Helgarpósturinn - 13.11.1986, Blaðsíða 18

aða gamalt. Það er ekki farið að
úthluta eftir því, enda þótt biðlist-
ar lengist með hverjum deginum
sem líður.
Verkalýðsforystan, m.a. Ás-
mundur Stefánsson sem nýlega
sat í sjónvarpssal og varði nýja
kerfið með kjafti og klóm, hefur
álitið að þetta nýja kerfi væri eitt
helsta „blómið í barmi forystunn-
ar“ í sambandi við síðustu kjara-
samninga.
Aðspurður um gagnrýni á þenn-
an gjörning verkalýðsforystunnar
svaraði Svavar Gestsson því til, að
„ekkert kerfi væri endanlegt og
enda þótt við samþykktum þetta
kerfi ásamt öðrum þingflokkum á
sínum tíma þá þarf stöðugrar end-
urnýjunar við“.
Kristín Ólafsdóttir, varaformað-
ur Alþýðubandalagsins tók hins
vegar fram með skýrum hætti, að
hinar nýju tillögur aðalfundar
miðstjórnar Alþýðubandalagsins
bæri að skilja á þann veg, að mið-
stjórn væri ekki ánægð með það
nýja kerfi sem nú væri að fara af
stað. Því þyrfti að breyta í mörgum
veigamiklum atriðum.
STJÓRNMÁLA-
MAÐURINN
Þröstur Ólafsson, framkvæmda-
stjóri Dagsbrúnar, hefur verið
ákafur talsmaður þess, að samn-
ingum frá í vetur yrði fylgt eftir
með ríkisstjórn Alþýðuflokks, Al-
þýðubandalags og Sjálfstæðis-
flokks. Undir þetta hefur formað-
ur Alþýðuflokks tekið með endur-
teknum hætti. Ásmundur Stefáns-
son, forseti ASÍ, hefur ekki ótví-
rætt tekið undir þennan málflutn-
ing Þrastar Ólafssonar, en hann
hefur sýnt áhuga á nánara sam-
starfi A-flokkanna og Sjálfstæðis-
flokks. Slíkum hugmyndum er al-
farið hafnað í stjórnmálaályktun
miðstjórnar Alþýðubandalagsins.
Öllu samstarfi við Sjálfstæðis-
flokkinn á hinu pólitíska sviði er
hafnað. Þetta gengur þvert á
meirihlutasamstarf Alþýðubanda-
lags og Sjálfstæðisflokks í verka-
lýðshreyfingunni og á hugmyndir
Þrastar Ólafssonar um ríkisstjórn
að afloknum kosningum. Þrátt fyr-
ir þetta var stjórnmálaályktun
miðstjórnar samþykkt samhljóða.
Engin mótatkvæði. Og þegar HP
leitaði til Ásmundar Stefánssonar
og spurði hann hvort hann væri
ánægður með stjórnmálaályktun
miðstjórnar, þásvaraði hann: „Já.“
Miðstjórnarfundurinn verður að
teljast sigur fyrir frjálslyndu öfiin í
Alþýðubandalaginu. Fram eru
komnar annars konar áherslur, en
umfram allt hafa Ólafur Ragnar
Grímsson og stuðningsmenn í
miðstjórn beygt flokkseigendafé-
lagið og Svavar Gestsson til að
samþykkja stefnu sem gengur
þvert á stefnu verkalýðsforystu
Alþýðubandalags. Og það sem
meira er — fengið þessa sömu
forystu til að gagnrýna sjálfa sig
með eftirminnilegum hætti. Allt
sem hún hefur verið að segja und-
anfarna mánuði fellur dautt og
grafið með stjórnmálaályktun-
inni. Þetta gerðist e.t.v. fyrst og
fremst vegna þess, eins og einn
miðstjórnarmanna orðaði það í
samtali við HP, að „pólitíkusinn
er hlaupinn í þá Ásmund og
Þröst". „Jafnaðarstjórn" verður
sjálfsagt ekki til í bráð, en Ólafur
Ragnar hefur styrkt stöðu sína
innan Alþýðubandalagsins! Með
Reykjanesframboði hefur hann
hins vegar glatað tiltrú manna af
lýðræðiskynslóð. Það er gjaldið.
• Ólafur Ragnar knýr fram stefnubreytingu með Reykjanes-
framboði • Feluleikir og einkapot ASI gagnrýnt • Asmundur og
Þröstur komnir í pólitík • Nýju húsnœðislögin skulu endurskoðuð
• Boðið uppá ,,jafnaðarstjórn“
Midstjórn Alþýdubandalagsins
hélt fyrsta adalfund sinn eftir nýj-
um reglum um sídustu helgi. Var
fundur þessi haldinn stuttu eftir þá
ákvördun Ólafs Ragnars Gríms-
sonar, að bjóða sig ekki fram í
Reykjavík. Því er þetta tekið fram,
að samhengi er á milli þeirrar
staðreyndar og þess sem sam-
þykkt fékkst á aðalfundi mið-
stjórnar Alþýðubandalags.
