lögreglunnar til að sinna fram- kvœmd þessara mála. Lögreglu- stjóri, Böðvar Bragason, segir aftur á móti að þessum málum hafi verið sinnt innan tögreglunnar í áratugi og að þetta sé ekkert nýtt mál. Þrátt fyrir það er látið í það skína að hér á landi hafi aldrei verið fylgst með mönnum. Þannig virðist utanríkis- ráðherra ekki hafa kynnt sér málið hjá samráðherra sínum Jóni Helga- syni dómsmálaráðherra. Spurning- in er ekki hvort hér sé starfrœkt leyniþjónusta eða ekki heldur hvernig eigi að starfrœkja hana. Varðbergs- fundurinn Fundur var haldinn um þessi mál, ekki á Alþingi heldur á Hótel Sögu, að tilhlutan Varðbergs og Samtaka um vestræna samvinnu. Þetta hefur verið gagnrýnt talsvert því þar var rætt um innri öryggismál íslands af utanríkisráðherra, starfsmanni dómsmálaráðuneytisins Ólafi Walt- erStefánssyni, blaðamanni Morgun- blaðsins Guðmundi Magnússyni og þingmönnunum Haraldi Ólafssyni (B) og Eiði Guðnasyni (A). Einnig sátu fundinn starfsmenn bandaríska sendiráðsins en starfsmenn sendi- ráða aðildarríkja Atlantshafsbanda- lagsins hafa heimild til að sækja fundi þessara félaga. Þegar Eiður og Haraldur gagnrýndu veru þeirra á fundinum svaraði einn starfsmanna bandaríska sendiráðsins því til að þeir væru á fundinum í góðri trú sem gestir fundarboðenda, sam- kvæmt því sem segir í frétt Morgun- blaðsins af fundinum. Aðrir fjölmiðl- ar virðast ekki hafa verið á fundin- um. Sjm j ' fflssm;. ‘Á/ S: ■ : /, í 1r i | 1 $ U'y i pg /gHI /'Æ Ganga fslenskir leyniþjónustumenn inn og út um þessar dyr? „Innri öryggismálum" sinnt frá 1950 Margvisleg verkefni og mikill árangur orðið Fyrirspurn á Álþingi Vegna þessa hefur Steingrímur J. Sigfússon þingmaður Alþýðubanda- lagsins (en fulltrúa þess flokks var ekki boðið á Varðbergsfundinn) lagt fram fyrirspurn til utanríkisráð- herra. Þar spyr hann hvort eigi að koma á fót leyniþjónustu, hverju sæti að slíkar hugmyndir skuli vera reifaðar á fundi hjá Varðbergi áður en þær eru kynntar á Alþingi, einn- ig spyr hann ráðherra hvort hann telji eðlilegt að um þessi mál sé rætt í áheyrn erlendra sendiráðsstarfs- manna. Ekki er útlit fyrir að ráð- herra svari fyrirspurninni fyrr en eftir páskaleyfi þingmanna. En sam- kvæmt því sem Matthías sagði í samtali við Helgarpóstinn þá þykir honum ekki óeðlilegt að málið var rætt fyrst á Varðbergsfundi en vísar á dómsmálaráðuneytið í sambandi við hvort hér eigi að koma á fót leyniþjónustu. Hann vildi ekki út- skýra hvað hann ætti við með orða- laginu „ólögmæt upplýsingastarf- semi“, sagði að það lægi í augum uppi. Áhyggjur vinstri manna Þeir sem mestar áhyggjur hafa af þessu máli eru vinstrisinnað fólk, þeir sem í daglegu tali eru kallaðir „kommar". Líklegt er að innan þess hóps telji menn að hægt sé að finna íslenska „treho!ta“ en vinstri menn eru ekki óvanir því að með þeim sé fylgst eftir því sem heimildarmenn blaðsins segja. Þeir segja t.d. að starfsmenn bandaríska sendiráðsins taki myndir af og skrái fólk sem tek- ur þátt í Keflavíkurgöngum, eins láti hægrimenn í Háskóla Islands sendi- ráðinu í té upplýsingar um vinstri' menn í sama skóla o.s.frv. Heimild- armennirnir telja líklegt að þessum upplýsingum sé komið áleiðis til að- ila hér innan lands. Enda sé viður- kennt samstarf NATO-ríkja á þessu sviði. Tilgangur umræðunnar nú virðist því eingöngu