Helgarpósturinn - 26.11.1987, Blaðsíða 5
Þjóðgardur á Þingvöllum
„Menn vaka daga og nætur"
Undir stjórn sr. Heimis Steins-
sonar hefur þjóðgaröurinn á Þing-
völlum farið að meðaltali 90%
fram úr fjárlögum á ári hverju sl. 5
ár.
ÞJÓOGARÐSPRESTURINN FÖR
ÍIREKAD FRAMÚR FJÁRLÖGUM
Hætt er við að ýmsir forstöðumenn ríkisstofnana líti sr.
Heimi Steinsson Þingvallaprest, þjóðgarðsvörð og fram-
kvæmdastjóra Þingvallanefndar nokkrum öfundaraug-
um. Ekki aðeins vegna þess að í erindisbréfi hans segir
að hann ráði starfsmenn „eftir því sem þurfa þykir“, held-
ur og vegna þess að hann sem framkvæmdastjóri Þing-
vallanefndar fer yfir alla reikninga sem hann sendir frá
sér sem þjóðgarðsvörður og afgreiðir þá. Almennur
rekstur þjóðgarðsins hefur í tíð sr. Heimis farið að meðal-
tali 90% fram úr fjárlögum á ári hverju.
EFTIR PÁL H. HANNESSON MYND JIM SMART
Eftir athugasemdir frá Ríkisend
urskodun var þessum ákvæðum
breytt að hluta þannig að sr. Heimir
Steinsson skrifar ekki lengur upp á
reikninga fyrir sínum eigin launum,
né vegna launa konu sinnar, Dóru
Þórhallsdóttur, sem gegnir bæði
starfi matráðskonu og aðstoðar-
manns þjóðgarðsvarðar. Þess í stað
hefur verið gengið formlega frá
launakjörum við þau hjónin og fá
þau nú hvort um sig greidda 80 fasta
yfirvinnutíma á mánuði, hún sem
matráðskona og aðstoðarmaður
þjóðgarðsvarðar og hann sem þjóð-
garðsvörður og framkvæmdastjóri
Þingvallanefndar.
ÞINCVALLANEFND
Þjóðgarðurinn á Þingvöllum er
friðað svæði og hefur Þingvalla-
nefnd yfirstjórn svæðisins á sinni
könnu fyrir hönd Alþingis. Þing-
vallanefnd er kosin af Alþingi og
sitja í henni nú Þórarinn Sigurjóns-
son formaður, Þorsteinn Pálsson for-
sætisráðherrra og Hjörleifur Gutt-
ormsson alþingismaður. Það er síð-
an Þingvallanefnd sem ræður prest
að Þingvöllum, sem jafnframt skal
gegna starfi þjóðgarðsvarðar. Þegar
sr. Heimir var ráðinn prestur og
þjóðgarðsvörður var jafnframt
ákveðið að hann skyldi gegna starfi
framkvœmdastjóra nefndarinnar,
en áður hafði Húsameistari ríkisins
gegnt því starfi.
90% FRAM ÚR FJÁR-
LÖGUM AÐ MEÐALTALI
Þó að í erindisbréfi Heimis segi,
að þjóðgarðsvörður ráði starfsmenn
til ákveðinna verkefna „eftir því
sem þurfa þykir", má ekki gleyma
að botna setninguna — ,,og fé er
veitt til á fjárlögum". Þar virðist oft
hafa orðið misbrestur á. Á fyrsta
starfsári sr. Heimis 1982 fór „al-
mennur rekstur" 247,9% fram úr
fjárlögum og laun og önnur starfs-
mannaútgjöld fóru 160,3% fram úr
áætlun. Það árið hækkuðu launalið-
urinn og önnur starfsmannaútgjöld
um rúmlega 90% frá árinu þar á
undan. Viðhald og stofnkostnaður
eru ekki talin undir liðnum almenn-
ur rekstur. Næstu ár var einnig
farið vel fram úr fjárlögum, en fjár-
hagsáætlun fyrir starfsemi þjóð-
garðsins er unnin af Þingvalla-
nefnd, vel að merkja í samvinnu við
framkvæmdastjóra sinn, sr. Heimi
Steinsson. Árið 1983 var farið 191%
yfir á almennum rekstri, 1984 var
farið 41,7% framyfir fjárlög, 66,2%
árið 1985 og 47,0% yfir á síðastliðnu
ári. Á fyrstu 5 árum sr. Heimis fór al-
mennur rekstur því að meðaltali
90% framyfir þá upphæð sem fjár-
lög gera ráð fyrir. í fjárlagafrum-
varpi fyrir næsta ár er gert ráð fyrir
tæplega 16 milljóna króna fjárveit-
ingu til þjóðgarðsins.
