Helgarpósturinn - 14.05.1987, Blaðsíða 23

LISTAPÓSTURINN
Steinsteypa
og bílalakk
á sýningu Ivars Valgarðssonar á
Kjarvalsstöðum sem verður opnuð nk.
laugardag
Sýning ívars Valgardssonar verk-
ar óneitanlega köld. Efnin eru
óvenjuleg og um leið hörð, stálið,
steinsteypan og lakkið, en í bland
eru svo mýkri efni, krossviðurinn og
olían, sem skapa andstœðu hins
mjúka og lífrœna við hið harða,
kalda og lífvana.
Á sýningu ívars á Kjarvalsstöðum
að þessu sinni verða alls 7 verk, 4
skúlptúrar úr steinsteypu og þrjú
einskonar málverk. Málverkin eru
ekki hefðbundinnar gerðar að sögn
ívars, þau eru ekki máluð á striga
heldur ýmist máluð á spónaplötur
eða krossvið og ein myndin er
sprautuð á stál. Spónaplötumyndin
er máluð með olíulitum en kross-
viðarmyndin hins vegar með véla-
lakki og sprautumyndin á stálinu er
gerð með venjulegu bílalakki.
ívar sagðist ekki hafa unnið sýn-
inguna út frá neinni einni ákveðinni
hugmynd eða markmiði. Vissulega
væru tengsl milli verkanna en þau
væru kannski meira tilfinningalegs
eðlis en að fólk gæti rakið milli
þeirra ákveðnar hugmyndir, þó slík
tengsl væru iíka fyrir hendi.
Ivar hélt sína fyrstu einkasýningu
í Ásmundarsal 1980 og sýndi þar
m.a. ljósmyndir, en þeirri tækni
kynntist hann þegar hann var við
nám í Hollandi. Á þeirri sýningu var
meira um að ræða form en innihald,
myndirnar voru formspekúlasjónir,
þó ekki þannig að þær væru hreint
abstrakt, þó vissulega væri þar
margt skylt.
Á seinni einkasýningum hefur
hann blandað nokkuð ljósmyndum
saman við málverk og skúlptúra.
Aðspurður sagði ívar að það væri
undarlegt með myndirnar; oft kæmi
endanleg útkoma þeirra sér á
óvart, bæði þægilega og ekki, og þó
hann legði stundum upp með
ákveðna hugmynd um það sem
hann vildi fá fram, þá gengi það
ekki alltaf eftir, hugmyndir væru
lengi að þróast en það þýddi ekki
endilega að þær skiluðu þeim áhrif-
um sem til var ætlast í upphafi.
DJASS
Djass gleöikvennanna í Tijuana
Michael Petrucciani: Power of
Three (Blue Note/Skífan)
Fáir djassleikarar hafa vakið jafn
óskipta athygli á síðustu árum og
franski pianistinnAÍ/c/íoe/ Petrucc-
iani. Kemur tvennt til. Hann er
fantapíanisti, ef nota má það um
mann er leikur jafn ljóðrænt og
innhverft að helst minnir á Bill
heitinn Evans. Hann er dvergvax-
inn og bæklaður. Höfuð kýlt ofan
í bringu og hann getur ekki gengið
vegna ills beinasjúkdóms er á
hann herjar. Slíkt lætur hann ekki
á sig fá og menn hætta að sjá það
fljótlega eftir að hendur hans taka
að leika um hljómborðið. Blue
Note var að gefa út skífu með hon-
um, þá fyrstu sem flutt er til ís-
lands.
Þetta er ný Blue Note-útgáfa og
ekki í þeim stíl sem hljómplötufyr-
irtækið er þekktast fyrir. Hér er
engin kýling, fönk, ýlfrandi saxar
eða æpandi trompetar. Hér ríkir
ljóðið öðru ofar í meistaralegu
samspili Petruccianis og gítarleik-
arans Jims Hall. Stundum verður
samleikur þeirra dálítið litdaufur
til lengdar — það þarf að skerpa
andstæðurnar — fá hressandi
vindkviðu til að ýfa lygnan sjó.
Það er gert á þessari skífu með
gestablásara. Meistari Wayne
Shorter blæs í þremur ópusum af
fimm, bæði á tenór- og sópran-
saxófón. Það er mikið langt síðan
Wayne Shorter hefur blásið jafn
ómengaðan djass á plötu — varla
síðan hann var með Miles fyrir raf-
magn. Upphafsöpus skífunnar er
Limbo eftir Shorter, sem fyrst var
hljóðritaður af Miles Davis fyrir
skífuna The Sorcerer. Það er blásið
hratt í tenórinn og Petrucciani
leikur bassann á meðan Jim Hall
slær þurra hljóma. Á ballöðu
Petruccianis Morning blues blæs
Shorter í sópraninn — og sem fyrr
er tónn hans engu líkur; fegurri
söng næturgalans. Þriðji ópusinn
er Shorter blæs í er kalýpsó eftir
Jim Hall: Bimini. Jim lék oft kalýp-
só með Sonny Rollins, en hann var
í „brúar-kvartettinum" fræga er
seinna hljóðritaði Don’t stop the
carnival. Hér slær Jim Hall einn
þurran hljómasóló svo gítarinn er
á stundum sem ásláttarhljóðfæri.
