Helgarpósturinn - 22.01.1987, Blaðsíða 7

Sjúkrahús Keflavíkur og Heilsugæslu-
stöð Suðurnesja. Skýrsla kjörinna endur-
skoðenda leiddi I Ijós að mikil óstjórn
hafði verið við þessar stofnanir ( áraraðir.
Endurskoðendurnir bentu stjórn-
inni á að birgðahald væri kostnað-
arsamt, einkum þar sem „fjármagn
sem bundið er í birgðum er greitt
með dráttarvöxtum".
Þessir dráttarvextir koma í ljós
annars staðar í skýrslunni þar sem
fjallað er um langtímaskuldir. Skuld-
ir sjúkrahússins við Lyfjaverslun
ríkisins voru gríðarlegar í árslok
1985 og námu vextir vegna við-
skipta á árunum 1984 og 1985, einir
og sér, kr. 5.162.000 af heildarskuld-
inni. Viðskiptin á árinu 1985 voru
þó ekki nema kr. 1.700.000. Vextir
fyrir þessi tvö ár nema því um 7 ára
úttekt sjúkrahússins hjá Lyfjaversl-
uninni.
Endurskoðendurnir finna einnig
að meðferð útistandandi skulda
sjúkrahússins. Um 40% þeirra voru
gamlar skuldir, tveggja ára og eldri.
Meira en helmingur af víxileign
sjúkrahússins var í vanskilum í árs-
lok 1985.
MARGBORGAÐ ORLOF
Að mati endurskoðendanna er
launakerfi sjúkrahússins „gamalt og
löngu úrelt“. Þeir segja að launamið-
ar séu „illskiljanlegir og í engu sam-
ræmi við bókhaldsfærslur launa",
auk þess sem þeir gefi „mjög litlar
upplýsingar um aukasporslur, s.s.
bifreiðastyrki, síma o.fl.“. Það er t.d.
tekið fram að þrátt fyrir að sjúkra-
húsið þurfi einungis að greiða af-
notagjald síma vissra starfsmanna,
þá hafi allur símareikningur þessara
starfsmanna verið greiddur, fasta-
gjald sem og umframsímtöl.
Þá upplýsa endurskoðendurnir að
þeir starfsmenn sem hafa fengið
greidda fasta yfirvinnu hafi einnig
fengið hana greidda í orlofum. Ofan
á þessa yfirvinnu í sumarleyfum
hafi síðan verið reiknaðar orlofs-
greiðslur, eins og á aðra eftirvinnu-
tíma. Þeir hafi því fengið greidda
dagvinnu og fasta yfirvinnu í sumar-
leyfum og auk þess orlofsgreiðslur
reiknaðar af öllum yfirvinnutímum
ársins, er þeir fóru í sumarfrí.
ÁRSREIKNINGARNIR
ILLSKILJANLEGIR
Þá gera endurskoðendurnir at-
hugasemdir vegna risnu og ferða-
kostnaðar, en nánar er fjallað um
það hér til hliðar, þar sem greint er
frá bréfi Eyjólfs Eysteinssonar, for-
stöðumanns, til stjórnar sjúkrahúss-
ins.
1 gagnrýni sinni á uppsetningu
ársreikninga sjúkrahússins segja
endurskoðendurnir að þeir séu ill-
skiljanlegir án frekari útreikninga.
Þeir taka dæmi af því að ekki sé
hægt að sjá af lestri ársreikninga
að laun, launatengd gjöld og launa-
ígildi á árinu 1985 hafi numið 88,6%
af tekjum sjúkrahússins, eins og
raun var á.
Astæðan fyrir flókinni og illlæsi-
legri uppsetningu ársreikninganna
er, að á árinu voru gerðar breyting-
ar á bókhaldi sjúkrahússins til að
fullnægja kröfum daggjaldanefndar
um skýrslugerð. Endurskoðendurn-
ir benda hins vegar á að óþarft sé að
láta ársreikningana beygja sig undir
þessar bókhaldsfærslur. Raunar má
ráða af skýrslu þeirra að þeir efist
um að stjórnarmenn í stjórn sjúkra-
hússins hafi getað fengið hugmynd
um stöðu og rekstur sjúkrahússins
af lestri ársreikninga.
