Morgunblaðið - 21.01.1971, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. JANÚAR 1971
17
Níræöur í dag:
Hannes Helgason sjómaður
NlRÆÐUR er í daig Hanines
Holigason, sjómaðiur frá Isafúrði.
Haminies er fæddur að Nesi i
Grunnavík í Grunmavíkiurhreppi
í Norður-ísaifjarðarsýsliu. For-
eldrar hams voru hjóniim Kristín
Tómasdóttir, Bárðarsonar og
Helig'i Heigaison, Ólaif&sonar.
Bainmies miiissti föður simm að-
éims áitita ára gamallö. Eims og
þá var að aiilþýðu mamma búið,
var eklkert framumdan hjá föð-
wlausum börmium ammað em að
fara tiill vamdalaiusra. Systkimdm
voru mörg, og móðiir þeiirra átiti
þess emgam kost að hafa þau hjá
sér.
Hammesú var komdð fyrir hjá
Jónd Eyleitfssyni og Hallldóru
komiu hams, búemdum í Hrafms-
fiirði i Jökuilfjörðum. Þar var
Hainmies uim tvegigja ára skeið,
em fliu'ttlisit síðam mieð þessium
fósburforelidrum siimiuim að prests-
setrimiu Stað i Grummavík, em
Jón gerðist þá ráðsmaður hjá
séra Kjartamd, er þá var. prest-
ur að Stað. Næsitiu fjögur árdm
eða fram á fermiimgaraildur var
Hammies á Stað og vamm hamm
þar ölll þau stör.f hjá prestimum,
sem umgliimigar voru látmdir vimma.
Hamin sait yfir ámuim, situmdaði
smalaimienmsfcu, simmit-i heyskap
og að vetrimium ammaðist hamm
gegmúnigar.
Oft var Hammes kúæðúiiUll,
kadidur og vammærður við þessi
störí sdm, sem ummim voru atf trú-
mienmsfcu og samvizkusemíiii, en
ei'mmótit þessir þættir, samvizku-
semd, smyrtimenmska og trúnað-
ur haía eimikenmt ölii störf Hamm-
esar á langri ævi, hver sem þau
hafa vemið og í hvers þágu sem
þau hatfa verið ummim.
Fermiimigarárið fór Hamrnes frá
Stað að Dynjamdd i Leirufiirði tii
bóndamis þar Bemeditots Bene-
ditotesonar og komu hams Rósu
Elliasdótibuir. Ofit heíuir Hammes
vikið að því, hversu betiri að-
búnað hainm hlauit þar en á presit-
setriiniu og heftur hamm ávailllit tai-
að mieð miiklu dálæti um Dynj-
amdahjónim. Enda varð dvöl hams
þar medira em áratugur eða til*25
ára áld'urs hams.
Fljótlega efltir að Hanmes kom
tdl Rósu og Bemedikts, var hamin
semdur í verið vesitur að Isa-
fjarðardjúpi tdl sjóróðra á báti,
sem Benedifct átitii. Hér var nátt-
úrdiega uim áraiskip að ræða, og
hatfði það, ásamit fileiri Slífcum
skipum uppsátur í Kálfadad á
Ósh'líð immam við Boiliumigarvík.
Þeir miumiu nú vera fáir á llifi,
er stiuindut'w sjóróðra frá Kálfa-
dad, þegar umigir sjógarpar skópu
staðmum gilldi í útvegssögu
liandsmamma, en Hammes hefmr
frá mörgu sfcemimtlllegu saigt frá
þeirn tdmium, er gemgim kymsilóð
llifði þar mamfndémisár sím og
þreytlti famgbrögð Við úfiinm sæ,
og kenjótt veðurfar.
Flj óttlega var Hammesd tæúað
fyrir sdd'pi og mömnum og varð
hamm kormiumigiur formaður frá
verstöðvuim við Isafjairðardjúp.
Þegar tfartið var að seitja vél-
ar í róðraskdp vilð Djúp sbutnd-
aði Hamnes róðra á þeim skip-
um, og er „stóru bátairmiir“, sem
svo vomu katlaðir þar vestra
komiu tffll sögummar gerðist hamm
skipverjd á þeim.
