Morgunblaðið - 10.07.1976, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. JULÍ 1976
15
Rússar skjóta til að
þrýsta á Norðmenn
ELDFLAUGAÆFINGAR Rússa á
Barentshafi eru túlkaðar í norsk-
um bloðum sem tilraun til að
neyða Norðmenn til samninga um
skiptingu landgrunnsins á þessum
slóðum. Viðbrögð norsku stjórnar-
innar við æfingunum hafa þótt
veik og ástæðan sögð sú að hún
vilji ekki stofna samningi um
skiptingu landgrunnsins í hættu.
Æfingarnar fara fram á svæði sem
Norðmenn gera kröfu til í viðræðun-
um um skiptingu landgrunnsins, um
300 sjómilur norður af Murmansk,
og eru miklu víðtækari en svipaðar
æfingar Rússa á þessum slóðum
1 6. til 2 7. september í fyrra Æfing-
arnar hófust 1 júli og standa i 40
daga.
Johan Jörgen Holst, ráðuneytis-
stjóri í norska varnarmálaráðuneyt-
inu, segir i viðtali við Dagbladet að
gera megi ráð fyrir að Rússar séu að
reyna langdrægar eldflaugar og
vandséð sé hvers vegna þeir þurfi að
halda æfingarnar einmitt á þessum
slóðum þvi að þeir geti haldið þær
annars staðar.
Rússar tilkynntu um æfingarnar
með aðeins fimm sólarhringa fyrir-
vara. Tveimur vikum áður höfðu
Norðmenn boðað tíu vikna mæling-
ar til undirbúnings leit að olíu á
Barentshafi, meðal annars á æfinga-
svæðinu.
Norska mælingaskipið Seisearch
varð að endurskipuleggja starf sitt
vegna æfinganna en því tókst að
Ijúka mælingunum nokkrum tímum
áður en þær hófust að sögn Aften-
posten
Norsk blöð gagnrýna harðlega æf-
ingarnar og afstöðu norsku stjórnar-
innar, sem aðeins hefur sent sovét-
stjórninni orðsendingu þar sem hún
lætur í Ijós „áhyggjur" vegna þess
að Rússar noti þetta svæði til slíkra
æfinga.
Dagbladet spyr: „Hvenær lærir
stjórn okkar að þetta hefur ekki
minnstu áhrif í Moskvu?" og telur að
æfingarnar geti verið bending um
að Rússar „vilji ekki láta Norðmenn
njóta nokkurra sérréttinda á þessum
svæðum."
Aftenposten talar um „illa dul-
búna tilraun af Rússa hálfu til að
þrýsta á Norðmenn meðan fram fari
viðræður um Ifnuna sem eigi að
skipta landgrunninu einmitt á Bar-
entshafi „Blaðið talar um „eld-
flaugapólitík" Rússa og segir:
„Stærð og máttur landsins og hern-
aðarmáttur þess á að ráða úrslitum
um hvar línan verði dregin "
Sovézkur eldf laugabátur af gerðinni „Osa ir*
Rigningu fagnað
í Evrópulöndum
London 9. júlí —NTB.
HITABYLGJAN I Evrópu, sem
þegar hefur slegið öll met, virtist
vera að byrja að ganga niður f
dag, og meira að segja féllu sval-
andi rigningardropar á nokkrum
svæðum. En hitinn er engu að
sfður enn þá brennandi, sérstak-
lega fyrir bændur sem hafa orðið
fyrir þungum búsifjum af hans
völdum. „Hitinn eyðileggur til-
verugrundvöll okkar,“ sagði þýzk-
ur bóndi f dag. Regn féll f allrfk-
um mæli f ýmsum héruðum Eng-
lands í dag, og einnig f Danmörku
þótt f minni mæli væri. Spáð er
regni um helgina í fleiri löndum.
Hitinn hefur einnig þokazt niður
síðasta sólarhring. Hann komst
hæst f 23 stig f London f dag, en
hefur verið undanfarnar þrjár
vikur yfir 30 stig. Hins vegar er
þvf spáð að hitinn muni aftur
hækka á Bretlandseyjum yfir
helgina.
