Helgarpósturinn - 26.06.1986, Blaðsíða 32

Þrusu rokk- og leiklistarhátíð á Seyðisfirði:
Til eflingar menningarlífi á staðnum
Nu mega Seyðfirðingar og ná-
grannar aldeilis fara að vara sig, því
um helgina, eða nánar tiltekið dag:
ana 27., 28. og 29. júní, verður hald-
in mikil rokkhátíd í Fjardarseli í
fjarðarbotninum, sem er um 2 km
frá Seyðisfirði. Skemmtikraftarnir
sem koma fram á hátíðinni munu
allir gefa vinnu sína til eflingar
menningarlífi á staðnum.
Á hátíðinni koma fram hljóm-
sveitin Rikshaw, hljómsveitin
Grafík ásamt nýstirninu Bjarna
Tryggva, hljómsveitirnar Lóla,
Algebra, Sue Ellen, Tríó Valgeirs og
Fiff, sem allar koma frá Seyðisfirði,
Neskaupstað eða úr næsta ná-
grenni, og Jassband Tómasar R.
Einarssonar og Sigurdar Flosason-
ar ásamt söngkonunni Önnu Siggu.
Auk þess mun karnevalflokkur
Eddu Heiðrúnar Backman, Árna
Péturs Guðjónssonar, Ágústs Péturs-
sonar og Dominuque gangast fyrir
leiksmiðju og árangurinn af því
starfi á að verða heljarmikil uppá-
koma í Fjarðarselinu á sunnudag.
Lúðrasveit Neskaupstaðar, undir
stjórn Jóns Lundberg, mun verða
karnevalflokknum til aðstoðar.
„Jú, það verður mikið um dýrðir
og veðrið hérna ér ólýsanlega gott;
við löbbum bara um hálfnakin í
rúmlega 20 stiga hita," sagði Þóra
Guðmundsdóttir, arkitekt og far-
fuglaheimilisstýra, en hún og stalla
hennar Vilborg Borgþórsdóttir áttu
hugmyndina að hátíðinni.
BÓKMENNTIR
Dapurleiki rádandi og eitt hneyksli
eftir Ingunni Ásdísardóttur
Út er komið smásagnasafn Listahátíðar
1986, gefið út í kiljubandi af Almenna bóka-
félaginu. I bókinni eru verðlaunasögurnar
þrjár, ásamt 11 öðrum sögum sem valdar
voru til útgáfu, svo og pistlar frá dómnefnd
og útgefanda og formáli eftir Hrafn Gunn-
laugsson.
Sögur þær sem í bókinni eru, eru að sjálf-
sögðu ólíkar innbyrðis enda eftir ólíka
höfunda, en þó verður að segjast að ýmsar
þeirra eiga ýmislegt sameiginlegt. Svo til all-
ar sögurnar eru frekar dapurlegar og mætti
spyrja hvort þar ráði hinn íslenski veruieiki,
sem gerður var að skilyrði fyrir samningu
þeirra, einhverju um. Einmanaleiki er ráð-
andi í mörgum sagnanna, — er hann tákn
fyrir hið dæmigerða nútímalíf? Andstæðurn-
ar elli og æska í samtímanum eru temu
nokkurra sagnanna, — er þar komið eitt af
stærstu vandamálum okkar daga? Fortíð
(minningar) er sterkur þáttur, sumar sögurn-
ar eru byggðar upp sem upprifjun atburða
sem hafa valdið straumhvörfum í lífi sögu-
hetjanna, — er það aðallega fortíðin sem gef-
ur nútíðinni, veruleikanum gildi?
Ástina, tilfinningarnar, mannlífið í öllum
sínum breytileik er svo til hvergi að finna,
hvað þá kynlífið, girndina, ástríðurnar,
draumana. Það er kannski þess vegna sem
svo fáar af sögunum eru verulega spennandi
og gefandi lesning.
Allar eru sögurnar fremur hefðbundnar að
stíl og formgerð. Höfundar þessara sagna
virðast ekki vilja feta ótroðnar slóðir í sagna-
gerð sinni og dómnefndin haldið sig við
hinar hættuminni brautir í vali sínu, en sé lit-
ið til þess að í keppnina bárust tæplega fjög-
ur hundruð sögur verður að teljast ólíklegt
að enginn allra þessara höfunda hafi gert til-
raunir með ný form í smásagnagerð eða að
engin slík saga hafi átt heima i bók þessari.