Aðspurður sagðist sr. Heimir
Steinsson i viðtali við HP „bersýni-
lega hafa vanáætlað, eins og verða
vill, til reksturs og launa“. Enn frem-
ur sagðist Heimir „ekki leyna þvi
neitt, að mér þótti ástæða til að
knýja á um miklu hærri fjárveitingu
til þjóðgarðsins á Þingvöllum en
verið hafði. Það gekk misjafnlega
að fá það í gegn í byrjun eins og sjá
má þarna (þ.e. á ofangreindum töl-
um. lnnskot blm.) en breyttist nú
smám sarnan".
FRÍTT SPIL?
Það má eflaust til sanns vegar
færa að þörf hafi verið á ýmsum
framkvæmdum á Þingvöllum þegar
sr. Heimir tók við starfi, þó enginn
dómur verði á það lagður hér. Hitt
er annað að svo virðist sem sr.
Heimi hafi verið veittar til þess
frjálsar hendur og að Þingvalla-
nefnd sem slík hafi ekki gert við það
alvarlegar athugasemdir þó fjár-
hagsramminn hafi ítrekað verið
sprengdur. Reyndar segir í erindis-
bréfi sr. Heimis að hann þurfi sam-
þykki Þingvallanefndar fyrir verk-
legum framkvæmdum og viðhaldi
og verður að líta svo á að það sam-
þykki hafi verið veitt.
Það er á ábyrgð sr. Heimis að hafa
umsjón með öllum verkum og fram-
kvæmdum og frumkvæði að þeim.
Það er því hann sem metur hverjar
þarfirnar eru og svo virðist sem
hann hafi frjálsar hendur með upp-
fyllingu þeirra. Það getur í öllu falli
ekki dregið úr framkvæmdahraða
að hann sem framkvæmdastjóri
Þingvallanefndar skrifar upp á alla
reikninga fyrir launum og verkefn-
um sem hann sem þjóðgarðsvörður
hefur talið þörf á.
Vegna þess að sr. Heimir telur
þörf á stóraukinni gæslu er hlutur
yfirvinnu mjög hár í hlutfalli við
flestar aðrar stofnanir á vegum rík-
isins. Er t.d. haldið uppi næturgæslu
alla virka daga sumarsins til kl.
11.30 og a.m.k. til kl. fjögur að nóttu
um helgar. „Menn vaka þarna daga
og nætur,“ svo vitnað sé til orða sr.
Heimis. Sumarstarfsmenn við þjóð-
garðinn eru á bilinu 10—14 auk
fjölda starfsmanna við sérstök við-
haldsverkefni. Starfsmenn frá októ-
ber til apríl eru hins vegar 2—3.
BÍLAMÁL
Bifreiðamál hafa verið á þann veg
að þar til í ár hefur þjóðgarðurinn
haft eina bifreið til afnota. Þjóð-
garðsvörður hefur nýtt sér þá bif-
reið og hún hefur ekki staðið öðru
starfsfólki til boða. Á sumrin hafa
því ýmist verið leigðir bílaleigubílar
eða þá að fjölskylda prestsins hefur
keypt bifreiðir og síðan leigt ríkinu.
Sumarið 1985 keypti sonur Heimis,
sem starfað hefur í garðinum frá því
Heimir tók við, bifreið og leigði rík-
inu. Næsta sumar keyptu prests-
hjónin bifreið sem leigð var á sama
máta. Síðasta sumar fékk þjóðgarð-
urinn síðan sendibifreið til umráða
frá ríkinu.
Akstur þessara bifreiða hefur ver-
ið mikill og langt umfram það sem
skilgreint er „lágmarksakstur" í er-
indisbréfi sr. Heimis, en þar er kveð-
ið á um að aka skuli alla vegi innan
þjóðgarðsins tvisvar á dag. Segir sr.
Heimir að friðargæsla á tjaldsvæð-
um og eftirlit með gróðureldum á
sumrum og svo eftirlit vegna
rjúpnaveiðimanna útheimti akstur,
er „fari margfaldlega fram úr lág-
marksakstri". Þá þurfi hann sjálfur
sem framkvæmdastjóri Þingvalla-
nefndar „mjög iðulega” að fara til
Reykjavíkur. Sagði sr. Heimir að
þær ferðir gætu sem hægast orðið
tvær í viku hverri. Rekstrar- og við-
haldskostnaður ríkisbifreiðar Heim-
is árið 1985 var 460 þúsund krónur,
á núgildandi verðlagi. Til saman-
burðar má nefna að sambærileg-
ur kostnaður vegna ríkisbifreiðar
hjá Húsameistara var 230 þús. kr„
hjá Náttúruverndarráði var þessi
kostnaður 98 þús. kr. pr. bifreið, og
hjá Pósti og síma var kostnaður 318
þúsund krónur pr. bifreið.
HELGARPÓSTURINN 5