Helgarpósturinn - 21.05.1987, Blaðsíða 17

okkur á útiskemmtununum í Atlavík og víðar.
Þeir vita alveg hvað við erum að gera þegar við
erum að vinna. Og það veitir held ég öryggis-
kennd.“
AÐ VARÐVEITA BARNIÐ í SÉR
Viö Tinna víkjum aftur að leiklistinni þar sem
við sitjum uppi á háalofti í húsinu hennar við
Grettisgötu, en húsiö var eitt sinn skrifstofur og
síöar kommúna fólks. Núna er það bjart og per-
sónulegt og Tinna talar um leikinn, þýðri og
hljómmikilli röddu: „Það eru ákveðin forrétt-
indi að fá að vinna við leikhús. Leiklistin er mjög
gefandi, því leikarinn er stöðugt að vinna með
sjálfan sig, stöðugt að setja sig í spor annarra og
stöðugt að varðveita barnið í sér, halda sér opn-
um og næmum í stað þess að festast í ákveðnu
fari."
En er þetta starfekki hœttulegt að því leyti að
leikarinn er alltafað skipta um ogþróa ákveðn-
ar persónur en fœr ekki á sama tíma tækifœri til
að þróa eigin persónu?
„Nei þetta er vitleysa. Því fleiru sem þú kynn-
ist verðurðu öruggari með sjálfan þig. Maður
hlýtur alltaf að nota sinn eigin reynsluheim við
að móta og þróa aðrar persónur, manns eigin til-
finningar og upplifanir nýtast manni alltaf í leik-
listinni."
Ertu sátt við feril þinn sem leikkonu fram að
þessu?
„Ég er sátt við minn feril. Mér finnst ég hafa
fengið tækifæri til að takast á við mjög góða
blöndu hlutverka, bæði stór dramatísk hlut-
verk og góðar kómedíur. Það er að mínu viti
hollt að festast ekki i ákveðnu hlutverki.
Kannski gerir maður eitt öðru betur, ég veit
ekki. En það er mjög hressandi að skiptast á
ólíkum persónum og verkum."
Pú leggur jafn mikið upp úr gamanhlutverk-
um og alvörugefnari rullum. Hvað með skiptin
milli leiksviðs og kvikmynda. Hvort togar meira
I þig?
,;Mér finnst kvikmyndin mjög skemmtilegur
miðill og bjóða upp á allt aðrar víddir en leikhús-
ið þó auðvitað sé starf leikarans í báðum tilfell-
um mjög skylt, þetta er alltaf spurning um ein-
beitingu og innlifun. En ég held ég geri ekki upp
á milli leiksviðs og kvikmynda. Það er einfald-
lega ekki raunhæft að hugsa út í það hérna á
íslandi."
ERFITT AÐ LOSNA VIÐ YERMU
Nú er það kannski dœmigert fyrir fámennið
hér heima að þú hefur þó nokkrum sinnum leik-
ið á móti mömmu þinni í leikhúsi og ert nú að
fara leika í kvikmynd á móti manni þínum sem
er leikstýrt af bróður þínum. Finnst þér ekkert
erfitt að vinna með svona nátengdu fólki?
„Ég hef ekki fundið fyrir því. Þegar til vinn-
unnar kemur skipta þessi tengsl ekki máli. í leik-
listinni sökkvir fólk sér niður í þau hlutverk sem
það er að fást við og ýtir frá sér öllum fyrri
tengslum við það fólk sem er í móthlutverkun-
um. Hvað Hrafni viðvíkur finnst mér spennandi
að fara að vinna með honum núna. Við erum
bæði búin að ná vissu sjálfstæði sem listamenn.
Ég hef aldrei leikið áður undir hans stjórn, en ég
hlakka mjög til þess. Mér finnst hann ákaflega
fær á sínu sviði, áræðinn og hugmyndaríkur."
Attu það til í daglega lífinu að sökkva þér ofan
í aðrar persónur en þú ert sjálf, kannski hér
heima og meðal vina?
„Nei, ég geri það ekki.“
Engar grímur?
„Nei, ég held ekki. Hins vegar má vel segja að
það sé mismunandi auðvelt að losa sig við þær
persónur sem maður er að leika. Til dæmis er
hlutverk Yermu, sem ég er að leika núna, svo
knýjandi tilfinningalega að það tekur mig
nokkra kiukkutíma að ná mér niður eftir sýn-
ingar..."
Og átt kannski engar tilfinningar eftir heim
komin?
„Þær eru að minnsta kosti allar í hnút og það
tekur mig tíma að greiða úr þeim. Það hefur
komið fyrir mig að koma heim sem Yerma og
það er ekki beint æskilegt eins og þeir vita sem
þekkja sögu hennar."
YERMO ER HRJÓSTRUGT LAND
Segðu mér meira frá Yermu.