Þegar litið er á sögurnar í heild sinni virð-
ist val þeirra bera dómnefnd nokkurt vitni,
en val manna í dómnefnd vil ég gera hér að
örstuttu umtalsefni. Án þess að kasta rýrð á
þá einstaklinga sem dómnefndina skipa verð
ég að taka til þess að í nefndinni sat aðeins
einn bókmenntafræðingur, nýr í faginu og
hefur frekar lítið frá honum komið enn sem
komið er. Það hlýtur að teljast sjálfsögð krafa
að í dómnefnd sem þessa sé valið fólki sem
þegar hefur sýnt og sannað kunnáttu sína í
faginu þannig að almennir lesendur geti efa-
semdalaust treyst því að bestu sögur keppn-
innar séu valdar til útgáfu. Þeir höfundar
sem senda sögur í keppni eiga líka skilið að
verkum þeirra sé sýnd sú virðing að reynt
fagfólk fjalli um þau. En nóg um það.
Of langt mál er að greina hverja sögu fyrir
sig enda skulu aðeins nokkrar nefndar hér.
Bestu sögur bókarinnar tel ég tvímæla-
laust vera verðlaunasöguna lcemaster eftir
Sveinbjörn I. Baldvinsson og Endurkomu
eftir Svövu Jakobsdóttur. Bygging sögunnar
Icemaster er ákaflega vel gerð; brot, sem í
fyrstu virðast sundurlaus og óskýrð, falla
smátt og smátt saman í heild sem að lokum
stendur sem fullgerð mynd, hvergi neinu of-
aukið, hvert myndbrot á ákjósanlegasta stað.
Faðirinn í sögunni er ásinn sem allt snýst um
og í sögunni er hann hlutgerður: ísskápurinn
er faðirinn, faðirinn ísskápurinn. Með þess-
ari hlutgervingu verður dauðinn óhugnan-
legri og nálægð hans sterkari en ella, dauði
föðurins nær inn í nútíð og framtíð sögunn-
ar; meðan ísskápurinn er til lifir dauði föð-
urins.
Endurkoma eftir Svövu Jakobsdóttur er
heilsteypt saga og áleitin, en jafnframt hál
eins og fiskur, — smýgur úr höndum lesand-
ans svo hann þarf að snúa sér við í skyndi og
reyna að grípa aftur. Leikur höfundarins
með tímann er glæsilega gerður, fallegt stíl-
bragð sett inn í þekkt íslenskt samhengi.
Saga sem hægt er að lesa aftur og aftur sér
til yndis.
Nokkrar fleiri sögur vil ég nefna: Afmœli
eftir Guðmund Andra Thorsson er vel gerð
saga sem einkennist af hugsanastreymi einn-
ar persónu. Það er byggt upp með mjög löng-
um setningum sem brotnar eru upp með ör-
stuttum setningum inn á milli. Við þetta
verður stíllinn fljótandi og hæfir efninu vel.
Litanotkun er skemmtileg í þessari sögu.
Fagrafold Steinunnar Jóhannesdóttur er
nútímasaga um nútímafólk og nútímavanda-
mál þess, húsbyggingar og fjármögnun
þeirra, og þann sálarskaða sem manneskjan
verður fyrir við það stöðuga óöryggi sem
hún þarf að búa við undir slíkum kringum-
stæðum. Ágæt saga að mínu mati en nokkuð
gölluð í uppbyggingu. Skíðaferðin í miðri
sögunni brýtur hana upp þannig að ótti og
öryggisleysi hjónanna verður ekki eins sann-
færandi og sagan annars gefur tilefni til.
Sögurnar Himnabrúður eftir Hrafnhildi
Valgarðsdóttur og Örugglega langur tími
eftir Omar Þ. Halldórsson eru hvor tveggja
sögur sem standa fyrir sínu, ágætar sögur
sem vel eiga heima í þessari bók. Það verður
því miður ekki sagt um sögu Sveins Einars-
sonar, Elskendurna í sveitinni. Það er barna-
skapur að senda svona sögu í smásagnasam-
keppni, en það er fullkomið hneyksli að velja
hana sem eina af úrvalssögum samkeppn-
innar.
