Helgarpósturinn - 26.11.1987, Blaðsíða 26

Enginn hasar í mínum myndum
segir Ragnheidur Gestsdóttir sem fengiö hefur marguíslega viöurkenningu fyrir myndskreytingar sínar á barnabókum og hélt nýveriö sýningu
sem ætluö var börnum.
I Hafnargalleríi hefur að undanförnu staðið yfir nýstár-
leg myndlistarsýning. Ragnheiður Gestsdóttir hefur sýnt
þar myndir sínar en hún er þjóðkunn fyrir myndskreyt-
ingar í barnabækur. Á sýningunni sýndi Ragnheiður
myndir sem hún hefur notað í bækur, og að auki myndir
sem hún hefur gert við ævintýri H.C. Andersen.
EFTIR KRISTJÁN KRISTJÁNSSON MYND: JIM SMART
Það sem einkum var sérstakt við
þessa sýningu var að hún var ætluð
börnum, reyndar er þetta fyrsta
einkasýning myndlistarmanns sem
sett er upp fyrir börn. Enda létu þau
sig ekki vanta, hópar ,af börnum
streymdu á sýninguna, ýmist í bandi
eða ekki. Ragnheiður er hér í viðtali
um myndskreytingar sínar, en
henni hafa einmitt nýverið áskotn-
ast verðlaun á alþjóðlegri sýningu
barnabókamyndskreytinga i Tékkó-
slóvakíu. Ragnheiður er dóttir
þeirra Gests og Rúnu og það lá því
beint við að spyrja hana fyrst hvort
hún hefði myndlistina í blóðinu.
„Það má kannski segja það, ég er
eiginlega alin upp með blýant í
höndum. Foreldrar mínir veittu mér
alltaf mikla hvatningu og örvun en
þau gerðu ekki mikið af því að
kenna mér, þetta var mátuleg
blanda af hvatningu og tilsögn."
— Og leiðin auðvitað legið í
myndlistarnám?
,,Ég á mjög stutt myndlistarnám
að baki, var aðeins eitt ár í myndlist-
arskóla. Hins vegar lærði ég lista-
sögu í Árósum í Danmörku og svo
bókmenntafræði í háskólanum hér.
Þetta fer mjög vel saman við mynd-
skreytingarnar, því það hefur stund-
um vantað að þeir sem hafa mynd-
skreytt hafi haft nægilega fyrir því
að skilgreina fyrir sér textann."
— Hvað hefurðu myndskreytt
margar bækur?
,,Eg held að þær séu orðnar þrett-
án talsins. Ég myndskreytti fyrstu
bókina þegar ég var nítján ára,
þannig að það eru orðin nokkuð
mörg ár síðan ég byrjaði. En það er
ekki fyrr en núna sem ég er farin að
hafa þetta aö aðalatvinnu, að búa til
myndabækur."
—Um þessar mundir er að koma
út bókin Saga af Suðurnesjum eftir
Jóhannes úr Kötlum, þar sem þú
hefur myndskreytt hluta af Ijóði
hans úr Ömmusögum. Er mikill
munur á að myndskreyta nýjar bæk-
ur og gamlar?
„Þetta fer nú eiginlega allt mest
eftir textanum sem maður er að
vinna við hverju sinni, en auðvitað
er það öðruvísi þegar verið er að
vinna við texta sem er bundinn í
tíma og rúmi. Ég myndskreytti t.d.
endurútgáfu á Dórubókunum eftir
móðurömmu mína, Ragnheiði Jóns-
dóttur, og þær eru alveg bundnar í
tíma, þannig að ég varð að vanda til
hárgreiðslu og klæðnaðar og ann-
ars. Hins vegar er þetta öðruvísi
með ævintýrabækur sem eru tíma-
lausar.
í Sögu af Suðurnesjum nota ég t.d.
það sem ég vil kalla íslenskt litaval,
brúnt, mosagrænt og blátt. Sú bók
gefur ekki tilefni til þess að nota ein-
hverja ævintýraliti. Það er mjög
mikilvægt að myndin vinni með
textanum, að saman myndi þetta
eina heild. Myndirnar verða að vera
í sama stíl og textinn, það kemur
ekki vel út ef myndirnar eru stílbrot
miðað við textann."