Hamm var utm árabil á bátum
Siigmrðar Þorvarðssomtar í Hmáís-
dafl, er gerðii stoip sím út frá
Lamtgeyri, iengst atf með þeim
skfflpstjórumtuim Katrvefl Jónssyni
og Jónd Krdsttjánssymd. Og þegar
Jón Kristjámssiom ski'psitjóri fliutt-
isit yfir á útveg Samvimmiufélags
ístfiirðimga og tök vdð stoipstjórm
á m/b Valbiirmd fór Hammies mieð
honiuim þamigað ásamt fflieird sfcip-
verjum hans, en Jóm Krisitjáms-
son var alla tíð mdkiils metimm
sikipsitjóri og hé'lzt vefl á mamm-
skap.
Hanmes var á Vaflibirmii á amm-
an áratuig, en aflfls rniun Hammes
haifa situmdað sjóimm um fdmmtíu
ára skedð.
Það gefur þvd aiuiga ledð, að
hamm hefur marga hifldi háð við
óblítt veðuirfar á Vesitfjarðar-
máðum og i fuiHlium mæld hilotið
sfcim og skúri þess fjölibreytta
veðurtfars, sem þar rikir.
Það var ekfci heiigíium hemit að
st'umda sjóróðra frá Hnífsdad á
þeim árum, er þurfbi svo að
segja að ,,hífa“ á fland mótor-
bátania þar að veftri til og sjó-
setja þá Viö hverm róður.
Áhafmiir bátamma urðu að halda
þeirn kjöirétitum við „hífimgu" og
„sjós'eitmirmigu“ með því aö „baika“
umdir þá, en sflíkt gat verið ldfs-
hætituflegt t. d. er fjöruigrjótlð
var siíflað af frostd og mjög hált
þeflirra eða ammarra hfliuta vegna,
enda urðu oft vdð setmimigu
skdpainna miedri og mdmmd háttar
silys, em á þeím árum komu eng-
ar bætiur fyrir mieám sflys. Það
var ldka ekki á færi nerna harð-
duiglegra mamma að situtnda liimiu-
vöiðar á „stóru bátiuinum", er
sótbu lamigit á haf út og á fjar-
teeig miið og komiu ekki að iamdi
dögum samam. Öld vimma fór
fram á skýlliisflausu þiflifari i
frostd, byfljum og stórsjó. Þar
var 1‘íman beiibt, gert að fiski
o.s.frv.
Má mærri geta, að sfldkt var
bæði kufldaflegt og erfitt.
Gegnum ölil þessá stig sjó-
menmiSkiummar hefur Hanmes
gemg'ð, ©ims og ótal fiiedri sjó-
mernm þeiirrar kynslóðar, sem á
fyrri heflimflmigi þesisarar afldar
hættiu ldfli og lflimiuim við himar
erfiðustu aðsitæður og frumstæð
ldfsikjör, til að draiga björg í bú
þjóðimmd tifl handa.
En ecmihvefnn vegimn var svo
uim hnúitama búið, að það voru
aðrir em sjállifir sjómenmdrmir,
sem nuitu mests hiliuta hagm-
aðarims af erfliðd þedrra.
Þegar Hamnies Helgasom, efltir
fimmtíu ára sjómemmsiku varð,
af hedllsiuifarsiliegum ásitœðum, að
fara í lamd, situndaði hanm afl-
memina verkamiammaVimmiu, eimik-
um þau störf, er snertu fiisk-
iðna'ðimm.
Það mun eimróma állit þeirra,
er Hammies vr.L-.rn hjá og með, að
þar haf i verið að verkli trúr mað-
ur i starfi, smyrtimaðuir ágætur
og umigemigmösgóðu'r, eims og áð-
ur er vlikið að. Enda fer sam-
am hjá homiuim áreiitmiisleysi og
hæverska viö hvern mann.
Hims vegar er hamm maður
orðheppimm með ágætum og hitt-
ít i mark þegar hamm vifll það
vflð hafa.