Að lokum vil ég aðeins drepa á útlit bókar-
innar, sem því miður er bæði ljótt og billegt.
Kápumyndin er fremur til þess fallin að vera
utan á bæklingi frá ferðaskrifstofu en smá-
sagnasafni, letur á bókarkápu er ómerkilegt
og textinn aftan á bókinni er svo illa skrifað-
ur að hann er eins og léleg þýðing úr ensku.
Það er leitt til þess að vita að klúður sé að
verða aðalsmerki i framkvæmd íslenskrar
listahátíðar á flestum vígstöðvum.
KVIKMYNDIR
Ungt blóð
Bíóhöllin: Youngblood Jf •¥■
Framleiðendur: Peter Bart og Patric Wells
Leikstjórn: Peter Markle
Handrit: Peter Markle og John Whitman
Kvikmyndun: Mark Irwin
Tónlist: William Orbit
Aðalhlutverk: Rob Lowe, Cynthi Gibb,
Patrick Swayze, Ed Lauter, Jim Youngs,
Eric Nesterenko o.fl.
í upphafi líður hann einsamall um í hálf-
rökkrinu og frostþokunni og leikur fyrir okk-
ur listir sínar á ísilögðum velli ísknattleiks-
hallarinnar. . . takandi ákvörðun lífs síns. I
þann mund er kredítlistanum hefur verið
rúllað upp fyrir sjónum vorum er okkur fyr-
irvaralaust varpað nokkrar vikur aftur í tím-
ann og okkur gefnar nokkrar af nauðsyn-
legri forsendum þessa atferlis hans. Hann er
yngri sonur smábónda nokkurs, er að sjálf-
sögðu orðinn hundleiður á að fóðra hænsni
og moka skít undan búpeningi föður síns og
dreymir, líkt og svo marga af jafnöldrum
hans, um að verða atvinnumaður og stjór-
stjarna í kanadísku hockey-elítunni.
ísknattleikur er með harðsvíraðri og misk-
unnarlausari íþróttagreinum, samkeppnin
um bitastæðari stöður vægðarlaus og því
ekki furða að faðir hins unga Youngbloods
leggist gegn því að sonurinn fari út í þá bar-
áttu. Eldri sonur hans hafði um árið verið
haldinn sömu áráttu og orðið að gjalda fyrir
með sjónmissi á öðru auga og 20.000 doll-
ara lækniskostnaði. Dean Youngblood lætur
átölur föður síns ekki á sig fá og fer í próf hjá
Hammilton Mustangs, er tekinn í liðið og
björt framtíð virðist blasa við, því hann er af
náttúrunnar hendi búinn flestum þeim kost-
um er prýða góða ísknattleiksmenn. Hann
er lipur og leikinn með kylfuna, en vantar þó
illu heilli þá hörku og virðingarleysi gagn-
vart lífi og limum mótherjanna, sem er ein
meginforsenda þess að honum megi takast
að tolla í liðinu út keppnistímabilið.
„Youngblood" er þroskasaga sveitapilts í
frumskógi borgarlífsins og er dæmigerð fyrir
þá heimsmynd, eða öllu heldur þá lífsfíló-
sófíu, er kvikmyndaframleiðendum vestan
Atlantsála hefur á liðnum árum þótt best
henta neytendum sínum af yngri kynslóð-
inni. Kvikmyndir og sjónvarp eru mikilvirk-
ustu áróðurstæki samtíðarinnar. I þessa
miðla sækir nútímaunglingurinn að miklu
leyti heimsmynd sína... og jafnvel að
nokkru leyti þá lífsreynslu, sem hann getur
ekki orðið sér úti um frá fyrstu hendi. Hver
eru svo megineinkenni jjessarar nánartil-
teknu heimsmyndar? Jú, það er býsna harð-
ur heimur sem við búum við, og það sem
meira er um vert: Þessi heimsmynd er svo
rígbundin á klafa darwinismans og hefur
verið það svo lengi, að við neytendur þessa
fjölmiðlaefnis lítum núorðið á þessar hug-
myndir um lífið og tilveruna sem einskonar
órjúfanlegt náttúrulögmál. Og megininn-
takið? Jú, einstaklingshyggjan. Við fæðumst
ein í þennan heim og frá vöggu til grafar er
lífið einn allsherjar barningur, þar sem ein-
staklingurinn, unglingurinn í frumskógin-
um, stendur einn og óstuddur í baráttunni
um lífsgæðin. Sá sterki lifir af, aðrir eru misk-
unnarlaust troðnir undir. Með öðrum orðum:
Youngblood getur ekki verið viss um að
komast sómasamlega af í baráttunni á svelli
lífsins fyrr en honum hefur fyllilega skilist
eftir Margréti Rún Guðmundsdóttur og Ólaf Angantýsson
mikilvægi þess að vera fær um að berja dug-
lega frá sér... að öðrum kosti verður hann
einfaldlega undir í baráttunni.