— Hvernig vinnurðu myndirnar?
„Á sýningunni var ég eingöngu
með pappírsklipp. Ég skissa mynd-
ina upp og teikna síðan hvern hluta
hennar og lími svo pappír yfir flöt-
inn, nota alls konar pappír, t.d. silki-
pappír, sem ég hef oft í fleiru en einu
lagi þannig að myndirnar öðlast
svolitla þrívídd. Ég varð vör við að
börnunum sem komu á sýninguna
fannst þetta spennandi og þau vildu
gjarna snerta myndirnar, þannig að
það var mikið af fingraförum á gler-
inu.“
— Hvernig þótti þér hinir full-
orðnu taka sýningunni?
„Mjög vel, ég var alveg hissa á
hversu jákvæð viðbrögð hún fékk.
Ég var dálítið kvíðin fyrirfram, hélt
kannski að sýning fyrir börn yrði
talin annars flokks, en svo var ekki.
Það var dálítið gaman að því að full-
orðna fólkið sem kom á sýninguna
virtist eiga sér uppáhaldsævintýri
og gekk beint að jreim myndum og
keypti þær gjarna. Fólk virtist ann-
ars bara líta á þetta sem hverja aðra
sýningu."
—Finnst þér vera gert of lítið úr
því þegar verið er að vinna fyrir
börn?
„Já, það er oft, en reyndin er sú að
það þarf að gera meiri kröfur til þess
sem gert er fyrir börn, því þau eru
svo opin og geta ekki valið og hafn-
að eins og fullorðnir. Það má
kannski líta á þessar myndir mínar
sem tilraun til að vega upp á móti
öllu því misgóða efni sem að börn-
um er rétt. Myndirnar sem ég hef
gert í bækur eru t.d. ekki mjög hrað-
ar, þær eru hægar og lausar við ýkj-
ur sem einkennir svo margt af því
sem gert er fyrir börn. Ég hef meira
leitast við að hafa myndirnar ein-
faldar og láta börnin sjálf um að
fylla upp í þær með ímyndunarafl-
inu. Það er enginn hasar í mínum
myndum."
— Þú varst að fá verðlaun fyrir
bók sem þú vannst að öllu leyti sjálf,
gerirðu líka mikið af því að skrifa?
„Ég hef gert texta við nokkrar
bækur, en þessi bók sem fékk verð-
laun á Alþjóðlegu barnabókasýn-
ingunni í Bratislava — ég samdi
hana fyrir samkeppni Námsgagna-
stofununar um létt lesefni. Hún heit-
ir Ljósin lifna. Það var mjög
skemmtilegt að fást við þetta, því
þarna þarf textinn að vera einfaldur
en hann má samt ekki vera smá-
barnalegur af því bókin er líka mið-
uð við treglæsa. Reyndar er líka að
koma út núna fyrir jólin önnur bók
sem ég sendi líka í samkeppni
Námsgagnastofnunar og fékk verð-
laun fyrir. Það er myndskreyting við
sköpunarsögu gamla testamentis-
ins. Þar byrjar allt í svörtu, fer síðan
smám saman yfir í grátt og fyrstu lit-
irnir koma þegar fyrsta blómið teyg-
ir sig upp úr moldinni. Að lokum
verður þetta mikil litadýrð. Þessi
bók var samin fyrir yngstu börnin,
sem lestrarbók, og ég er að vonast
til þess að það verði einnig hægt að
nota hana til þess að gera þau með-
vitaðri um umhverfisvernd, að mað-
urinn sé ekki settur yfir umhverfi
sitt til að eyðileggja það." KK
fw: 'mi
T* II í
íuHjH
RUNNI
Ste i ngrí m ur þyki r sérle^a
n dsföS urle g ur. Hann
tekur s\\cj vel út me<3
fiín ý m s u t JpjótJlej*-1
h ö f u$ f Öt' 03 er sm i3ur
5c»<3ur. þd5 er mél mannð
a 5 ha nn sé v'ðe n n v í <3
Aýr 05 menn,ungdsem
aidna, til sjBvar o aj
ive ita, ríka sevn fá-
taeka, feita Sem granna,
Stóra sem smáa, hvíta,
Svarta, gula, rauáa.
Steingrírnur er elsk-
aSur 00 Aá&vr ar\anós-