RÍKIÐ GRÆÐIR Á
SVEITARFÉLÖGUNUM
í þeim hluta skýrslunnar sem fjall-
ar um Heilsugæslustöð Suðurnesja
kemur fram um margt lík gagnrýni
á bókhald. Þar segir t.d. að „merk-
ing fylgiskjala sé greinilega unnin í
flýti, þar sem víða gæti ónákvæmni
í merkingu og er kostnaður því ekki
bókaður á rétta tegund kostnaðar
þrátt fyrir að reikningar beri greini-
lega með sér hver kostnaðurinn er.
Ársreikningur gefur þar af leiðandi
misvísandi upplýsingar".
Ýmis tengsl sjúkrahússins og
heilsugæslustöðvarinnar eru eink-
um gagnrýnd í þessum hluta.
Sjúkrahúsið er rekið á daggjalda-
kerfi frá ríkinu, en heilsugæslustöð-
in er rekin fyrir fé frá sveitarfélög-
unum á Suðurnesjum. Þrátt fyrir
samflot þessara stofnana á vissum
sviðum og sameiginlega stjórn og
forstöðumann, hafa þær ólíka
rekstraraðila.
1 skýrslunni er gagnrýnt að lán frá
heilsugæslustöðinni til sjúkrahúss-
ins skuli ekki hafa borið vexti. Með
því móti hafa sveitarfélögin á Suður-
nesjum í raun fjármagnað hluta af
framkvæmdum ríkisins við sjúkra-
húsið. Að mati endurskoðendanna
nema vanreiknaðir vextir kr.
257.000 á árinu 1985.
ÓLAG Á GREIÐSLUM
SVEITARFÉLAGANNA
Þá finna endurskoðendurnir að
því að umbúðir sem heilsugæslu-
stöðin kaupir af sjúkrahúsinu séu
bókfærðar samkvæmt mati, þó að á
nótur sé skráð efnismagn og ein-
ingafjöldi. Hér sé um óþarfa óná-
kvæmni að ræða.
Samkvæmt skýrslunni virðast
þau sveitarfélög sem voru í vanskil-
um við heilsugæslustöðina hafa ver-
ið verðlaunuð, þeim gefinn kostur á
að gefa út víxil á greiðsludögum sín-
um, án þess að af þeim væru reikn-
aðir forvextir. Endurskoðendurnir
benda stjórninni á að hentugra sé
fyrir heilsugæslustöðina að láta
greiðsludaga þessara víxla vera þá
sömu og greiðsludaga skuldar sveit-
arfélaganna við heilsugæslustöð-
ina. Með því er tryggt að tekjur
stöðvarinnar rýrni ekki að óþörfu.
Gagnrýni á umgengni um launa-
lista starfsmanna heilsugæslustöðv-
arinnar er um margt lík þeirri er áð-
ur er getið um vegna sjúkrahússins.
Þó kemur fram í þessum hluta
skýrslunnar að orlofsdagar starfs-
fólks á skrifstofunni eru ekki skráð-
ir. Sú staðreynd er athyglisverð með
hliðsjón af skýringum Eyjólfs Ey-
steinssonar, forstöðumanns, til
stjórnar sjúkrahússins.
STJÓRNIN TEKIN í
KENNSLUSTUND
í lokaorðum sínum taka endur-
skoðendurnir stjórnendur sjúkra-
hússins og heilsugæslustöðvarinnar
í læri um heilbrigða skynsemi í
rekstri. Af þeim má ætla að megn-
asta óstjórn hafi viðgengist við
stjórnun þessara stofnana um ára-
raðir.
Endurskoðendurnir benda stjórn-
inni á að nauðsynlegt sé að fundar-
gerðir séu vel skráðar, svo hægt sé
að sannreyna fullyrðingar um
ákvarðanir stjórnar.
