Morgunblaðið - 19.09.1971, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. SEPTEMBER 1971
Útgsfandi hf. Árvakur, Reykj'avik.
Framkvaamdastjóri Hsraldur Sveinaaon.
Ritstjórar Matthias Johannessen.
Eyjólfur KonráS Jónston.
Aðatoðarritatjóri Styrmir Gunnarsson.
Ritstjómarfulltrúi Þorbjðrn Guðmundsson. -
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn og afgreiðsla Aðalstraati 6, simi 10-100
Auglýsingar Aðalstrasti 6, simi 22-4-80.
Askriftargjald 195,00 kr. á mánuði innanlands.
f lausasölu 12,00 kr. eintakið.
SAMSTAÐA ER NAUÐSYN
jgnginn vafi leikur á því, að
eitt sterkasta vopn okkar
í þeirri baráttu, sem fram-
undan er til þess að tryggja
viðurkenningu annarra þjóða
á yfirráðarétti íslendinga yfir
landgrunnsmiðunum er sam-
staða þjóðarinnar í þessu
mikilsverða lífshagsmuna-
máli. Standi Íslendingar sam-
an sem órofa heild í land-
helgismálinu mun sigur vinn-
ast. Forystumenn stjórnarand
stöðuflokkanna hafa hvað eft-
ir annað lýst yfir vilja sín-
um til samstöðu og þrátt fyr-
ir þann ágreining um vinnu-
brögð, sem upp kom í kosn-
ingabaráttunni í vor, hefur
nú þegar mikið áunnizt í því
að samræma sjónarmið
stjómmálaflokkanna um
málsmeðferð, sbr. þá afstöðu
ríkisstjórnarinnar að fallast
á þá skoðun Sjálfstæðisflokks
ins að leggja beri uppsögn
samkomulagsins frá 1961 fyr-
ir Alþingi.
í viðtali við Morgunblaðið
sl. fimmtudag var Einar
Ágústsson, utanríkisráðherra,
spurður um þetta atriði og
hann sagði m. a.:
„Ég vil gjarnan að það
komi fram að ég tel, að Sjálf-
stæðisflokkur og Alþýðuflokk
ur hafi sýnt skilning á nauð-
syn hennar (þ. e. þjóðarein-
ingar) með því að tilnefna
formenn sína sem fulltrúa í
landhelgisnefndinni og þó að
skoðanamunur kunni að vera
um einstakar athafnir held
ég að menn séu sammála um
lokamarkmið, útfærslu land-
helginnar í 50 mílur.“
í forystugrein, sem Þórar-
inn Þórarinsson, alþm., ritaði
í Tímann sl. miðvikudag tók
hann mjög í sama streng er
hann sagði: „Þótt núverandi
stjómarandstöðuflokkar lýstu
ekki beinu fylgi sínu við
þessa stefnu, gáfu þeir í kosn-
ingabaráttunni enga þá yfir-
lýsingu, sem hindrar þá í að
veita henni nú fullt brautar-
gengi. Þvert á móti héldu
þeir öllum dyrum opnum í
þeim efnum. Þeir lögðu
meira að segja áherzlu á, að
nauðsynlegt gæti orðið að
færa fiskveiðilögsöguna út
fyrr en 1. september 1972. Ef
ekki kemur neitt nýtt til sög-
unnar eða ný ágreinings-
atriði verða fundin upp, ætti
alger samstaða að geta orðið
um þá stefnu í landhelgismál-
inu, sem þjóðin sjálf markaði
í kosningunum 13. júní
síðastl.“
Þessi ummæli utanríkis-
ráðherra og fuliltrúa Fram-
sóknarflokksins í landhelgis-
nefndinni benda ótvírætt til
þess, að Framsóknarflokkúr-
inn vilji fyrir sitt leyti stuðla
að samstöðu í landhelgismál-
in. Hins vegar er því ekki að
leyna, að meiri efasemdir eru
uppi um vilja Alþýðubanda-
lagsins og ráðherra þess til
þess að stuðla að þjóðarein-
ingu í landhelgismálinu. Fyr-
ir aðeins viku lét Lúðvík
Jósepsson hafa sig til þess í
viðtali við Þjóðviljann að
væna ónafngreinda forystu-
menn í stjómmálum um
óheilindi í landhelgismálinu.
Vonandi eru þau ummæli
Lúðvíks ekki vísbending um,
að Alþýðubandalagið hyggist
koma í veg fyrir þjóðarein-
ingu í landhelgisimálinu. Þótt
enn kunni að vera nokkur
skoðanamunur milli manna
um vinnubrögð og málsmeð-
ferð er ljóst, eins og utan-
ríkisráðherra undirstrikaði í
viðtalinu við Morgunblaðið,
að allir, jafnt stjórnarflokk-
ar sem stjórnarandstæðingar
em sammála um lokamark-
mið.
Utanríkisráðherra og varnarmálin
í forystugrein Tímans í gær
er fjallað um varnarmál-
in, bersýnilega í því skyni að
bera blak af utanríkisráð-
herra vegna furðulegra at-
hafna hans í þeim málum.
Ummæli Tímans hagga í engu
þeirri staðreynd, að utanríkis-
ráðherra hefur enn ekki lát-
ið hefja könnun á því hvaða
afleiðingar það hefur fyrir
öryggi landsins ef það verður
látið varnarlaust og að hann
hefur sýnt hættulegt skiln-
ingsleýsi á nauðsyn þess fyrir
sjálfistæða þjóð að tryggja
öryggi sitt með einhverjum
hætti.
