Morgunblaðið - 21.01.1971, Blaðsíða 20

20
MORGDNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. JANÚAR 1971
— Grænland
Framliald af bls. 1
•um 600—1600 tonn. En sér-
Jræðingar vi.ja skýra þetta
öðruvisi; við hver þúsund
tonn sem veidd séu við
Vestur-Græniand, minnkar
veiðin i einstökum iax-
veiðilöndum i Evrópu um
naimna en 100 tonn, þ.e.s.
í Englandi, Skotiandi og Ir-
ianái um minna en 300 tonn
ails og í Dar.mörku, Noregi,
Svíþjóð, Isiandi og Frakklandi
um mun minna.
Þessi samdráttur veiðarinn-
ar verður að skoðast i ljósi
þess, að Skotar veiða 2000
tonn í ám, Irar um 1200 og
Engiendingar um 400 tonn.
Sams konar tölur eru ekki
fyrir hendi urr Bandarikin og
Kanada. En tiitölulega mikill
iax gengur frá Kanada tii
Græniandshafs og þvi kunna
Kanadamenn vel að sjá á eft-
ir nokkur hundruð tonnum
vegna laxveiðanna þar. Aft-
ur á móti hlýtur tjón Banda-
rikjamanna að vera mjög lit-
ið. Opinberar bandarískar töl
fræðiskýrslur sýna, að árleg-
ar veiðar Bandaríkjamanna
af Atlantshafsiaxi eru minna
en tvö tonn, en við það bætast
veiðar sportveiðimanna, sem
ekki eru skráóar og ef til viil
nema 20 tonnum.
Af fiskirar.nsóknum við
G'æniand er það talið sann-
að, að iaxastcfninum í Atiants
haíi sé ekki ógnað. Svend
Aage HarsUd fiskifræðingur
segir: — Frá sjónarhóli fiski-
fræðinga sxiptir það ekki
máli, hver á iaxinn. Það sem
er afgerandi, er að Grænlands
veiðarnar gefa betri nýtingu
en veiðarnar í ám þeirra
landa, þar sem laxinn geng-
ur, án þess þó að laxinn og
timgunarmöguieikar hans séu
í liættu þess vegna." Harsted
er undrandi yfn háværum við
brágðum Bandaríkjamanna,
því að tjón þeirra sé mjög
lítið: J. Nrergaard ráðuneyt-
isstjóri i danska fiskimála-
ráðuneytina hefur látið í ljós
sömu skoðun: — Hvers vegna
skyldum við ekki veiða okkar
hiuta af laxinum. Hann fer
frá heimitynnum sinum til
hafsins við Grænland og er
þar ásamt þe,m þorski, sem
Grænlendingar veiða.
Orsökin ti, allra látanna sé
sú, að bandaríska fiskifélag-
ið heíur skorað á neytendur
að virða að vettugi danskar
vörur í mótmæiaskyni við lax
veiðar Dana. A. C. Norman
sjávarútvegsmálaráðherra er
lítt hrifinn af þessari áskor-
un gegn Dönum og fer ef til
viii í heimsóKn til fiskimála-
ráðherra Bandarikjanna til
þess að fá stuðning hans til
að binda enda á áróðursher-
férðina gegn Bönum.
—Rytgaard.
— Átta ríki
Framhald af bls. 1
ar slinneur till að koma í veg fyrir
mitssMinðinig. Er gmeáinair'gerðin í
þremur lliðuim og segár þar meðal
annars:
1. Þótit brezka sitjómiin taki
fuilflt tiOiltiit t51 skoðana hinna Sam-
wddlisiríkjanna, ásWHuæ hún sér
rétit titt að grttpa tfifl. hverra þeáirra
ráðstafana, sem hún tefliur naiuð-
synlegar tlifl að tiryggja steÆniu
sina í vamarmáltum. Aðstaðan
í Simonstown\ geigniir þar máikil-
vaegu hlutveT'ki.
2. Brezka stjómón er síkuflcl-
burndim, sé þess óskað, til að
standa við samniniga sína við
stjóm Suður-A fríikiu kieninda við
Simonistown, en aðstaða Breta í
Simonstown er þeim samniingum
háð.
3. Stjóm Suður-Afríiku hefur
fulQyrt við brezkiu stjómiina að
hugsanfleg kaup á hersiklipum frá
Bretlandi miði eingöngu að því
að tiryggja vamiir landsins, og
að skipin verði afllls elkfei notuð
tál neánna árása né tlitt að tiryggja
firamigang kynþáttastefnu stjóm-
arinnar.