Eins og fyrr seigflr var Hamnes
að Dynjamdi i Jökuflifjörðum hjá
Benedikt og Rósu fram að tutt-
ugu og fimim ára addrd, en þá
festi hainm ráð sMit og kvomgað-
ist gjörvulegri fríðiedikskonu,
Jakobimiu Ragnheflði Guðmumds-
dóttur frá Hndfsdafl, em hún var
fædd aö Hraiumti í HniÆsdal, dótt-
ir hjónainna Sailómie Eragidberts-
dóttur og Guðmiuindar Mairkús-
sonar.
Fyrsta búskaparár Siitt bjuiggu
þau í gamfla bæmuim að Dynj-
amda, en' fiiuttust þaðan tifl Isa-
fjarðar. Efitdr nokikra dvöl þar,
fiuttust þau norður á Smæf jaflla-
sbrönid morðan ísatfjarðardjúps,
em þaðarn fliuititust þau til Hnífls-
dafls, og i Hndfsdal áttu þau
heirna um fimimtán ára bid, en
flliuttust til ísaf jarðar árið 1928 og
áttu þar herima um margra ára
.sikeið.
Hammes og Jakobíma eiignuð-
ust fjögur börm, eima stúltou, er
amdaðisit vdð fæðflmgu og þrjá
symi, sem alflíir eru á lítfí. Eru
þeflr: Heiligfl, deildarstjórd hjá
Tryggimigasitofmum rítoisflms, áður
bæjarsitjóri í Hafnartfirði, Sig-
urður, bifreiðasitjóri á ísafirðd,
og Ólaflur, simritarfl I Reykja-
vík.
Bæði tvö voru þau hjónim
mSitolar ágastis mammiesikjur, em
m jög óltik um fllest, og koin þar
að efltir meiir em þrjátíu ára
sambúð, að þaiu ákváðu að sdiíta
samvistum. Jaikobíma fór þá tid
Eyjafjarðar og dvaddist lengst
af á Akuireyri þar sem húm amd-
aðist í desiaimber 1952, en Hamm-
es bjó áfram á ísafflrði.
Þótt þau sffiitu sarnbúð, héldu
þau ávafldt vimsamiliegu samibamdi
hvort við ammað meðam Jakobína
lflfðí.
Eims og áður getfur stumdaði
Hammies sjómennsiku um fflmirn-
tflu ára skeið, og var ávadflit tafl-
ið, að rúm það er hamrn skflpaði
væri vel slcipað og er Sjó-
m'asnmadagsráð ísafjarðar tók til
stairfa, var hamm meðail þeirra
fyrstu, er það veiitti heiðurs-
merkli Sjómammadagsflms og
fanmst ö'Ilium er Hammes þektotu,
að hamm værfl vel að þvfl kom-
imin.
Árið 1958 fluitrtiiat Hammies til
Reykjavikuir og dvafldfl um hríð
hjá symii simum, en i október
1959 fliuttist hamm sem viistmaður
að Hrafnúsitu Dvalarheimdflii aldr-
aðra sjómamma og heflur hamm
dvafflið þair síðam.
Hammies heflur hl'otflð þá náðar-
gjöf, að haifa verið heiilsuihraust-
ur vel alfla sína ævi, og þótt
lflkamisþrekið sé nú farið að
þverra og styrkurimm orðinrn
flremiur Hitlidl hefur hamm flesta
daga fótavistf, og aindflegs hrum-
leiika gæt'ir ekki hjá homium.
Hanm mýtur enm, þrátt fyrir
háam ailduir góðnar sjónar, en
heyrnsm hefuir afltur á móti mflk-
ið slappazt. Hann er enm skýr
í huigsum og mdinmuigur, eimkum
á eMrá atburði. Dag hverm get-
ur hamm flrætt þá er ldta imm tfll
hans um hiitasrtflig, vimdhraðá og
aflmemint veðurfar á flestum
þeim s'töðum, sem útvarpið
flytur veðuirfregndr Ærá.