Endurskoðendurnir leggja til að
starfsmönnunum verði gerð grein
fyrir mikilvægi bókhalds, þá sér-
staklega þeim sem annast fjárreiður
og skráningu bókhalds.
Þá er í skýrslunni bent á að gjald-
kera verði að vera ljóst að ekki má
greiða út reikninga nema hann sé
sannfærður um að viðkomandi
stofnun eigi að greiða kostnaðinn!
í lokaorðunum er tekið fram að
þeir starfsmenn sem stjórna útgjöld-
um þurfi að kunna að hagnýta sér
bókhaldsupplýsin gar.
Auk þess benda endurskoðend-
urnir á að nauðsynlegt sé að leggja
fram áætlanir og fylgja þeim eftir.
HVAR ER ÁBYRGÐIN?...
Það kann sjálfsagt mörgum að
þykja einkennilegt að lesa svona
ábendingar um undirstöðuatriði í
rekstri til stjórnar jafn stórra fyrir-
tækja og Sjúkrahús Keflavíkur og
Heilsugæslustöð Suðurnesja eru. Ef
allar ábendingar endurskoðend-
anna hafa verið réttmætar má ætla
að stjórn þessara stofnana hafi verið
fádæma kærulaus gagnvart rekstri
þeirra. Rétt er að benda á viðtal við
Ingólf Falsson, fyrrverandi stjórnar-
formann, sem fylgir þessari grein.
Þó svo að Eyjólfur Eysteinsson,
forstöðumaður, hafi vikið úr starfi í
kjölfar þessarar skýrslu, ber hann
ekki einn sök á hvernig komið var
rekstri þessara stofnana. Fyrrver-
andi stjórnir virðast hafa brugðist
aðhalds- og eftirlitshlutverki sínu.
Sömuleiðis bæjarfélögin, heilbrigð-
isráðuneytið og Ríkisenclurskoðun,
sem hefur það hlutverk að yfirfara
ársreikninga þessara stofnana. En
eins og fram kemur hér að ofan
voru þeir byggðir á meingölluðu
bókhaldi.
í kjölfar bæjarstjórnaskipta eftir
síðustu kosningar hafa nokkrir nýir
valdhafar látið fara fram könnun á
rekstri sveitarfélaganna og stofnana
þeirra. Helgarpóstinum er kunnugt
um að skýrslan um rekstur Sjúkra-
húss Keflavíkur og Heilsugæslu
Suðurnesja er ekki sú eina sem er,
eða stefnir í að verða, svört.
Þvottahús Keflavíkur. Þegar upp komst að reikningar frá þvottahúsinu til sjúkrahússins
höfðu verið falsaðir var kafað ofan ( bókhald sjúkrahússins.
Eyjólfur Eysteinsson, forstödumaöur, skýröi „óvenju-
legar launagreiðslur“ og 117 reikninga frá sér fyrir
stjórninni
GLERAUGUN BORGUÐ
AF SJÚKRAHÚSINU
I skýrslu endurskoöendanna
sem könnuðu rekstur Sjúkrahúss
Keflavíkur og Heilsugæslustöðvar
Suðurnesja koma fram athuga-
semdir vegna launagreiðslna til
Eyjólfs Eysteinssonar, skuldar
hans við sjúkrahúsið og reikninga
sem hann hefur fengið greidda hjá
stofnunum.
Iskýrslunni er talað um „óvenju-
legar launagreiðslur“ á árunum
1982—1985 að andvirði um kr.
575 þús. á núvirði. í árslok 1985
nam skuld forstöðumannsins við
sjúkrahúsið, samkvœmt viöskipta-
reikningi, 100 þús. kr. Á árinu
1985 fékk Eyjólfur síðan greidda
reikninga hjá sjúkrahúsinu upp á
kr. 238.375.