Tók Heath það fram, að standi
stjómdn ekki við yflirflýsiinigu þá,
sem fram kemur í þriðja lið
greinargerðarinnar, yrðli vopna-
og varahfliutasaia tffl Suður-Afríku
tatfarlaust stöðvuð.
— Lagerlöf
Framhald at bls. 12
i parken eða Höflfllim i garðttnum,
en báðar þessar bækuir voru
meðal þeirra, sem dómnefnd
Norðurflandaráðs hatfðí tttfl at-
hugunar vegna verðlaunaveit-
ingarinnar, sem fram fer á
fundi Norðurlandaráðs í Kaup-
mannahöfn í febrúar næstkom-
amc3.
Þá gat Lagerlöf einniig um
Kjell Sundberg, Björn Rune-
borg og bók hans Stenhugg,
Hans Grandlttnd og bók hans
Mottagnánig, P. C. Jersáfld og
bók hans Vi ses i Song my og
síðast nefindi hann Arthur
Lundkvist. Alttár þessiÍT höfund-
ar sendu frá sér bæfeur í haust,
en þeir sferi'fa ýmist hefðbund-
ið eða mjög frjáfllslega.
Sem dæmi um bók í nútíma-
stil nefndá hamn Stenhugg eftir
Bjöm Runéborg, en sú bók
fjalllar um innanríkispóltttikiina
í Svíþjóð og inn. í fttéttast kafl-
ar uim Víetnam og ftteira þar
sem uppi eru viðamókii vanda-
mál
Hins vegar nefndi hamn bók
Sven Deflblanc, Mynni árinnar,
sem dæmi uim bóik 1 hefðbundn-
um stíl, en þá bók kvað hann
mjög spennandi; inn í hana
fléttaðist si'tthvað úr þjóð-
lífinu og þar bæri á milllld ein-
stakttinigshyggjan og sósiaittser-
ingin að vissu marki.
Lagerlöf sagði, að í Svíþjóð
hefði á'tt sér stað sitefnubreyt-
FÉLAGSSTARF
sjAlfstæðisplokksins
KEFLAVIK KEFLAVJK
Sjálfstæðisfélag Keflavíkur efnir til spilakvölds í Aðalveri
n.k. föstudagskvöld kl. 20.30. Spiluð verður félagsvist,
4ra kvölda keppni.
■jA Aðalvinningur: Flugfarmiði,
Kefiavik—New York—Keflavík.
•A Góð kvöldverðlaun.
Ar Matth as Á. Mathiesen, alþm.
flytur ávarp.
Sjálfstæðisfólk er hvatt til að fjölmenna.
Sjálfstæðisfélag Keflavikur.
Sjálfstæðisfélögin í Hafnarfirði
SPILAKVÖLD
Spilað verður í kvöld fímmtudaginn 21. janúar kl. 8.30
stundvislega.
KAFFI — GÓÐ VERÐLAUN.
NEFNDIN.
ámg í bóikmenintuim í þá áittt, að
umigu rdlthöfundamiæ slkiriiifuðu
fynst og fneimíst um háin attttiilliða
vandanmál veJiferðairþjóðiféflags-
isns, þar sem ritað er mjög opin-
slkátt um hdn ýmsu vandamáJ
og þjóðtféflagsmiál sem siköpuð-
usat þegar mliisræimtt kæmd upp í
flélaigsaðsitöðunntt og fódk væri
fardð að þrúgast aif ómannesfeju
lliegu liífli, ópersónuilegu lttftt, þar
sem töQ.gainiguirdinn væri að edn-
hverju leytá eða mttklliu leyti
etfeki til staðar.
Hann nefndi sem dæmi klám-
sfkrriif, þéttbýlisvandamáfl, félags-
aðstöðu, t.d. í samibandi við
kVilfemyndahús, bókasöfln, leife-
hús, stöðu verkamaininsiins og
srtéttaisíkiiptjiniguina. Þannig sagði
hann að srtefnan hiefðl verið sú,
að riithöíundaimiir fléttuðu þjóð-
félaigsvandaimáJunum inm í rdt-
verk sim, en þó værí sú breyt-
ing orðin á, að fólfe væri farið
að ræða þessar bókmenntdr
með meári gaignrými em gert
hetfði verið framam aif og meiri
festa værtt miú rttkjamdi í afsitöðu
tíll hininar ýmsu miútímariitstíl-
dásitar, en hann kvað himar hefð-
bundnu bókmennrtir ávaflflt
standa föstium fótum í sæmsk-
uim bókimemmtum.
