Helgarpósturinn - 21.05.1987, Page 23

Viðar Eggertsson vann stór-
sigur í Brighton.
Leiksigur
í Brighton
Vidar Egg á fjölunum á alþjóðlegri listahátíð
í Brighton nýverið
Egg-leikhúsid er nú snúið heim á
nýjan leik eftir að hafa heimsótt
Englendinga á stóra listahátíð í
Brighton. Þar sýndi Viðar Eggerts-
son leikritin Skjaldbakan kemst
þangað líka fThe Turtle gets there
too) eftir Árna Ibsen og einleikinn
Ekki ég — en (Nor I- but), sem frœg-
ur hefur orðið víða vegna þess
hversu einstœður hann er, einn leik-
ari og einn áhorfandi sem eiga sam-
an stutta stund og textinn breytileg-
ur eftir hverri sýningu.
Viðar sagði að Skjaldbökunni
hefði verið afar vel tekið og eftir
sýningarnar fimm hefðu heyrst
bravó-hróp og blístur og fólk hefði
staðið upp i salnum. Skjaidbakan
var sýnd í Pavillion Theater í mið-
borg Brighton, leikhús sem alla
jafna er notað sem kabarett- eða
revíuleikhús. Af þeim sökum gekk
íslendingunum víst eitthvað erfið-
lega að fá þjónana til að venjast
hinni alvarlegu skjaldböku, sem að
mörgu leyti er leikur að þögninni.
Þeir áttu til að taka saman bjórkrús-
irnar þegar sýningin var byrjuð og
valda með því leikaranum áhyggj-
um og óþægindum. Með þessum
sýningum á Skjaldbökunni urðu
sýningar á henni jafn margar er-
lendis og hérlendis.
Ekki ég — en var hins vegar sýnt
í kjallara gamallar krár, sem ekki
Árni Ibsen, höfundur Skjaldbökunnar og jafnframt rödd Ezra Pound sem berst úr út-
varpstæki. Myndir Jim Smart.
Umsagnir sýningargesta
Prátt fyrir að sýning Viðars á
Skjaldbökunni hafi verið dæmd af
Times er ekki svo með einleikinn
Ekki ég — en, því það er ekki verk
sem hægt er að senda gagnrýnanda
á. Hinsvegar hefur Viðar haft þann
sið að láta liggja frammi bók, þar
sem áhorfendur geta látið í ljós
skoðanir sínar á verkinu. HP birtir
hér sýnishorn úr þeirri bók:
,,Hef ekkert að segja. Hef aldrei
upplifað neitt þessu líkt áður.“ {V.
Martin)
„Þetta er eins og að vera í öðrum
heimi. Einstæð reynsla. Takk fyrir.“
(Alice Evans)
„Fólkið á kránni er forvitið. Það er
alltaf að spyrja um leikritið. Ég vildi
að ég væri komin aftur niður í kjall-
arann." (M. Longbran)
„Ógleymanlegt — hvílík lífs-
reynsla." (M. Allen)
„Örugglega einstætt — algerlega
annað leikhúsform. Eftirminnileg
upplifun en kannski ekki til að deila
með öðrum." (T. Dixon)
„Síðan fyrir ári bjó ég tuttugu
metra frá kránni og var vanur að
hafði verið notaður um árabil. Þar
leiddi kuflklædd vera, Gerla, áhorf-
endur, einn og einn, í myrkvan kjall-
arann, þar sem Viðar Eggertsson
beið þess albúinn að leiða þá inn í
hina dularfullu veröld leikritsins.
Sýningarnar voru yfirleitt síðdegis
eða á næturnar, því þær urðu að
vera þegar kráin var lokuð.