Eyjólfur sendi stjórn Sjúkrahúss
Keflavíkur og Heilsugæslustöðvar
Suðurnesja bréf þann 9. janúar,
þar sem hann setti fram sínar
skýringar á þessum greiðslum.
LAUN í ORLOFI
STARFSMANNA
Varðandi „óvenjulegu launa-
greiðslurnar" og skuld sína við
sjúkrahúsið vildi Eyjólfur koma
nokkrum athugasemdum að.
Hann sagðist á þeim árum sem
hinar „óvenjulegu launagreiðslur"
fóru fram sjaldan hafa tekið sér
fullt sumarleyfi. Með útreikningi
sem hann setur fram í bréfinu sýn-
ir hann fram á að skýringin á þess-
um greiðslum sé fyrst og fremst sú
að þar sé um greiðslur vegna
þessa að ræða.
Eins og fram kemur í skýrslu
endurskoðendanna var allt launa-
bókhald sjúkrahússins nánast
ómarktækt, og sérstaklega var
tekið fram að orlofsdagar starfs-
manna væru ekki skráðir.
Auk launagreiðslna vegna ótek-
inna sumarfría, segir Eyjólfur í
bréfinu að sér hafi borið laun
vegna aukinna anna í sumarleyf-
um starfsmanna, samkvæmt sam-
ráði við fyrrverandi stjórnarfor-
menn. Eyjólfur segir að sér hafi
borið hálf mánaðarlaun starfs-
manna á skrifstofu í þessum tilfell-
um ofan á sín venjubundnu laun.
Annað segir Ingólfur Pálsson,
fyrrv. stjórnarformaður, í viðtali
hér til hliðar.
Eyjólfur leggur síðan saman
skuld sína við sjúkrahúsið og hin-
ar „óvenjulegu launagreiðslur" og
dregur síðan frá laun vegna ótek-
ins eigin orlofs, laun vegna orlofs
starfsmanna og auk þess inneign
sem hann segist eiga hjá heilsu-
gæslustöðinni. Samkvæmt þessu
nemur skuld Eyjólfs við sjúkrahús-
ið ekki nema 6.388 kr.
Það skal tekið fram að Eyjólfur
notar upphæðir á verðlagi hvers
árs við útreikninga sína. Tölu-
verðs mismunar gætir í upplýsing-
um hans um ótekið orlof hvers árs
og launa vegna þess, og síðan í
„óvenjulegum launagreiðslum"
sömu ára. Skýringar Eyjólfs verða
því að teljast skuldajöfnun frekar
en skýringar á eðli hinna „óvenju-
legu launagreiðslna".
117 REIKNINGAR OG
34 FERÐIR
f skýrslu endurskoðendanna
hafði komið fram gagnrýni vegna
reikninga sem forstöðumaðurinn
hafði fengið greidda hjá sjúkrahús-
inu á árinu 1985. Alls voru þetta
117 reikningar, flestir frá Glóðinni,
veitingastað í Keflavík (13), ÁTVR
(13), KEA (9), Broadway (5), Hótel
Sögu (4) og Hótel Holti (4).
Eyjólfur skýrir þessa reikninga
með því að skipta þeim í fimm
flokka: risnu, akstur, gjafir, ferða-
kostnað og ýmislegt.
Aksturinn, kr. 13.120, skýrir
hann þannig, að mest af upphæð-
inni sé vegna tveggja bílaleigu-
reikninga. 1 bréfinu segir Eyjólfur
að „umræddar bifreiðir voru tekn-
ar á leigu þegar bifreið mín bilaði.
Kostnað þann sem af bílaleigubíl-
unum hlýst verður sjúkrahúsið að
greiðá'. Aðrir reikningar sem falla
undir akstur eru reikningar frá
leigu- og sendiferðabifreiðastöðv-
um.
Gjafirnar (reikningar frá Glóð-
inni, ÁTVR og blómaverslunum)
segir Eyjólfur að skýri sig sjálfar,
en á þessum reikningum er til-
greint að þeir séu vegna starfs-
manna. Þessi liður hljóðar upp á
kr. 7.256.