Þótt miiuitíu ár séu ekki larngur
tímii í lífi þjóðar, þá er sá tdmi
óveniju löng mianmsævi, þó er ég
viiss urn að þegar Hammes nú
háaldraðuir 1‘ítur yfflr farimm veg,
fiinmst honum ekki, að þessd ár
haífl verflð svo liemgi að líða, jafm-
vel þótt þaiu hafi borið í skautfl
símiu stórfe’iid umbrot og sið-
vemjubreytimgar, stórstígar fram-
fari.r, hriikaliegar styrja'ldir,
aitömöld og geimsiigl'imgar, það
er umbrotameiri Wfmaðarhætti
maininkynsims en nokfcur önmur
öfl'd, síðam maðurimm gerði sér
jörðima umdirgefna.
Þaminiig getur atfsitaða okkar tifl
tflmans verið.
ldg þekki hlédrægnfl Hanmes-
ar það vel, að hamin' kamn mér
eflaust lflitlar þatokir fyrir raus
mltt hér að framan, en níræðis-
aifmælli er slfikur viðburður í
ævi manns, að emgim ásla:fta er
tid að láta sflikt kvrrt ldggja.
1 lokim bið ég Hammesd aillrar
guðsblessumar og óska, að hanm
megi njóta heiðrites æviikvölds.
Vimir.
Hannes dvelnr í dag að St-iga-
hlírt 30.
Matreiðslumenn
Okkur vantar vanan matreiðslumann frá næstu mánaðar-
mótum eða eftir samkomulagi.
HÓTEL HÖFN Hornafirði.
Uppiýsingar í sima 21553 frá kl. 7—8 í dag og á morgun.
Sendibílstjóri
Ungur maður óskast nú þegar til sendiferða og ýmissa
snúninga. Bílpróf nauðsynlegt.
Upplýsingar veittar kl. 2—5 e.h. (ekki í síma)
HR. HM5TJÁNS50N H.F.
UMBORMI SUDURLANDSBRAUT 2 • SÍMI 3 53 00
Ný staða
aðstoðarborgarlæknis
er hér auglýst laus til umsóknar. Frestur til að srekja
um stöðuna er til 1. marz n.k. Launakjör eru samkvæmt
samningi borgarinnar við Læknafélag Reykjavíkur.
Umsóknir sendist til undirritaðs, sem gefur nánari upp-
lýsingar.
Reykjavík, 20. janúar 1971.
BORGARLÆKNIR
Flugvirkjar
Framhaldsaðalfundur félagsins verður haldinn föstudaginn
22. janúar 1971 k.l 17 00 að Brautarholti 6
FUNDAREFNI: REIKNINGARNIR
ÖNNUR MAL.
STJÓRNIN.
Hafnorf jörður - Hafnarf jörður
DÖMUR ATHUGIÐ!
OPNUM AFTUR I DAG að STRANDGÖTU 28. 2 HÆÐ
(í húsi kaupfélagsins.) Höfum mikið úrval af permanent-
olíum, háralit, hárskoli. Höfum einnig hinn vinsæia fitueyðir
o. m. fl.
Hárgreiðslustofan LOKKUR,
Strandgötu 28, 2 hæð, sími 51388.
Starfsmaður óskast
Óskum að ráða góðan starfsmann til að
annast almenn skrifstofustörf og einnig til
aðstoðar forstjóra.
Upplýsingar kl. 4—7 í dag.
©
Vörumarkaðurinn hf.
ÁRMÚLA 1 A - REYKJAVÍK - SÍMI 81680
BILAR TIL SÖLU
VÖRUBÍLAR. M. BENZ 1413 með krana '65, '66, '67 '69.
VOLVO N-88 '66.
Mikið úrval af vörubílum.
FÓLKSBÍLAR: M. BENZ 280 S.E '68, ekinn 32000 km.
(Automatic).
M. BENZ 220 D '68 Nýinnfluttur.
FORD 20 M XL '68 f
OPEL RECORD CUBE '68.
OPEL RECKORD (1900) '68
Mikið af JEPPUM og WEAPON og aftanívagnar aftan
I vörubifreiðir.
SÝNINGARSALURINN
v/Klepsveg 152, sími 30995.