Morgunblaðið - 05.06.1976, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 5. JUNl 1976
23
Dönsku blöðin lý sa
létti sínum vegna mála-
loka í fiskveiðideilunni
Frá Lars Olsen, fréttaritara
Mbl. i Kaupmannahöfn.
VIÐBRÖGÐ danskra blaða við
friðsamlegum málalyktum í fisk-
veiðideilu Breta og tslendinga
bera fyrst og fremst vott um létti.
Almennt hafa Danir óttazt þann
möguleika, að Íslendingar kynnu
að segja sig úr Atlantshafsbanda-
laginu vegna deilunnar, og marg-
ir hafa haldið fram þeirri skoðun,
að ekkert gæti komið í stað is-
lands í bandalaginu.
Eitt skýrasta dæmið um þetta
eru skrif róttæka vinstri blaðsins
í Holbæk-amti. Þessi skrif blaðs-
ins eru sérstaklega eftirtektar-
verð af því að venjulega lætur
róttæki flokkurinn sig varnarmál-
in ekki miklu varða, en blað
þeirra í Holbæk segir svo:
,,í raun og veru var það NATO,
sem varð sigurvegarinn í þorska-
stríði Breta og íslendinga. Afstað-
an til varnarbandalagsins skiptir
Breta svo miklu, að þeir sáu þann
kost vænstan að veita íslending-
um óhjákvæmilegar tilslakanir.
Nú er allt útlit fyrir, að friður ríki
á Norður-Atlantshafi, alla vega til
1. desember, þegar samningurinn
rennur út. Þá munu vonandi taka
við alþjóðareglur.
Reiði brezkra sjómanna er ofur
skiljanleg, en á hinn bóginn var
ástand, þar sem brezk flotavernd
var forsenda fiskveiðanna, orðið
óþolandi.
Sú staðreynd, að deiluaðilar
voru tvö NATO-ríki, auk þess sem
íslendingar hótuðu því að loka
varnarstöðinni, jók að sjálfsögðu
enn á vandann, sem við var að
eiga.“
Aðalmálgagn frjálslyndra, blað
Friðriksborgar-amts, hefur sömu
skoðun hvað viðkemur NATO, og
segir að full ástæða sé til að þakka
Norðmönnum fyrir að hafa haft
frumkvæði um lausn málsins.
„Loks tókst að binda enda á
þorskastríð Breta og Islendinga,
en meðan á því stóð ógnaði það
margsinnis hinu vestræna varnar-
bandalagi, sem bæði ríkin eru að-
ilar að. Það var frumkvæði Norð-
manna að þakka að loks tókust
sættir — i bili — og ástæða er til
að þakka Norðmönnum, og þó
einkum og sér í lagi Knud Fryd-
enlund utanríkisráðherra fyrir að
hafa haft forgöngu um lausn
málsins.
Að deilunni lokinni er ástæðu-
lítið að koma sökinni á annan
hvorn deiluaðila, og meðal utan-
aðkomandi aðila er líka ástæðulít-
ið að slá þvi föstu að annar hvor
aðilinn hafi unnið þorskastríðið.
Við teljum, að ekki séu það ein-
ungis báðir deiluaðilar, sem töp-
uðu í deilunni, heldur einnig hin
mörgu ríki, sem eiga við þau sam-
vinnu og tengjast þeim með milli-
ríkjasamningum.
Mikilvægasti lærdómurinn, sem
við getum öll lært af þessu máli,
er sá, að þróunin krefst þess, að
allir sýni aukinn sveigjanleika.“
Berlingske tidende, sem er út-
breiddasta morgunblað í Dan-
mörku, telur, að báðir aðilar eigi
sökina:
„Þorskastríðinu er lokið. Bretar
segja, að árangur samningavið-
ræðnanna i Osló sé sigur skyn-
seminnar, en Islendingar tala um
sigur. Báðar niðurstöðurnar eru
réttar.
Endalok þorskastriðsins komu
ekki á óvart. Þótt samningstima-
bilið sé aðeins eitt misseri, eru
litlar horfur á nýju þorskastriði.
íslendingar höfðu flest trompin á
hendi, en höfðu þó ekki réttinn
sín megin, svo framarlega sem
hægt er að ræða um nokkurn rétt
í þessu sambandi.
Þorskastríðið var tilgangslaust
vegna þess að málalyktir voru fyr-
irsjáanlegar, og hefðu einnig átt
að blasa við Bretum. En þorska-
stríðið hefði einnig átt að vera
tilgangslaust, séð af íslenzkum
sjónarhóli, þvi að íslendingar
hefðu átt að bíða eftir þróun mála
enn um hríð.
islendingar eru algjörlega háð-
ir fiskveiðum, og það setti þeim
þröngar skorður, en nú hafa þeir
sett öðrpm þjóðum slæmt for-
dæmi. Brezka stjórnin jók enn á
það slæma fordæmi með því að
slaka ekki til fyrr, eins og
Anthony Crosland varð að gera i
Framhald á bls. 26
Tónllst
Á LISTAHÁ TÍÐ
eftir JÓN
ÁSGEIRSSON
Flower Shower, sem ætti
raunar að heita blómabað hér á
íslandi, þó gott sé að hafa nöfn
passandi fyrir erlendan mark-
að er all ekki óáheyrilegt og á
köflum skemmtilegt. Það væri
fróðlegt að bera saman þessa
uppfærzlu og þá fyrstu frá því
Unnur Marfa Ingólfsdóttir.