Ferðakostnaðinn (kr. 59.798)
skýrir Eyjólfur þannig að hann
hafi ekki fengið greidda dagpen-
inga, heldur hafi sjúkrahúsið greitt
útlagðan kostnað hans vegna
ferðalaga samkvæmt reikningum.
Eyjólfur reiknar út þær dagpen-
ingagreiðslur sem hann hefði
fengið ef það kerfi væri notað.
Kemur þá í ljós að honum hefði
borið að fá 7.542 kr. meira vegna
þessara ferða hefðu dagpeningar
verið greiddir. Vegna þess hve
mikinn kostnað sjúkrahúsið ber af
ferðalögum forstöðumannsins
segir Eyjólfur að starf hans krefjist
mikilla ferðalaga. Á árinu 1985
voru þetta samtals 30 dagsferðir
og 4 ferðir sem samtals tóku 16
sólarhringa.
Þess má geta að sjúkrahúsið
borgaði næturgistingar forstöðu-
mannsins í Bláa lóninu, sem er
mjög stutt frá heimili hans. Auk
þess 2 næturgistingar í Reykjavík
og eina á Hellu.
FJÁRLAGAGERÐ í
VEITINGAHÚSUM
, Reikningar sem Eyjólfur flokkar
undir risnu námu kr. 127.063 á
árinu 1985. Eyjólfur skiptir þeim
niður í níu atriði; kostnaður vegna
hönnuða og iðnaðarmanna við
framkvæmdir á skurðstofu (3
reikningar frá Glóðinni, tveir frá
ÁTVR, einn frá Veisluþjónustu,
Veitingahúsi KK og Hótel Holti,
alls kr. 32.133), kostnaður vegna
funda forstöðumanna sjúkrahúsa
(5 reikningar frá Broadway, einn
frá Bautanum og einn frá Hótel
Sögu.samtalskr. 15.645), kostnað-
ur vegna funda stjórnar (2 reikn-
ingar frá Glóðinni, einn frá Hótel
Holti og einn V/sa-úttektarmiði,
samtals kr. 18.621), kostnaður
vegna heimsókna læknis frá
Keflavíkurflugvelli (reikningar frá
ÁTVR, Nonna & Bubba og Hótel
Valhöll, samtals kr. 11.548), kostn-
aður vegna fjárlagagerðar (reikn-
ingar frá Glóðinni, Gullna hanan-
um og Hótel Holti, samtals kr.
2.362), hlutdeild í kostnaði vegna
móttöku gesta á heimili forstöðu-
manns (6 reikningar frá ÁTVR, 2
frá Nonna & Bubba, einn frá Sam-
kaupi og einn frá Fiskvali, samtals
kr. 30.280), kostnaður vegna
starfsmanna á skrifstofu, tölva tek-
in í notkun (8 reikningar frá Glóð-
inni og 2 frá Samkaupi samtals kr.
4.091), kostnaður vegna boðs með
fulltrúum íslenskra aðalverktaka
(reikningur frá Hótel Sögu að upp-
hæð kr. 8.813) og kostnaður vegna
móttöku sænskra sölumanna
(reikningur frá Glóðinni að upp-
hæð kr. 3.570).
Það sem Eyjólfur flokkar undir
„ýmislegt" og eru reikningar að
upphæð kr. 31.138 skýrir hann
svo: „Helstu kostnaðarliðir hér
eru reikningur vegna gleraugna
að fjárhæð kr. 10.660. Reikningur
vegna skjalatösku kr. 2.380. Aðrir
liðir eru kostnaður vegna starfs-
manna o.fl. Þ.h. skýrir sig sjálft."
Stjórn Sjúkrahúss Keflavíkur og
Heilsugæslustöðvar Suðurnesja
sætti sig við þessar útskýringar.
Stjórnin kaus hins vegar að Eyjólf-
ur sæti ekki uppsagnarfrest sinn
og léti af störfum fyrirvaralaust.
HELGARPÖSTURINN 7