Síðustu nóttina sem leikið var, og
aðeins þrír áhorfendur eftir, kemur
Gerla niður til Viðars og segir hon-
um að hún hafi fregnað hvað kjallar-
inn sem leikið var í hafi verið notað-
ur fyrir á árum áður. Veitingamað-
urinn hafði rétt í þessu verið að
segja þessum þremur áhorfendum
þá sögu, og þeir séu allir orðnir
dauðhræddir. Viðar segist hafa beð-
ið Gerlu þess lengstra orða að segja
sér ekki hvað veitingamaðurinn
hafi sagt og fær síðan áhorfendurna
niður. Andrúmsloftið hafi verið raf-
magnað því þegar á leið sagðist Við-
ar hafa orðið enn hræddari en
áhorfendurnir og hann hafi því stað-
ið í að berjast við eigið ímyndunar-
afl, auk þess að reyna að róa felmtri
slegna áhorfendur. Þessar þrjár sýn-
ingar hafi því orðið allt aðrar en þær
sem á undan hafi farið. I ljós kom
síðan að kjallarinn hafði verið not-
aður sem líkhús í gamia daga og sjó-
rekin lík voru borin af ströndinni í
kjallara þennan og lögð þar á sér-
staka hillu, en seinna kom í ljós að
þessi hilla var sú sama og Viðar
hvíldi gjarnan þrey ttan haus upp við
á milli sýninganna. Þegar tekið er til
þess tillit að sýningin á verkinu lík-
ist einna helst skyggnilýsingu, þá er
upp komin skyggnilýsing í líkhúsi,
sem er reyndar fremur skringilegt
fyrirbrigði.
Þess má geta að Viðar lék einleik-
'inn alls rúmlega fimmtíu sinnum
þar ytra og sló þar með að öllum lík-
indum sýningarmet, því verkið hef-
ur nú verið sýnt um og yfir 270 sinn-
um.
Einn íslendingur kom á sýning-
una að þessu sinni, þó að alla jafna
sé þeim ekki heimill aðgangur, og
lék Viðar þá á íslensku, en annars
voru bæði verkin leikin á ensku.
A hátíðinni hitti Viðar breskan
leikstjóra og rithöfund, sem hefur
mikinn áhuga á að skrifa verk fyrir
Egg-leikhúsið og leikstýra jafnframt
og setti hann fram ákveðna hug-
mynd sem Viðar sagði að sér hefði
litist vel á, hann væri á svipuðum
nótum í sínu leikhúsi eins og Egg-
leikhúsið. Ef af þessu verður mun
Viðar fara til Brighton næsta vor og
þar munu þeir félagar æfa verkið og
þeir hafa fengið vilyrði frá Brighton-
hátíðinni um að frumsýna verkið á
hátíðinni að ári.
Af áætlunum Egg-leikhússins fyr-
ir næsta vetur er svo einnig það að
frétta að stefnt er að frumsýningu
verks fyrir eina leikkonu næsta
haust. Þetta verk byggist á ævi-
minningum ungverskrar konu frá
dvöl hennar í Auschwitz og mun
Viðar gera leikmynd og búninga en
hann vildi ekki láta neitt uppi um
hver myndi leikstýra verkinu né
hver léki aðalhlutverkið. Þá er ekki
annað hægt en fara bara að hlakka
til, um leið og Viðari er óskað til
hamingju með frammistöðuna í
Brighton.
Leikdómur úr Times
Hér fer á eftir hluti leikdóms um
sýningu Egg-leikhússins á Skjald-
bakan kemst þangað líka, sem birt-
ist í stórblaðinu Times í London. 15.
'87, en þar birtist að sögn kunnugra
ekki leikdómur um hvaða verk sem
er. Árni Ibsen þýddi dóminn.
koma hingað flest kvöld, en mig
dreymdi aldrei um að hún gæti ver-
ið svona. Innkoman í kjallarann;
leikurinn; endirinn; þrír aðskildir
viðburðir. Stórkostlegt." (P.
McCarthy)
„Orð fá þessu ekki lýst. Flóð tím-
ans og minninganna. Takk fyrir.“ (S.
Lorintzen)
„Snart djúpt — alveg að beini...
eins og raflost." (N.N.)
„Stórgott — dró mig á barm hyl-
dýpis. Leið eins og ég væri einn með
sjálfum mér í víti...“ (N.N.)