„Þetta er kona sem getur ekki átt barn, sem
var í sjálfu sér hræðileg niðurlæging á þeim tím-
um sem García Lorca skrifaði þetta verk
(1930—1934). í því samfélagi sem leikritið lýsir er
nánast eini tilgangur kvenna í lífinu að eignast
og ala upp börn, það var eina leiðin fyrir þær að
skapa og vera virkar. í byrjun leikverksins er
Yerma ung og opin og á sér sína drauma, sínar
væntingar — eins og við öll, konur eða karlar í
dag eða þá. Síðan fjallar leikritið um það
hvernig draumarnir ganga ekki upp, hvernig
væntingarnar standast ekki og hvað það gerir
einni persónu. Yerma er mjög tilfinningarík, full
af ástríðum, lífi og löngunum sem allt kafnar
smám saman vegna þess að hún fær ekki þá
svörun sem hún þarf. Hún verður eins og þurr
akur sem aldrei er vökvaður. Nafnið Yerma er
reyndar dregið af orðinu yermo sem þýðir á
spænsku hrjóstrugt land. Þetta er auðvitað
einföldun á söguþræðinum en gildi þessa
leikrits felst fyrst og fremst í ákaflega
skáldlegum og fallegum texta ríkum að
táknmáli og djúpum undirtónum."
Tinna Gunnlaugs-
dóttir leikkona í
HP-viðtali
Nú er þetta afskaplega stórt hlutverk; Yerma
er drifkrafturinn í sýningunni og það sem allt
snýst um. Hvers konar tilfinning er að leiða sýn-
ingu með jafn afgerandi ■œtti og túlkandi Yermu
þarf að gera?
„Þetta er auðvitað mikil ábyrgð — og um leið
mikil ögrun. Stærsti sigurinn er kannski- að
standast þessa ábyrgð... Þegar ég las verkið
fyrst, hlutverkið, varð ég sumpart hrædd við
það, en um leið heillaði það mig. Ég naut bess
að vinna með góðum leikstjóra sem Þórhildur
Þorleifsdóttir er. Hún kunni að undirbúa jarð-
veginn og gefa mér vissu fyrir því hvað mátti,
hvaða leiðir voru færar.“
Skipti kvenleikstjóri þarna máli?
„Ég þori ekkert að fullyrða um það, held að
hæfni og fagmennska hafi mestu skipt. Hinsveg-
ar hef ég oft undrast að þetta verk skuli hafa ver-
ið skrifað af karlmanni, af því að það er skrifað
af svo ríkulegri næmni um innstu hvatir og lang-
anir konu.“
EKKI VÖR VIÐ BITURLEIKA
V';ð skulum tala um vald leikstjórans í litlu
landi þar sem leikhús eru fá og tœkifœri leikar-
ans til að blómstra litlu fleiri.
„Já, ég held að fólk geri sér almennt ekki
grein fyrir valdi leikstjórans. Hann ræður mestu
um val leikara og hefur örlög þeirra mikið til í
hendi sér. Og það er lítið réttlæti í þessu fagi,
ekki síst hér í fámenninu, en það er iitið við þvi
að gera. Það er kannski ekki hægt að ætlast til
réttlætis í þessu efni. Ég geri mér fullkomlega
grein fyrir því að ég er mjög heppin með að fá
þetta hlutverk Yermu, sem er einstakt tækifæri
fyrir mig á leiklistarferli mínum. Það eru margar
leikkonur sem hefðu viljað og getað leikið það.
Ég er þakklát fyrir þetta tækifæri.
Það er mikið talað um samkeppni í leikhúsun-
um. Hún er í rauninni ekki milli sjálfra leikar-
anna, þó hún sé milli þeirra, það er að segja; það
eru leikstjórinn og leikhússtjórnin sem skipa í
hlutverk. Og þó ég fái þetta stóra hlutverk núna
getur engin leikkona sakast við mig. Ég hef
aldrei fundið fyrir ríg af þeim toga. Það taka
flestar leikkonur hússins þátt í uppfærslunni á
Yermu og ég verð að segja að ég hef sjaldan
fundið jafn mikla samstöðu af þeirra hálfu
og einmitt núna. Þær hafa hjálpað mér og verið
uppörvandi allan tímann. Raunar byggjast góð-
ar sýningar alltaf á góðri samvinnu allra að-
standenda."
Pegar allt kemur til alls er leikhúsið kannski
ekki þessi haröi heimur sem alltaf er verið að
tala um?
„Jú auðvitað er þetta grimmur bransi og það
eru fá tækifæri sem gefast. Það er á valdi fárra
að ákveða hverjir fá þessi tækifæri, en baráttan
er ekki á milli leikara innbyrðis, þó auðvitað
hugsi hver sitt eins og á öllum öðrum vinnustöð-
um þar sem fleiri en einn vinna. Ég hef samt
ekki orðið vör við biturleika."
Tinna, hvernig er besta gagnrýni sem leikari
fœr?
„Besta gagnrýnin er að fá hlutverk... Það þýð-
ir að fólk treystir manni og vill vinna með
manni."