Helgarpósturinn - 30.12.1986, Síða 3

FYRST OG FREMST
EINN af næturhröfnum Bylgj-
unnar varð heldur betur fyrir
óskemmtilegri reynslu fyrr í þess-
um mánuði. Hann var, einu sinni
sem oftar, í beinni útsendingu að
næturlagi og gladdi aðra nætur-
hrafna með góðri tónlist. Gamanið
tók hins vegar að kárna verulega,
þegar hluti af veggnum fyrir aftan
hann losnaði og féll beint á
hnakka dagskrárgerðarmannsins.
Haraldur Gíslason, en svo nefnist
sá sem í hlut átti, var svo heppinn,
að kunningi hans var fyrir tilviljun
staddur í hljóðverinu og gat sett
næstu plötu undir nálina, því
plötusnúðurinn lá steinrotaður
fram á borðið. Sagan endaði þó
vel, því Haraldur reyndist ekki
mikið slasaður og hélt áfram að
sinna störfum sínum eftir að vin-
urinn kom honum til meðvit-
undar...
DAGANA fyrir jól voru hér
óvenjugóð skilyrði til móttöku
sendinga frá erlendum útvarps-
stöðvum. Dagskrárgerðarmenn á
Rás 2 hjá BBC, eða Radio Two,
kepptust auðvitað við að leika
jólalög og vera skemmtilegir, en
einum þeirra varð skemmtilega á í
messunni þegar við heyrðum til.
Hann var að flytja kveðju með
óskalagi og sagði (í lauslegri þýð-
ingu): „Hún Sally, sem er nýkomin
af manninum sínum, fær ástar-
kveðjur frá spítalanum". Það er
ekki ofsögum sagt af því hvað
jólastressið — eða er það kannski
jólabruggið? — getur sett menn út
af laginu. . .
í JANÚARBYRJUN verður
leikrit Gudrúnar Ásmundsdóttur
um prestinn Kaj Munk frumsýnt í
Hallgrímskirkju. Arnar Jónsson
leikur titilhlutverkið, en þar að
auki koma margir aðrir við sögu.
Það er nýtt leikhús, sem að sýn-
ingunni stendur. Upphaflega átti
það að heita Kirkjuleikhúsið, en
þar sem ekki var eining um nafn-
ið, var því breytt í Leikhús í kirkju.
Þetta er svo sem ekki í frásögur
færandi, nema fyrir það hve
skammstöfunin, LÍK, er tragíkóm-
ísk. . .
ANNÁRS er fjörlegt að skoða
leikaraferil Arnars Jónssonar, því
hann er býsna fjölbreyttur. Nýlega
sáum við hann sem prest í Gull-
sandi og síðasta sviðshlutverk
hans var prestur (Uppreisn á ísa-
firði), þarnæst læknir (í smásjá) og
svo aftur prestur (Kaj Munk),
löngu áður Kölski (Gullna hliðið)
og eitt sinn galdrafangarinn
Þorleifur Kortsson (Skolla-
leikur). . .
MARGIR þeirra, sem fengið
hafa nafngiftina uppi, eiga nú stutt
eftir í fertugsafmælið. Þeim er þó
óhætt að anda léttar, því nýjustu
fréttir frá Bretlandi herma að ný
skilgreining hafi fundist á uppum,
sem náð hafa þessum áfanga. Þeir
verða svokallaðir dinkies, en það
nafn er samsett úr lýsingunni:
dual income-no-Afids. Þetta er sem
sagt barnlaust, útivinnandi fólk í
sambúð. Þarna er um að ræða
efnaða einstaklinga, sem gengu í
hjónaband eða stofnuðu til sam-
búðar, en gáfu sér ekki tíma til
barneigna. Fyrirbærið mun fyrst
hafa uppgötvast í Bandaríkjunum.
„Meðal-dinky" er rúmlega fertug-
ur, heildartekjur heimilisins fara
yfir 3 milljónir króna og annað
hvort hjónanna er oftast upptekið
við vinnu um helgar. Þegar þau
hafa tíma til að kaupa inn, er það
gert rétt fyrir lokun verslana.
Þegar þau fara út saman, er það
helst í bíó eftir vinnu og þá dotta
þau bæði undir lok myndarinnar.
Hvílík framtíð — vesalings
uppar. . .
„Hann er á þessu óræða stigi — of gam-
all til að teljast uppi en ekki nógu vel laun-
aður til að vera „dinky"."
VANSKIL koma fyrir á bestu
bæjum, en þá er það líka sem
menn fá sendar aðvaranir og jafn-
vel hótanir, allt eftir því hvað
lánardrottnunum er mikið niðri
fyrir. Tíðindamaður HP fékk senda
svona tilkynningu um vanskil á
dögunum — og þar sem hún var
svo blíðlega orðuð, borgaði hann
um hæl. Textinn var nefnilega
svona:
„Við erum ekki fullkomin. —
Okkur verða á mistök. — Og svo
erum við líka gleymin. Auðvitað
er það vegna þess sem afborgun
yðar hefur farið í vanskil. Vinsam-
legast bætið úr þessu strax í dag
og gjaldkerinn okkar mun brosa
út að eyrum.“
Já, þetta hrífur . . .