ÓA
Frábœr
tónlist en...
Laugarásbíó: Sting — Bring on the Night
(Verði nóttj ★★★
Bresk: Árgerð 1966.
Leikstjórn: Michael Apted.
Kvikmyndun: Ralph D. Bode.
Tónlist: Sting og ný hljómsveit hans.
Aðalhlutverk: Sting, Ómar Hakim
(trommur), Darryl Jones (bassi), Kenny
Kirkland (hljómborð), Branford Marsalis
(saxófónar), Dolotte McDonald og Janice
Pendarvis (baksviðsraddir), Trude Styles,
umboðsmaður Sting o.fl.
Framleiðandi: David Manson.
Mynd þessi er heimildakvikmynd um
Sting og þessa nýju hljómsveit hans sem stóð
að sólóplötu Stings. Hún kom út á þjóðhátíð-
ardag Islendinga í fyrra og ku heita Draumur
bláu turtildúfunnar. Nýja hljómsveitin er
skipuð úrvalshljóðfæraleikurum eins og
trymblinum sem leikur í Weather Report,
saxófónleikaranum og fleiri góðu blökku-
fólki. Sting og félagar eru að fara að halda
tónleika í Frakklandi og í fyrri helmingi
myndarinnar æfa þau af kappi en síðari hluti
myndarinnar fer í sjálfa tónleikana. Inn á
milli eru síðan klippt viðtöl við Sting og aðra
meðlimi hljómsveitarinnar, umboðsmanninn
o.fl. Auk þess fáum við að fylgjast með
Trude, sambýlis- eða eiginkonu Sting, sem
framan af myndinni er kasólétt en síðan elur
hún son og áhorfendur eru ásamt Sting við-
staddir fæðinguna.
Kvikmyndatakan er þokkaleg, en myndin
er heldur einhæf og á köflum svolítið vand-
ræðaleg. Vandræðaleg, venga þess að höf-
undar hennar hafa reynt að forðast það að
hún yrði úthrópuð sem egóflipp, sem hún er
tæpast. Hinir blökku meðlimir hljómsveitar-
innar gagnrýna Sting og hrósa honum auð-
vitað líka en Sting reynir að halda sig í
ákveðinni fjarlægð þótt hann gefi af sjálfum
sér með því að leyfa áhorfendum að taka
þátt í háheilagri stund í lífi sínu ávið þá er af-
kvæmi hans er í heiminn borið. Einhæf,
vegna þess að fyrri hluti myndarinnar er eig-
inlega samfelld æfing en sá síðari samfelldir
tónleikar. Það hefði auðveldlega verið hægt
að brjóta myndina meira upp og reyna að
kryfja meira samband hljómsveitarmeðlima,
gefa áhorfendum færi á að kynnast þeim
betur og fá um leið meiri innsýn í rokktón-
listarheiminn í dag. Það hefði mér þótt mjög
hentug lausn, því á köflum er myndin leiðin-
leg. En fyrst og fremst skortir nauðsynlega
einlægni.
Sjálf hef ég aldrei verið neinn sérstakur
aðdáandi Sting og félaga í Police, en tónlistin
er þrælgóð, og þær hræður sem voru í ellefu-
bíó sátu annað hvort opinmynntar eða
brostu gleitt af hrifningu yfir tónlistinni og
hristust með taktinum. Sambland af Police-
rokki, bræðingi og jazz. Hreint út sagt, þræl-
gott. Og ekki spillti fyrir að Sting, eða
Gordon Sumner, er rokna myndarlegur í
svona miklu návígi... -Mrún
32 HELGARPÓSTURINN