vera sá að stofna formlega leyniþjónustu á ís- landi. Örygaismál Íslanas = öryggismál Bandarikjanna Það er tvennt sem vekur sérstaka Matthías Á. Mathiesen vildi lítið um málið segja þegar HP hafði samband við hann, annað en það sem komið hefði fram í viðtali við Morgunblaðið. Hann lagði áherslu á að vinna þyrfti að þess- um málum og því hefði hann lagt til að skipuð yrði nefnd. Lítið vœri um rnálið að segja þar sem það vœri á umrœðustigi. Ráðherranum fannst ekkert at- hugavert við það að máliö var tek- ið upp á Varðbergsfundi áður en það kom inn á Afþingi, algengt vœri að menn rœddu mál sem þeir hefðu áhuga á annars staðar en á Alþingi áður en þau vœru lögð fram. Þrátt fyrir að umræðan hefjist í utanríkisráðuneytinu heyra þessi mál undir dómsmálaráðuneytið sem að sögn lögreglustjóra, Böðv- ars Bragasonar, hefur sinnt þess- um málum undanfarna áratugi ásamt með útlendingaeftiriitinu. Lögregiustjóri sagði að það hefði verið stefna stjórnvalda að ræða þessi mál ekki opinberlega en þar sem menn væru að ræða málin án þess að gera sér grein fyrir því að „innri öryggismálum" væri og hefði verið sinnt, væri ekki hægt að komast hjá því að upplýsa það. Böðvar Bragáson, lögreglustjóri: „Innri öryggismálunum" er sinnt og þeim hef- ur verið sinnt." „Þessi starfsemi er búin að vera í gangi í landinu í áratugi," sagði Böðvar Bragason lögreglustjóri. „Útlendingaeftirlitið er undir minni stjórn og um það eru iög nýjust frá árinu 1965 og eftirlitið er áratuga gamalt fyrirbæri. Ef til vill vegna þess að útiendingaeftir- litið hefur verið hér við þetta emb- ætti hefur þótt hagkvæmt að lög- reglustjóraembættið sinnti því sem má kalla „innri öryggismái" eða eitthvað annað. Það skipulag máia hefur verið við lýði allt frá árinu 1950. Af eðlilegum ástæð- um get ég ekki skýrt frá í hvaða formi þetta hefur verið í gegnum tíðina og ég get ekki heldur skýrt frá því í hvaða formi þetta er í dag. En ég get einfaldlega sagt að þess- um málaflokki er sinnt. Að sjálf- sögðu undir eftirliti réttra stjórn- valda sem er dómsmálaráðuneyt- ið. Þannig að það er mikill mis- skilningur ef menn halda að þessi mál hafi verið látin iiggja hjá garði og að þeim sé ekki sinnt. En það var líka ákvörðun stjórnvalda að með þessi mál skyldi fara hljóðlega og svo hefur verið alla tíð. Það getur verið ástæða þess að það komi flatt upp á ýmsa nú að þessi starf- semi sé til í landinu. Þar sem aðrir eru búnir að opna þessa umræðu sé ég ekki aðra leið færa en a.m.k. að svara því hvort þessi starfsemi sé til eða ekki og einsog ég hef sagt þá hefur þessi starfsemi verið í gangi síðan 1950. Þessum málum hefur verið sinnt og það hafa margvísleg verkefni komið upp í gegnum árin og mikill árangur orðið á ýmsum sviðum án þess að hægt sé að skýra nánar frá því,“ sagði lögreglustjórinn að lok- um. Af þessum ummæium lögreglu- stjóra má skilja að umræðan núna sé röng á tveimur forsendum. f fyrsta lagi sé um innanríkismál að ræða miklu frekar en utanríkis- mál. í öðru lagi sé þessum málum sinnt og að þeim hafi verið sinnt. Þess vegna sé umræðan óþörf og geti jafnvel skaðað „innra öryggi" þjóðarinnar. 8 HELGARPÓSTURINN

x

Helgarpósturinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Helgarpósturinn
https://timarit.is/publication/47

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.