SMARTSKOT
HELGARPÚSTURINN UMMÆLIVIKUNNAR
Okurþokur ,,Allar vangaveltur um einhvern dýpri til-
Nú heyrast hlátursrokur í háum stað: gang með birtingu þeirra eru út í hött".
Okur telst ekki okur, RITSTJÓRI MORGUNBLAOSINS i REYKJAViKUR- BRÉFI UM BIRTINGU BLAÐSINS Á FRÉTTASKÝR-
eða hvað? INGUM UM INNRI MÁLEFNI SJÁLFSTÆÐIS- FLOKKSINS.
Niðri.
Örlygur Hálfdanarson
bókaútgefandi
„Ég hef ekki séð neinar sölutölur ennþá, eins og þú getur
ímyndað þér, en ég held að hún hafi gengið nokkuð vel. Ég hef
á tilfinningunni að bóksalan í ár sé ósköp svipuð því og hún
hefur verið hin síðari ár."
— Hvaða bækur seljast best?
„Þetta er spurning sem erfitt er að svara, en mér virðist vera
mikil breidd í þessu. Það er engin ákveðin tegund bóka sem
selst betur en önnur. I mínu fyrirtæki hefur þetta verið í ákveðn-
um skorðum. Við leggjum mesta áherslu á þjóðlegan fróðleik
og höfum ekkert breytt því. Sú bók, sem seldist best frá okkur
er Alíslensk fyndni og sýnir það einna best að litróf bókaútgáfu
er ansi víðfeðmt."
— Eru íslendingar bókaþjóð, eða er það goðsögn?
„íslendingar eru ennþá bókaþjóð. Það er ekki goðsögn.
Þetta þekki ég af samræðum mínum við starfsbræður mína er-
lendis um bóksölu og bókaútgáfu víða um lönd. Þjóðin er enn-
þá bókaþjóð. Það er engin spurning. Sá tími skerðist hins vegar
stöðugt, sem fólk hefur til að lesa. Ég er ekki maður til að svara
því hvaða áhrif það kann að hafa þegar til lengri tíma er litið."
— Hvað hefur þú gefið út margar bækur á síðustu
tuttugu árum?
, Ja, við eigum tuttugu ára afmæli um þessar mundir og eðli-
legt að spurt sé. Ég verð hins vegar að viðurkenna, að ég hef
ekki hugmynd um það. Við tókum þetta saman á tíu ára afmæl-
inu, en okkur hefur ekki gefist tími til að gera hliðstæða úttekt
nú. Lætin voru svo mikil fyrir jólin. Sumar bókanna hafa selst
í miklu upplagi og gera það áfram, þannig að hér er ekki aðeins
um titlafjölda að ræða, heldur upplag og vinsældir einstakra
bóka.
— Hvaða verkefni er þér kærast eftir að hafa staðið í
bókaútgáfu í tuttugu ár?
„Ensk-íslenska orðabókin er afskaplega kær fyrir þær sakir
að það var mikill áfangi að sigrast á henni. Það var mikið verk
og setti næstum fyrirtækið á hausinn, og ennþá fylgir okkur
svolítill hali. En það verk sem mér þykir hvað vænst um er verk-
ið sem ég byrjaði á og heitir Landið þitt, ísland, en það hét
Landið þitt þegar það hóf göngu sína árið 1966. Með þeirri út-
gáfu tvinnast saman þeir fjórir þættir, sem eru einkunarorð okk-
ar: Landið, þjóðin, sagan og tungan. Það er þó erfitt að svara
spurningunni með einhlítum hætti. Annað verk, sem við erum
að byrja með, þykir mér afskaplega vænt um, en það er Reykja-
vík — Sögustaður við Sund, og er gaman að vinna að þeirri
bók. Þá get ég sömuleiðis nefnt bók eins og íslandsmyndir
Mayers, sem kom út dagana fyrir jól og er að mínu viti ákaflega
vönduð og merkileg bók, sem á eftir að seljast um ókomin ár,
enda lagði fyrirtækið gífurlega vinnu og metnað í þetta verk."
— Ætlar þú að gefa út fleiri orðabækur?
„Já, það er íslensk-þýsk orðabók á leiðinni og kemur hún út
haustið 1987. Þá er í undirbúningi íslensk-ensk orðabók sem
kemur út eftir 2—3 ár.
Annars er það merkilegt íhugunarefni, af því við erum að tala
um orðabækur, af hverju kennarar halda ensk-enskum orða-
bókum að unglingum, en ekki ensk-íslenskum bókum. Þetta er
stóralvarlegt mál. Þetta er sama aðferðin og Bretar notuðu þeg-
ar þeir voru að reyna að þvinga íbúa Afríku til að tala ensku og
týna sínu máli sem hraðast. Ég á bágt með að skilja svona
skólastefnu."
— Lastu mikið um jólin?
„Ég las ekkert meira um jólin, en aðra daga. Ég er sílesandi
og lagði þess vegna ekkert sérstaklega í bóklestur um þessi jól.
Ég á eftir að lesa mikið — og geri það smám saman."
örlygur Hálfdánarson, bókaútgefandi, á afmæli á þessu ári, eða réttara
sagt Bókaútgáfan örn og Örlygur. Bókaútgáfan er tvítug.
HVERNIG GEKK
VERTÍÐIN?
HELGARPÓSTURINN 3