Tristana eftir Bnnuel verður sýnd von bráðar
um. Þar skal fyrst talin „Trist
ana“, nýjasta meistaraverk
Bunuels, sem sýnd verður von
öráðar. Þá eru þrjár sænskar
myndir — Made in Sweden
eftir ungan sænskan leikstjóra
Johan Bergenstr&hle að nafni,
en Kái'lekshistoria eftir Roy
Andersson og Misshandlingen
eftir Lasse Forsberg, sem er
frumraun hans og hefur sem
slík vakið mikla athygli, Er
hún af pólitískum toga spunn
in og sama má raunar segja
sýninga á svonefndum „list-
rænum myndum". Blaðamað-
ur Morgunblaðsins átti stutt
viðtal við Friðfinn Ólafsson,
forstjóra kvikmyndahússins,
til að forvitnast um reynsluna
af þessari nýbreytni og hvað
væri helzt framundan.
„Við byrjuðum með mánu-
dagsmyndirnar í júríí 1970 og
fyrsta myndin var Rocopag.
Alls sýndum við 10 myndir á
mánudögum þessa sjö mánuði
ársins 1970. Reynslan af þess
ari nýbreytni hefur verið
ágæt, og leitt í Ijós að þetta
var nauðsynlegt framtak. Hér
lendis er það mikill fjöldi, sem
vill sjá myndir af þessu tagi,
að sérstakar sýningar fyrir
það eru vel réttlætanlegar. —
Og þá má kannski segja, að
það standi Háskólabíói næst
að koma slíkum sýningum á.
Hins vegar hefur þetta enga
fjárhagslega þýðingu fyrir
kvikmyndahúsið, en hins ber
jafnframt að geta að það hef
ur ekki heldur verið umtals-
vert tap á þessum mánudags-
myndum.
Við höfum þann háttinn á,
að við sýnum mánudagsmynd
irnar aldrei sjaldnar en tvisv
ar sinnum og aldrei oftar en
þrisvar sinnum — annars tök
um við þær inn á almennar
sýningar. Það má e.t.v. segja
að þetta sé ekki mikil nýting
á myndunum, en með þessu
móti getum við sýnt allt að 20
myndir á ári, og skapar það
óneitanlega mikla fjölbreytni

Antonio das Mortes verður fyrsta myndin eftir Glauber Rocha
sem við fáum að sjá hérlendis.
Góð reynsla f engin á
mánudagsmyndirnar
Pasolini næstur á dagskrá
Margar athyglisverdar
myndir væntanlegar
OÞOKKINN Accatone eftir
Pier Paolo Pasolini verður
næsta mánudagsmynd Há-
skólabíós. Óþarft á að vera að
kynna Pasolini fyrir íslenzk-
um kvikmyndaunnendum, en í
þessari myndi lýsir hann
hversdagslífinu á byggða-
svæði því, sem er í næsta ná-
grenni stórborgar, en getur þó
varla talizt til sveitar lengur.
Að dómi Pasolinis er þetta
i myndavali,“ sagði F«riðfinn-
ur.
Víst er að fjöldi fólks kann
vel að meta þetta framtak Há
skóiabíós, og ótrúlega stór hóp
ur gætir þess dyggilega að
láta ekki neina mánudags-
mynd fram hjá sér fara. Til
að gleðja þennan hóp fengum
við upplýsingar hjá Friðfinni
um mánudagsmyndir, sem
sýndar verða á næstu mánuð-
um mynd Bergenstráhle. —
Frönsku nýbylgjuhöfundarnir
eiga þarna ágæta fulltffúa —
sýnd verður Conjugale eftir
Truffaut, La Boucher eftir
Chabrol og Mascoline Femin
en eftir Godard, önnur mynd
eftir Pasolini „Porcile" er einn
ig á dagskrá. Síðast en ekki
sizt sýnir Háskólabíó Antonio
das Mortes og e>r það fyrsta
myndin eftir Glauber Rocha,
sem sýnd er hérlendis. Rocha
er höfuðleikstjóri „þriðja
heimsins“ — braselískur kvik
myndagerðarmaður og einn af
höfuðpaurum Cinema Nova
hreyfingarinnar svonefndu.
Hann e,r marxisti og myndir
hans eðlilega mjög pólitískar.
Ýmsar áhugaverðar myndir
eru einnig væntanlegar á al-
mennar sýningar Háskólabíós.
Von bráðar verða sýndar
myndir eins og The Stranger,
sem gerð er eftir sögu Camus,
Tales og Beatrice Pctter, eins
konar brúðumynd með kynd-
ugum fígúrum, Loot of Enter
taining Mr. Slome, sem gerðar
eru eftir leikritum Joe Ortons,
eins efnilegasta leikritaskálds
Breti, sem myrtur var í
blóma lífsins af „elskhuga“
sínum í afbrýðiskasti. Þá má
nefna Raging Moon eftir For-
bes og Smashing Tirne. Há-
skólabió hefur fyrir skömmu
gert 17 mynda samning við
Paramount og þar á meðal e>ru
nokkrar athyglisverðar mynd
ir, svo sem Catch 22, gerð eft
ir sögu Joseph Heller með A1
an Arkin i aðalhlutverki en
Mike Nicols stjórnar. Bara-
bellu eftir Vadim með Jane
Fonda í aðalhlutverki, Steril
Cuckoo, WUSA, Tell me that
you love me, Julie Moon og
ll Conformista, sem Bertolucci
hefur gert eftir sögu Alberto
Moravia, sem fengið hefur
mjög lofsamlega dóma.