REYKJANESFRAM-
BOÐIÐ
Þegar HP spurði Ólaf Ragnar
Grímsson um ástæðu þess að
hann hætti við framboð í Reykja-
vík og bauð sig þess í stað fram í
Reykjanesi svaraði hann með
þessum orðum: „Kjörnefnd í
Reykjaneskjördæmi óskaði ein-
róma eftir því við mig, að ég byði
mig fram í því kjördæmi og tæki
baráttusæti listans. Þetta iít ég á
sem stuðningsyfirlýsingu við
seinkar óumflýjanlegum átökum
á milli lýðræðisafla og verkalýðs-
arms í Alþýðubandalagi. Næsti
slagur verður væntanlega ekki
fyrr en kemur að ríkisstjórnar-
myndun eftir kosningar, eða þá
ekki fyrr en menn í Alþýðubanda-
lagi fara að bítast um formanns-
stólinn eftir Svavar Gestsson.
í þessu samhengi verður Reykja-
nesframboðið að skoðast. Það er
lykill Ólafs Ragnars að auknum
áhrifum í miðstjórn Alþýðubanda-
lags. Málamiðlunin sem var nauð-
synleg til að fá samþykkta stjórn-
málaályktun á miðstjórnarfundi,
12—16 þingmönnum í kosningum,
allt eftir því hvernig menn reikna
það dæmi. I ljósi skoðanakannana
og þeirra framboðslista sem þegar
eru fram komnir verður að telja
þennan kost ólíklegan eftir næstu
kosningar.
Miðað við þá áherslu, sem Al-
þýðubandalagið leggur á utanrík-
ismál í þessari nýju stjórnmála-
ályktun sinni, og stefnu Alþýðu-
flokks þá virðist líklegt að þessi
„útrétta hönd“, eða bónorð til Al-
þýðuflokks verði ekki annað en
orðin tóm. Alþýðuflokkur í upp-
sveiflu tekur ekki í þessa hönd. í
Alþýðubandalagsins er sérstakur
kafli um kjaramál, enda þótt
skýrslu um efnahags- og atvinnu-
mál hafi verið vísað til nefndar,
m.a. vegna ágreinings um nokkur
mikilvæg atriði. í kjaramálakafl-
anum er sagt: „Fyrirtækin hafa
sýnt í reynd að þau geta borgað
meira en kveðið er á um í kaup-
töxtum. Þess vegna á að hækka
launaákvæði samninganna í sam-
ræmi við það sem gerist í reynd.
Feluleikir og einkapot í launamál-
um verða til lengdar aðeins til að
sundra launafólki og styrkja at-
vinnurekendur. Samstöðu verður
Fulltrúi lýðræðiskynslóðar, Kristln Ölafsdóttir, varaformaöur Alþýðubandalags kynnti stjórnmálaályktun flokksins á blaðamannafundi. Til hægri við hana situr formaður,
Svavar Gestsson. Hann ber ábyrgð á þvl gagnvart verkalýðsforystunni að flokkurinn hafnar nú öllu samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn. Smartmynd.
stefnu mína og störf innan Alþýðu-
bandalagsins og á þeim grundvelli
ákvað ég að taka þessu sæti. Úr
því mun ég áfram vinna stefnu
minni fylgi innan flokks sem utan.
Ég taldi það einnig nauðsynlegt,
að einhver forystumanna flokks-
ins tæki sæti í baráttusæti á lista
Alþýðubandalagsins í þessum
kosningum og helgaði sig því
verkefni, að kynna með þeim
hætti þá framtíð, sem felst í nýjum
áherslum og nýjum vinnubrögð-
um, sem flokkurinn vill boða.
Þetta er ég tilbúinn að gera úr bar-
áttusæti og ekki úr skjóli öruggs
þingsætis.“
Liður í hinni „nýju framtíð og
nýju vinnubrögðum", sem Ólafur
Ragnar talar hér um eru þær
ályktanir sem samþykktar voru á
aðalfundi miðstjórnar Alþýðu-
bandalagsins s.l. helgi og Ölafur
Ragnar átti verulegan þátt í að
undirbúa.
Reykjanesframboðið er að því
er virðist vera biðleikur hjá Ólafi
Ragnari. Biðleikur í þeim skiln-
ingi, að hann hefur metið meira
þann málefnagrundvöll, sem nú
liggur fyrir sem samþykkt stefna
flokksins, en persónulegt uppgjör
við Ásmund Stefánsson, eða Svav-
ar Gestsson í forvalsbaráttu í
Reykjavík.
