Morgunblaðið - 30.11.1979, Blaðsíða 10

42
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. NÓVEMBER 1979
Áburðarverksmiðjan,
sem reist var fyrir
Marshallfé, var fyrsta
skrefið til orkufreks iðn-
aðar hérlendis, Kísil-
gúrverksmiðjan, ásamt
fyrsta gufuorkuverinu hér
á landi, það næsta. —
Búrfellsvirkjun og Sig-
ölduvirkjun tengdust, um
orkuafsetningu, álveri í
Straumsvík og járn-
blendiverksmiðju á
Grundartanga.
Þessi þróun stórvirkj-
ana og orkufreks iðnaðar
hefur mætt eindreginni
andstöðu Alþýðubanda-
lags, og forvera þess,
Sósíalistaflokks, sem
hafa í aldarf jórðung
staðið gegn hverju skrefi,
sem stigið hefur verið til
atvinnuöryggis, aukinn-
ar verðmætasköpunar
og þjóðartekna, á vett-
vangi innlendrar orkunýt-
ingar. Afstaða þess hefur
alltaf verið sú sama: Á
MÓTI.
Á móti
Búrfellsvirkjun
Frumvarp til laga um Lands-
virkjun var lagt fram á Alþingi
1964—65. Þýöingarmesta ákvæði
frumvarpsins var heimild til að
reisa 210 KW raforkuver í Þjórsá
við Búrfell. Þessi stórvirkjun
tengdist orkusölu til þá ráðgerðs
álvers í Straumsvík, hvar nú vinna
670 starfsmenn. Alverið hefur lagt
til 14—17% af heildarútflutningi
þjóðarbúsins á síðustu árum. Talið
er að álverið greiði um orkuverð
og framleiðslugjald stofnkostnað
Búrfellsvirkjunar á 25 árum.
Alþýðubandalagið tók afstöðu á
móti Búrfellsvirkjun, þ.e. 210 þús
KW raforkuveri. I minnihlutaáliti
þingnefndar, sem Lúðvík Jóseps-
son undirritar, stóð m.a.: „Við
teljum því, að nú eigi aðeins að
veita heimild til 70 þús. KW
virkjunar í Þjórsá við Búrfell sem
fyrsta áfanga fyrir íslendinga
eina, en síðan eigi að halda áfram
og fullvirkja Búrfell stig af stigi,
eftir því sem þarfir landsmanna
segja til um. Við Alþýðubanda-
lagsmenn erum algerlega andvígir
fyrirhugaðri raforkusölu til alúm-
ínverksmiðjunnar og viljum því
ekki standa að virkjunarheimild,
sem notuð yrði til raforkufram-
leiðslu í því skyni."
Á móti
stór-
virkj-
unum
Álverið í Straumsvík: starfsmenn 672, mánaðarlegar launagreiðslur
rúmlega 700 m.kr.. útflutningsverðmæti 14 — 17% heildarútflutninj?s.
Á móti álverinu
Lúðvík Jósepsson undirritaði
einnig minnihlutaálit þingnefndar
um frumvarp um álver í Straums-
vík. í því áliti segir hann m.a.:
„Ég legg því eindregið til að
frumvarpið verði fellt. Verði
frumvarpið eigi að síður sam-
þykkt, legg ég til, að lögin öðlist
ekki gildi fyrr en fram hefur farið
þjóðaratkvæðagreiðsla um þau og
ekki nema meiri hluti þeirra, sem
atkvæði greiða, samþykki lög-
in...“
Er viðaukasamningur var gerð-
ur um álverið (1975), sem fól í sér
stækkun þess og rýmkun samn-
ingsákvæða, íslendingum í vil,
snerist Alþýðubandalagið enn
gegn frumvarpi á Alþingi um
staðfestingu samningsins. Stefán
Jónsson undirritar flokksafstöðu,
sem kom fram í minnihlutaáliti í
þingnefnd. Þar segir m.a.: „Með
þessum viðbótarsamningi yrði
einungis ítrekuð skyssa, sem upp-
runalega var gerð með frumsamn-
ingum við svissneska auðhringinn,
og jafnframt kórónuð afglöpin,
sem framin voru með stofnun
járnblendifélagsins...“
í Álverinu starfa nú um 670
einstaklingar og það leggur til
14—17% af útflutningsfram-
leiðslu okkar.
Á móti
Sigölduvirkjun
Árið 1969 er flutt frumvarp til
breytinga á lögum um Landsvirkj-
un. I 3. gr. þess var heimild til að
reisa allt að 170 MW raforkuver í
Tungnaá við Hrauneyjafoss,
ásamt aðalorkuveitum, og 170 MW
raforkuver í Tungná við Sigöldu,
ásamt aðalorkuveitum, auk 210
MW raforkuvers í Þjórsá við
Búrfell.
Alþýðubandalagið lagðist ekki
beinlínis gegn þessum virkjunum
en gerði sitt til að smækka þær.
Magnús Kjartansson og Lúðvík
Jósepsson báru fram breytingar-
tillögu, sem m.a. fól eftirfarandi í
sér:
„.. .Nú tekst ekki nægilega
snemma að tryggja eðlilegt sam-
hengi milli orkuframleiðslu frá
stjórnvirkjunum og orkunotkunar,
og er Landsvirkjun þá heimilt að
reisa allt að 30 MW raforkuver í
Brúará við Efstadal...“
Á móti járn-
blendiverksmiðju
Afsetning raforku frá Sigöldu-
virkjun tengdist járnblendiverk-
smiðju á sama hátt og afsetning
raforku frá Búrfellsvirkjun álveri.
Orkuráðherra Alþýðubandalags,
Magnús Kjartansson, hóf viðræð-
ur við bandarískt fyrirtæki, Union
Carbide, um hugsanlega sameign
Á móti
orku-
frekum
iðnaði