í þessum dómi segir m.a. að það
hafi verið mikil hugdirfska hjá Við-
ari og Egg-leikhúsinu að sýna leikrit
sem byggir jafn mikið á þögninni og
Skjaldbakan kemst þangað líka, í
húsi sem líkara er hlöðu og tengist
öllu fremur glensi og gríni en ís-
lensku tilraunaleikhúsi. Gagnrýn-
andinn, Harry Eyres, vitnar síðan í
upphafsorð verksins sem eru: „Það
er í þögninni sem það er“, síðan rek-
ur Eyres í stuttu máli efnisatriði
verksins, um samræður vinanna og
skáldanna William Carlos Williams
og Ezra Pond, en segir svo: „Það
kemur ef til vill á óvart að það er
Williams, sá sem er minna þekktur,
hið þolinmóða, blíðlynda og lækn-
andi skáld, sem stendur uppi sem
hetja. Hann er eina persónan sem
birtist á sviðinu: Viðar Eggertsson,
sem líkist mjög Aldous Huxley á
unga aldri, tekst að miðla auðmýkt
Williams og eins konar uppljómun í
ómótstæðilegri leiktúlkun sem bar
vitni um óvenjumikið tilfinninga-
næmi.“
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ hefur
eins og kunnugt er ákveðið að taka
hið mikla verk Victor Hugo, Vesal-
ingana, fyrir sem jólaleikrit næsta
leikárs. Eins og HP hefur áður greint
frá leikstýrir Benedikt Árnason
verkinu, sem er einungis sungið. Nú
hefur heyrst að aðalhlutverkið, Jean
Val Jean, verði í höndum Egils
Olafssonar sem síðast var á fjölum
Þjóðleikhússins í Geejum og píum. í
öðrum stórum hlutverkum verði
síðan Edda Þórarinsdóttir og Jó-
hann Sigurðarson, sem leikur lög-
regluforingjann sem er á höttunum
eftir Jean Val Jean mestan part
verksins. Einnig mun verða í stóru
hlutverki ung leikkona sem að und-
anförnu hefur verið að læra í
Bandaríkjunum og hefur ekki áður
leikið hérlendis nema sem barn og
heitir sú Sigrún Waage.
ELLEN Kristjánsdóttir heldur
tónleika í Heita pottinum, Duushúsi
næsta sunnudagskvöld kl. 21.30.
Með Ellen munu leika valinkunnir
hljómlistarmenn, þeir Mezzoforte-
sveinar Eyþór Gunnarsson, Friðrik
Karlsson, Gunnlaugur Briem og Jó-
hann Asmundsson og auk þeirra
sax-leikarinn góðkunni, Stefán S.
Stefánsson. Þeir sem muna eftir úr-
valssveitinni Ljósin í bœnum, sem
uppi var á ofanverðum áttunda ára-
tugnum, sjá að hér er á ferð sama
liðskipan og var á seinni plötu sveit-
arinnar og að auki má þess geta að
Stefán lék einnig með hinum fjórum
hljóðfæraleikurunum á fyrstu plötu
Mezzoforte. Það er hins vegar söng-
konar., Ellen Kristjánsdóttir, sem
verður í aðalhlutverkinu og hún
ætlar að syngja bæði jazz og blús,
gamla standarda og að auki frum-
samið eftir hana sjálfa, Stefán og
bróður hennar, Kristján Kristjáns-
son.
JÚRÓVISJÓN gagntók þjóð-
ina, jafnt sú sem endranær, ekki sást
hræða á götum úti samkvæmt
heimildarmyndum sjónvarpsins,
sem hefðu allt eins getað verið tekn-
ar á Þorlákshöfn eins og í miðbæ
Reykjavíkur. Ekki er þó vitað til þess
að menn hafi almennt frestað sam-
komum og viðburðum út af keppn-
inni og í Þjóðleikhúsinu sameinuð-
ust menn um að gefast ekki upp fyr-
ir keppninni heldur tefla gegn henni
leiklistinni og auglýstu sýningu á
Uppreisn á ísafirði eftir Ragnar
Arnalds. Þegar líða tók að sýningar-
kvöldinu varð ljóst að leiklistin
hafði sigrað hina al- og að því er
mörgum finnst illræmdu, söngva-
keppni, því þá voru yfir 300 miðar
seldir. En Adam var ekki lengi í
Paradís, ein leikkonan veiktist og
aflýsa varð sýningunni og af þeim
sökum verður líklegast engin loka-
sýning á Uppreisninni.
HELGARPÓSTURINN 23