Þessi biðleikur Ólafs Ragnars
sem er vægast sagt óvenjuleg fyrir
Alþýðubandalagið.
„JAFNAÐARSTJÓRN"
Stjórnmálaályktun aðalfundar
miðstjórnar Alþýðubandalagsins
var samþykkt samhljóða. Þetta
þýðir, að þungaviktarmenn úr
verkalýðshreyfingu, s.s. Ásmund-
ur Stefánsson og stuðningsmenn
Þrastar Ólafssonar skrifuðu uppá
stefnuna. Þetta er þeim mun
merkilegra eftir því sem stjórn-
málaályktunin er skoðuð frek-
ar. Við nánari lestur kemur nefni-
lega í ljós, að hún gengur í flestum
aðalatriðum þvert á þá stefnu,
sem t.d. Þröstur Ólafsson — og
Ásmundur Stefánsson, forseti ASI
— hafa haldið fram.
Alþýðubandalagið býður uppá
nýja tegund ríkisstjórnar, svokall-
aða „jafnaðarstjórn". Samkvæmt
hugmyndum flokksins á þess kon-
ar stjórn að vera þriggja flokka og
er sagt að forsenda fyrir straum-
hvörfum í íslenskum stjórnmálum
sé „að Alþýðubandalagið vinni
stórsigur í næstu kosningum". Og
flokkarnir sem Alþýðubandalagið
vill fá til samstarfs við sig í þessari
nýju ríkisstjórn eru Alþýðuflokkur
og Kvennalisti. Þessir flokkar hafa
samtals 19 þingmenn á Alþingi nú,
og þyrftu því að bæta við sig
fyrsta lagi vegna þeirrar fylgis-
aukningar sem flokknum er spáð
og hann telur sig fá og í öðru lagi
vegna þess að flokkurinn skrifar
ekki uppá breytingar á stefnu í
utanríkismálum í þá veru sem Al-
þýðubandalagið boðar í stjórn-
málaályktun sinni.
Alþýðuflokkur hefur yfirleitt
gengið í berhögg við stefnu þá er
flestir jafnaðarmannaflokkar í
Norður-Evrópu halda fram. Það
eru ekki ný sannindi. Alþýðu-
bandalag aftur á móti hefur stigið
skref í átt til stefnu jafnaðar-
manna.
Ólafur Ragnar Grímsson sagði á
blaðamannafundi, þar sem plögg
Alþýðubandalagsins voru kynnt,
að ef Jón Baldvin Hannibalsson
hafnaði samstarfsdrögum Alþýðu-
bandalagsins, þá sýndi Jón Bald-
vin það enn einu sinni „að hann
væri afturvirkur pólitíkus". Svavar
Gestsson tók í sama streng og
sagði, að hin neikvæða afstaða Al-
þýðuflokksins til samvinnu til
vinstri hefði klofið Alþýðuflokk-
inn. Var Stefán Jóhann Stefánsson
nefndur sérstaklega í þessu sam-
bandi. Þykja ummælin „aftur-
virk“.
HÖRÐ GAGNRÝNI
Á ASÍ
í stjórnmálaályktun miðstjórnar
að ná um launajöfnun og þeir sem
síðustu misseri hafa náð fram
launahækkunum umfram aðra
með launaskriði og sérsamning-
um verða að beita styrk sínum til
stuðnings lágtekjuhópunum."
Niðurstaða þess flokkspólitíska
meirihluta, sem fer fyrir ASÍ batt-
eríinu í kjaramálum hefur í reynd
verið sú, að halda kauptöxtum í
lágmarki og treysta á launaskrið
og einkasamninga. Nýlegar kann-
anir benda til þess, að hið svokall-
aða „einkapot og feluleikir" sé nú
þegar sá raunveruleiki sem ís-
lenskir launamenn búa við í stór-
um stíl. Þetta er afleiðing af stefnu
ASÍ í kjaramálum.
Svavar Gestsson var spurður
beint að því á blaðamannafund-
inum, hvort þetta væri ekki hörð
gagnrýni á stefnu ASÍ. Hann vék
sér undan að svara með beinum
hætti.
Annar þáttur stjórnmálaálykt-
unar miðstjórnar Alþýðubanda-
lags fjallar um húsnæðismál. Þar
segir m.a. að stefna skuli að því að
„endurskoðun húsnæðiskerfisins
verði hraðað með nýsköpun og
eflingu hins félagslega þáttar hús-
næðiskerfisins að leiðarljósi".
Kemur þessi hluti stjórnmála-
ályktunar ekki síður á óvart, en
valdir kaflar um kjaramál. Nýja
húsnæðiskerfið er tveggja mán-
FRETTASKYRING
eftir Helga Má Arthúrsson
Miðstjórnarfundur Alþýðubandalags
HAFNAR STEFNU ASI
18 HELjGARPÓSTURINN