Lagetrttöf gat þess, að ís-
leinztou bækuimar, sem dóm-
niefnd'im haifði til meðferðar,
Ledigjamdinn etftir Svövu Jakobs
dóttur og Fljótrt, flljóttt sagðd
fugllimm eftír Thor Villlhjálms-
son, væru efeki í ósvipuðum
srttíd og hjá mörgum yngri nú-
tímiarit höflumdium i Svíþjóð þar
sem f jafflað værí um síitthver
vandamálin.
Þó saigði hann það ljóstt af
kynnum sinum atf isllenzkum
nútttmabókmenntum, að á Norð
urdömdumuim væri IsJand það
land, sem iamgmámmst væri
aimeri'kaniiserað.
— Enpuist
Framhald af bls. 13
á rithöfundarstörf yðar?
— Það má geta nærri, hvort
ég varð ekki yfir mig ánægð-
ur — þetta er væn fjárfúlga,
sem kom sér vissulega vel. En
slík verðlaunaveiting gerir
ákveðnar kröfur — það verð-
ur erfiðara að fást við næstu
bók. 1 fyrstu bögglaðist þetta
fyrir mér að ýmsu leyti, en nú
vonast ég til að hafa komizt
yfir það og er hættur að hugsa
um það. Ég er að vinna að
nýrri bók núna — það er skáld
saga eins og allar fyrri bæk-
urnar fimm, og hún kemur
senmlega út með vorinu. Ég
forðast eins og heitan eldinn
að taia um bækur mínar, en
hafi „Málaliðarnir" flokkazt
undir heimildarskáldsögu er
þessi án efa nær þeim hug-
myndum, sem almenningur
gerir sér um hugtakið skáld-
saga. En auðvitað var þessi
verðláunaveiting mér hvatn-
ing — og þá er tilganginum
náð. Öllum er hollt að fá við-
urkenningu fyrir það sem vel
er gert, hvað svo sem það er
og hvernig sc.m viðurkenning-
in er. En maður má samt ekki
taka allt of hátíðlega. Það get-
ur verið erfitt að taka allt og
alla hátíðlega; fólk er alltof
alvöruþrungið og setur sig í
alltof miklar stellingar. En
væri ég spurður að því hvort
ég taki sjálfan mig, Per Olof,
hátíðlega, þá hlýt ég að svara
játandi, að vissu marki alténd.
Það hlýtur rithöfundur að
gera. Ætli hann næði nokkr-
um srangri ella? En verðlauna
veitingin hefur einnig haft þau
áhrif, að fyrri bækur mínar
hafa selzt mcira og „Máialið-
arnir“ verið þýddir á um tíu
tungumál og að allri hæversku
slepptri hafa móttökur viða ver
íð afskaplega góðar. Segja má,
að ég geti nú orðið lifað af
þvi að skriía, en það gat ég
ekki framan af frekar en aðrir
og auðvitað er ég þakklátur
fyrir það og um margt er ég
hinn ánægðasti með mitt hlut-
skipti.
— Jakobson
FramhaJd af bls. 1
embættimiu þegar U Thant segði
því lausu.
Heyrzt hefur að fuiltrúar Ar-
abarfikjainina hjá SÞ væru andvíg
ir Jakobson vegna þess að eim-
hverjir frændur hams í Fimn-
lamdi hafi srtutt málstað Gyðinga.
Þetta er þó ekki talið lifeiegt,
mé heldur liklegt að Fimniar hafi
lýst yfir framboði Jakobsons án
þess að hafa áður kanmað hvort
harnn nyti stuðnimgs hjá öðrum
fullltrúum á Allsherjarþimgi SÞ.
Það er Allsiherjarþimgið, sem
skipar íraimkvæmdastjóra sam-
takamma að fengnum meðmæium
Öryggisráðsins, en í Öryggisráð-
inu hafa stórveldim neitumiar-
vald. Verður nýr framkvæmda-
stjóri skipaðuir á fundum Alis-
herjarþingsins næsta haust.