í hinum láglendu löndum við
Ermasund er þurrkurinn hvað
verstur. I Hollandi hafa skógar-
og lyngbrunar herjað á um 18.000
hektara lands á þessu ári, en
fyrra met frá árinu 1968 var
16.700 hektarar. I Austurríki hafa
stjórnvöld bannað reykingar á
mestu þurrkasvæðunum. 1
Portúgal er rafmagnsskömmtun í
gildi vegna þess að vatn er upp
urið við margar stíflur. Að meðal-
tali fá raforkuverin núna aðeins
um 37% af venjulegu vatnsmagni
fyrir þennan árstíma. Flest bend-
ir þó til að franskir og þýzkir
bændur hafi orðið fyrir mestu
tjóni vegna þurrkanna. „Kálfarn-
ir öskra eftir ferskri drullu," seg-
ir þýzkur bóndi. „Kýrnar mjólka
nærri því 30% minna en venju-
lega.“ Ávaxtabændur hafa einnig
orðið illa úti, og i einu stærsta
ávaxtaræktunarhéraði Vestur-
Þýzkalands eru um 70% uppsker-
unnar fyrir þetta ár ónýt. I Rúðu-
borg i Frakklandi eru bændur
byrjaðir að fóðra búpening með
banönum, þvi fóður fæst ekki
annað. Allt gras er sviðið upp
vegna sólarhitans.
Juan Carlos
gefur Suarez
ráðleggingar
Madrid, 9. júlí. AP.
JUAN Darlos konungur skoraði á
hina nýju stjórn Adolfo Suarez
forsætisráðherra í dag að beita
áhrifum sinum til þess að Spán-
verjar gætu lifað saman í friði og
frelsi.
Hann bað nýju stjórnina að ráð-
færast við alla þá sem hefðu
áhuga á að stefna að sameiginlegu
marki og hét því að afhenda völd-
in meirihlutastjórn þegar þar að
kæmi.
Konungur sagði þetta á fyrsta
formlega fundi hinnar nýju
stjórnar Suarez. Hann bað stjórn-
ina að taka ákvarðanir sínar
þannig að þær efldu einingu þjóð-
arinnar og konungdaéhiið og skor-
aði á alla Spánverja að styðja
nýju stjórnina.
Leifar Ugandaflugvéla sem eyðilögðust í árás Israelsmanna á Entebbe-flugvöll.
__
Israelsmannanna er
vel gætt í Montreal
en munu samt hafa eigin (iryggisverði
GÍFURLEGUR viðbúnaður var f
Montreal f Kanada á föstudaginn
er Ólympfulið tsraelsmanna kom
til borgarinnar. Hermenn gráir
fyrir járnum voru um alla flug-
stöðvarbygginguna, og úti á vell-
inum voru fjölmargar brynvarðar
bifreiðar. Eftir að fsraelsku
fþróttamennirnir komu til Ólym-
pfuþorpsins var engu lfkara en að
lögreglumenn og hermenn væru
að gæta hættulegra glæpamanna,
þar sem þeir slepptu tsraels-
mönnunum aldrei úr augsýn.
— Eftir atburðina sem áttu sér
stað í Míinchen 1972, get ég ekki
annað sagt en að ég er ánægður að
sjá hvernig Ólympíuþorpsins er
gætt, sagði Shmuel Lalkin, for-
maður ísraelsku Ólympíunefndar-
innar, sem er aðalfararstjóri Isra-
elsmannanna i Ólympíuferð
þeirra að þessu sinni, — en allir
þessir hermenn og lögreglumenn
eru ekki hér okkar vegna. Við
þörfnumst ekki slíkrar gæzlu
sagði hann.
lsraelsmenn senda allfjölmenn-
an hóp til leikanna f Montreal, og
vekur athygli hversu fararstjór-
arnir eru margir. Er álitið að Isra-
elsmenn treysti ekki öryggisgæzl-
unni í Kanada alltof vel og hafi
því eigin gæzlumenn með kepp-
endum sínum meðan á leikunum
stendur.
Alls munu 28.000 menn verða
við gæzlustörf i Montreal meðan á
leikunum stendur og eru 16.000
þeirra einkennisklæddir lögreglu-
menn og hermenn. Allir eru lög-
reglumennirnir og hermennirnir
mjög vel vopnum búnír, eru með
skammbyssur og sjálfvirka riffla,
auk þess sem þeir hafa yfir að
Róm 9. júlí — AP.
ALDO Moro, sem gegnt hefur
embætti forsætisráðherra á Italíu
til bráðabirgða, baðst f kvöld
lausnar fyrir sig og ráóuneyti sitt.