Fyrstu tónleik-
ar listahátíðar
Efmsskra:
Atli Heimir Sveinsson Flower Shower
Richard Wagner Forleikur úr Lohengrin
Felix Mendelssohn Fiðlukonsert í e-moll
Dimitri Sjostakovits Sinfónfa nr. 5
Einleikari:
Unnur María Ingólfsdóttir
um árið, svo meta mætti mis-
mun þessara uppfærzlna. For-
leikur Wagners að 3. þætti
óperunnar Lohengrin er
stuttur en áhrifamikill. Þarna
má heyra annað mat á
samsetningum tóna, en hjá Atla
Heimi, semí efnisskrá segir; að
ætlun hans hafi verið að „gera
tónlist handan þekktra hugtaka
um form, laglínu, riþma, lit,
þróun og andstæður.“ For-
leikurinn var þó nokkuð
Stjórnandi:
P.D. Freeman
vel spilaður og hefur Paul
Douglas Freeman skemm-
tilega en nokkuð leikaralega
framkomu og kann auðsjáan-
tega vel til verka. Unnur
María Ingólfsdóttir er efniieg-
ur fiðluleikari . Þó henni tækist
ekki að vinna stóran sigur að
þessu sinni, er víst, að hún á
eftir að láta heyra betur til
sín seinna. Fiðlukonsert
Mendeissohn er einn af allra
Framhald á bls. 26
Að Viggo
Kampmann
látnum
Viggo Kampmann tók við embætti forsætisráðherra Danmerkur að II. C. Hansen látnum, en hann
andaðist í febrúar 1960. Myndin er tekin daginn eftir lát Ilansens. A mvndinni sjást Viggo Starcke,
Viggo Kantpmann, sem var f jármálaráðherra og Jörgen Jörgensen, menntamálaráðherra. Daginn eftir
að þessi mvnd var tekin var Kampmann formlega skipaður forsætisráðherra.
unnið sér traust samstarfs-
manna sinna og danskra kjós-
enda.
Viggo Kampmann var tæp-
lega fimmtugur þegar hann
varð forsætisráðherra, fæddur
21. janúar 1910 á Friðriksbergi.
Hann missti kornjungur föður
sinn og ólst hann upp að mestu
hjá föðursystur sinni. Hann tók
stúdentspróf og hóf háskóla-
nám í hagfræði átján ára gam-
all og lauk prófi sex árum síðar.
Næstu árin vann hann að hag-
fræðistörfum á vegum stjórnar-
innar og f ýmsum stjórnskipuð-
um nefndum og ávann sér fljótt
mikið álit einkum sem sérfræð-
ingur í skattamálum.
Þegar Torkil Kristensen varð
fjármálaráðherra árið 1945
kvaddi hann Kampmann sér til
ráðuneytis og vann Kampmann
við áætlanagerð á.ýmsum svið-
um efnahagsmála um hríð. En
vorið 1946 var stofnað embætti
sérstaks hagfræðiráðunautar
við þá deild fjármálaráðu-
neytisins, sem annaðist um
skattamál. Tók Viggo Kamp-
mann við þessari stöðu og fékk
mikinn orðstír fyrir.
Kampmann varð ráðuneytis-
stjóri í efnahagsmálaráðuneyt-
inu árið 1947 og árið 1950 tók
hann við stöðu fjármálaráð-
herra og þótti til þess flestum
hæfari. Sú stjórn, sem var und-
ir forystu Hedtoft var skammlff
og Kampmann vann sem banka-
stjóri næstu þrjú ár eða þar til
1953 að hann varð á ný fjár-
málaráðherra. Hann gegndi því
starfi þar til hann tók við sem
forsætisráðherra við vaxandi
traust.
Viggo Kampmann kallaði
sjálfan sig talnamanninn. Hann
kvaðst hafa leikið sér að tölum
allt frá barnæsku, en aldrei orð-
ið þræll þeirra. Landar hans
höfðu á honum mikið dálæti og
hafa kallað hann „vinsælasta
fjármálaráðherra'* Danmerkur.
Hann gegndi starfi forsætisráð-
herra í rösk tvö og hálft ár og
beitti sér þá meðal annars fyrir
farsælli lausn handritamálsins
eins og sagt var frá í Morgun-
blaðinu á sinum tíma. Hann
hafði einnig mikinn áhuga á
landhelgismálum og þróun f
þeim efnum.
Kampmann kom nokkrum
sinnum til íslands og eignaðist
hér ágæta kunningja. Hann
starfaði einnig á sviði Norður-
landaráðs og þótti hvarvetna
leggja gott til málanna. Honum
var svo lýst að hann væri for-
dómalaus, frjálslegur og al-
þýðulegur og þótti hafa sérstak-
lega skemmtilegt og næmt
skopskyn. Þessir eiginleikar
ásamt með prýðilegum forystu-
hæfileikum, skarpri greind og
alhliða þekkingu urðu til þess
að hann var mikils metinn og
það harmað þegar hann sagði af
sér störfum forsætisráðherra
vegna heilsubrests 1962, þá á
bezta aldri. Eftir að hann hætti
afskiptum af stjórnmálum
fékkst hann töluvert við rit-
störf og sendi frá sér nokkrar
bækur.
VIÐ FRAFALL II. C. Hansens
árið 1960 þótti flestum eðlilegt
að Viggo Kampmann t.æki við
starfi hans. Hann hafði gegnt
embætti f jármálaráðherra í
nokkrum ríkisstjórnum og lát-
ið mjög að sér kveða innan
Jafnaðarmannaflokksins og á-
Viggo Kampmann og Eva kona hans. Þau giftust ,árið 1942 og
eignuðust þrjár dætur.