Jakobson er fyrsti frambjóð-
andiinm, sem tilkynntur hefur
verið, en áðuir hefur verið á það
minnzt að aðrir kæmu til greima,
og þá helzt Kuirt Waldheim
sendiherra Austurríkis, Hamil-
ton Shirley Amerasimgtie frá
Ceilorn, Alfomso Garica-Robles
frá Mexíkó, Amtonio Carrillo
Flores fyrrum utamíkisráðherra
Mexttkó og Sadruddim Agha
Khan primis frá Iran, sem er for-
stöðuimaður Flótitamainmiah j álpar
SÞ.
Lítil flugvél fauk
LÍTIL eins hreyfils flugvél af
Cessna-gerð fauk um koltt á flug-
vellimum á Hellu í gærdag. Fl.U'g
maðurinin, sem var einm 1 vél-
inmi, var nýlentur, og ætílaði að
fara að smúa vélinmi við, er
snögg vindhviða feykti henni um
koll. FLuigmanminm sakaði ekki,
en flugvélin skemmdist tai'svert.
Gerðar hafa verið róðstafanir
til að láta sækja vélma.
Afneitar enn
Silfurhestinum
Herra ritstjóri!
1 heiðruðu blaði yðar er því |
I haldið fram, að ég hafi hlotið (
verðlaun. Hér er um misskiln-
I ing að ræða, því þetta er'
(rangt, og ég vil ekki að nein-1
. um sé talin trú um slikt. Ég (
bið yður vinsamlegast að,
l orða mig aldrei framar við :
| verðlaun.
Með virðingu.
Helgi Hálfdanarson.
Siglufirði í janúar 1971.
(Þessi fallegi stóll, og annar
I eins, eru vandaðir viðhafnar
. stólar, sem Systrafélag Siglu
f jarðarkirkju gaf ki.rkjunni
i hér nú um jólin. Stólarnir
| eru ætlaðir til sérstakra við-
I hafna eins og t.d. við gifting-
[ ar. Stólarnir eru haganlega
' smíðaðir og útskomir af
I Hirti Ármamnssyni trésmið.
| Efni stólanna er ljós eik og
rautt pluss. Stólarnir hafa
talsvert verið notaðir síðan
I þeir komu, við giftingar.
Ljósm. Steingrímur.
— Skrede
Framliald af bls. 13
maður býr yfir siagkrafti llík-
um þeim, er Tarje Vesaas
hafði, eir sjötugsaldurinm eing-
inm þrösKuldur. Ég sætti mig,
við að hafa ekki búið yfir slík-
um slagkrafti.
l ér spyrjið, hvort mér finn-
ist ég utangáttar. Ég get nefnit
tvo rithöfuncia, sem ég nú finn
til nokkurs skyldleika með.
Annar er Olov H. Hauge, fædd
ur 1908, og hinn er Jan-Magn-
us Bruheim, fæddur 1914. Þann
fyrrneifnda hafa módemist-
■trnir tekið upp á sina arma,
em siiks hef ég ekki heyrt get-
ið u.m Bruheim Við tvair er-
um á sama báti. Það, sem
þarna skiptir sköpum, er mest
maðurinm sjálfur. í því er eng-
inn sársauki. Það er á margan
hátt betra að vera laukur í
lítil'li ætt en strákur í stórri.
— Em nú sitjið þér og dæmið
verk þeirra, sem þér segist
ekki skilja.
— Ég hugsa mér ekki að
sitja þar lengur en þau tvö ár,
sem ég á nú ósetin. Það er á
ailan hátt eðlilegt, að ynigri
maður leysi rnig af hólmi.
— Er nýrrar bókar að vænta
frá yðar hendi á næstummi?
— Eftir að ég lét af störfum
sem gagnaýnandi, hef ég snúið
mér að þýðingum; ég hef þýtt
ótal leikrit fyrir útvarpið.
Nú er ég að ‘leggja síðustu
hönd á þýðingu sonmetta Shake
speares, sem eru 154 talsins, og
á það að koma út í bók á
næsta ári. Svo er ég að þýða
ýmis ljóð; þýzk, frönsk ensk
og amerísk. Þau þýzku og
frönsku eru af eldri gerðinni,
em meira nýjabrum á þeim
ensku og einkuim þeim
amerísiku. Endist mér líf og
heilsa, má reikna með þessu í
bókarformi eftir tvö, þrjú ár.
— En hvað frá yður sjálfuim?
— Ég á í fórum mínum nokk
ur ný ijóð. Ekki veit ég, hvað
uom þau verður, en skáidskap-
urinn er enigan veginm hættu-r
að kmýja á mttnar dyr.