Þar með getur Giovanni Leone
forseti hafið formlegar viðræður
við flokksleiðtoga um stjórnar-
myndun í kjölfar kosninganna í
síðasta mánuði. Gert er ráð fyrir
þvi að Leone hefji viðræður sínar
á mánudag og á grundvelli þeirra
útnefna nýjan forsætisráðherra
sem reyna mun stjórnarmyndun.
Pólitískar heimildir i Róm segja
einkum þrjá menn liklega i það
ráða vel búnum bifreiðum, vél-
hjólum og þyrlum.
Ákveðið hefur verið að efna til
minningarathafnar í Montreal um
þá 11 Israelsmenn er hefndar-
verkamenn myrtu í Miinchen og
mun forsætisráðherra kanada,
Pierre Trudeau og ísraelski am-
bassadorinn í Kanada, Mordechai
Shalev, taka þátt í þeirri athöfn.
hlutverk. Þeir eru Giuleo Andre-
otti, fjármálaráðherra, Arnaldo
Forlani, varnarmálaráðherra og
Francesco Cossiga, innanrikis-
ráðherra fráfarandi stjórnar, —
allt forystumenn innan Kristilega
demókrataflokksins. Andreotti er
57 ára, fyrrum forsætisráðherra,
og hefur náið samband við páfa-
garð, Forlani er 50 ára, fyrrum
aðalritari flokksins, og Cossiga er
47 ára, Sardiníumaður og frændi
Beriinguers, leiðtoga kommún-
istaflokksins, sem vakti fyrst á
sér athygli i björgunaraðgerðun-
um vegna jarðskjálftanna á Norð-
austur-Italíu í maí s.l.
Leone byrjar við-
ræður eftir helgi
Þráskák í viðræðum
Norðmanna og Rússa
HÖRÐ afstaða Rússa f viðræð-
unum við Norðmenn um skipt-
ingu landgrunnsins á Barents-
hafi hefur vakið furðu vest-
rænna stjórnmálafréttaritara.
Síðan síðasti viðræðufundur
var haldinn hafa Rússar hafið
miklar eldflaugaæfingar á því
svæði sem um er deilt og þær
eru túlkaðar sem tilraun til að
neyða Norðmenn til aó ganga
að kröfum Rússa.
Tilkynning sem var gefin út
eftir síðasta fundinn er al-
mennt túlkuð þannig að Rússar
hafi ekki Hvikað hársbreidd frá
þeirri upphaflegu kröfu sinni
að Norðmenn falli frá tilkalli
sin" þess svæðis sem um er
dent er 155.000 ferkílómetr-
ar.
Munurinn stafar af því að
Norðmenn vilja láta miðlfnu
ráða en Rússar vilja svæða-
kerfi. Undirrótin er talin sú að
auðugar olíulindir kunna að
leynast á hafsbotninum, svo
auóugar að sumir rússneskir
vísindamenn segja að þær geti
skákað olíulindunum i Araba-
Odvar Nordli: boðar „sveigjan-
Ieika“
löndunum þótt norskir vísinda-
menn séu varkárari.
Samkvæmt Genfar-
sáttmálanum frá 1958, sem
bæði Norðmenn og Rússar eru
aðilar aó, skal ákveða land-
grunnsskiptingu með samn-
ingaviðræðum og miðlína ráða
nema sérstakar aðstæður séu
fyrir hendi.
Norðmenn neita því að sér-
stakar aðstæður séu fyrir hendi
á Barentshafi og telja að með
því hafi til dæmis verið átt við
eyjar á yfirráðasvæði annars
lands og slíku sé ekki til að
dreifa.
Hins vegar telja Norðmenn
sig hafa sýnt samkomulagsvilja
með því að ræða við Rússa, en
telja að ekki blási byrlega fyrir
framhaldsvióræður sem eiga að
fara fram f haust ef engin
breyting verði á þeirri afstöðu
Rússa að beita þvingunum, að
því er dálkahöfundurinn Mich-
ael Grundt Spang segir í Verd-
ens Gang.
Odvar Nordli forsætisráð-
herra sagði nýlega á blaða-
mannafundi að báðir aðilar
yrðu að vera sveigjanlegir, en
hins vegar yrðu samningahorf-
ur lítt uppörvandi ef báðir aðil-
ar hédu fast við afstöðu sfna.
Nordli sagði að viðræðurnar
yróu að fara fram i andrúms-
lofti sem mótaðist af samkomu-
lagsvilja beggja aðila. Hann
vildi ekki útskýra hvað hann
átti við með sveigjanleika f ljósi
þess að krafa Norðmanna er sú
að miðlínureglan verði látin
ráóa.