Dúóar Michaels og Jims eru tveir:
Careful, blús frá Jimmy Giuffre-
árum Jims Hall, og In a senti-
mental mood, sá sígildi Ellington-
söngur. Þar vefja þeir saman tóna
sína í miklu vígindi -- en eins og
segir í upphafi: Á þann söng einan
er erfitt að hlusta í of stórum
skömmtum. Því finnst mér þessi
skífa mun betri en sjónvarpsupp-
takan er ég heyrði með þeim
tveimur í Jazzhus Slukkefter. Það
gerði gæfumuninn að hafa Wayne
Shorter með sér á Montreux-djass-
hátíðinni þann 14. júlí 1986. Upp-
tökur allar og frágangur eru Blue
Note til sóma. Það er eins og kapp-
arnir séu komnir inn í stofu til
manns.
Charles Mingus: New Tijuana
Moods (RCA/Skífan)
Það eiga margir djassgeggjarar
Tijuana Mood-skífuna hans Ming-
usar í gömlu RCA-útgáfunni frá
1962. Þar hallar girnileg gleði-
kona sér að glymskratta og sýgur
reyk úr rettu og lyftir blúndupils-
inu svo rauð rós blasir við fyrir
ofan svartan silkisokk er hylur
hné. Þá var tónlistin frá Tijuana
sex ára og gefin út í fyrsta sinn og
Mingus gaf út stórorða yfirlýsingu
um að þetta væri besta tónlist
hans til þessa. Og víst var hún góð
og full af lífi — þessu spriklandi
tryllta lífi sem Mingus gæddi
gjarnan tóna sína. Maður sá ísa-
Meistari Mingus á Tijuana-árunum.
eftir Vernharð Linnet o

bellu dansa á búlluborðunum og
heyrði kastanetturnar smella og
götumúsíkantana þeyta lúðrana.
Maður fann svækjuna allt í kring
og saltið brenna á vörum og tekíl-
að í maga.
Ellington- og gospelþrungin tón-
list Mingusar féll vel að Mexíkó-
áhrifum spænskum. Ör taktskipti,
ýlfrandi rýþmi og sagnaríkir ein-
leikskaflar bera einkenni Mingus-
ar sem blásaranna: Jimmy Knepp-
er básúnuleikari, sem blés best
með Mingusi þó þeir ættu í mála-
ferlum út af tönn er Mingus kýldi
úr Knepper. Trompetleikarinn
Clarence Shaw, sem hvarf að jóga-
iðkun eftir að Mingus hótaði hon-
um lífláti, og altistinn Curtis Port-
er, sem snerist til múhameðstrúar
og nefnist nú Shafi Hadi. Bill
Triglia er píanisti, Danny Rich-
mond trommari og ásláttinn sér
Frankie Dunlop um er hingað
kom með Hampton. Lonnie Elder
Ijær rödd og Ysabel Morel kastan-
ettur.
Þessi nýja útgáfa er tvöfalt al-
búm. Gamla útgáfan á skífu eitt,
en á þeirri seinni lengri útgáfur af
ópusunum fimm, áður óútgefnar.
Fyrir okkur sem átt höfum skífuna
í aldarfjórðung er stórkostlegt að
eignast gömlu verkin í nýrri út-
gáfu, auk þess sem gamla útgáfan
sundurspilaða er endurnýjuð.
Fyrir nýliðana er varla betri
Mingus á markaðinum — og Ming-
us er Mingus er Mingus er Mingus
— Mingusah — Mingusum.
LEIKFÉLAG Reykjavíkur hef-
ur nú fengið endanlegt loforð þess
efnis að það haldi Skemmunni
v/Meistaravelli næsta vetur, en eins
og alþjóð er kunnugt hefur þar ver-
ið sýnt í vetur hið feikivinsæla leik-
rit Par sem Djöflaeyjan rís eftir Ein-
ar Kárason í leikgerð Kjartans
Ragnarssonar. Ekkert lát er á að-
sókn að verkinu og verður það tekið
til sýningar á næsta hausti. Það
verður þó ekki eina verkið af verk-
efnaskrá þessa leikárs sem svo fer
um, því bæði Dagur vonar eftir
Birgi Sigurðsson og Óánœgjukórinn
eftir Alan Ayckborne verða einnig
sýnd fram eftir haustinu. Einnig hef-
ur frést að von sé á leikriti þess
frœga Strindbergs, Föðurnum, á fjal-
irnar í Iðnó á næsta leikári og að
leikstjóri verði Sveinn Einarsson.
ÞAÐ eru fleiri bækur en Biblían
sem seljast vel, óháð öllu árstíða-
bundnu bókaflóði. Ein þeirra er
Ensk-fslenska orðabókin sem Örn
og Örlygur gáfu út, en heyrst hefur
að hún hafi nú selst í u.þ.b. 20.000
eintökum frá því hún kom út.
HELGARPÖSTURINN 23