Morgunblaðið - 30.11.1979, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. NÓVEMBER 1979
53
Finnskir framverðir veturinn ’39.1 fyrstu lotu sneri óvænt harka Finnanna og nístandi vetrarkuldinn sókn upp í
flótta.
hann væri reiöubúinn aö hefja árás
í vestri. Jafnframt var honum ekki
á móti skapi að sjá Sovétríkin bíöa
hnekki og hann fékk hættulega
rangar hugmyndir um getu Rauöa
hersins af því aö fylgjast með
bardögunum í Finnlandi. Þýski
sendiherrann í Helsinki, Wipert
von Blucher, átti drjúgan þátt í aö
efla þetta neikvæöa álit. 11. janúar
skýröi hann frá því — meö réttu —
aö Rauði herinn biöi hvern ósigur-
inn af öörum þrátt fyrir margfaldan
mannafla og herbúnaö.
Síöan bætti hann viö meö
nokkrum ákafa: „Meö tilliti til
þessarar reynslu þarfnast skoöanir
á Rússlandi bolsévismans gagn-
gerrar endurskoöunar. Viö geng-
um allir út frá fölskum forsendum
þegar viö töldum Rússland fyrsta
flokks herveldi. .. Reynslan í
Finnlandi sýnir aö Rússland hefur
ekki um nokkurt skeiö veriö ógnun
viö stórveldiö Þýskaland. Meö tilliti
til þessa kynni aö mega kveöa í
öörum tón viö herramennina í
Kreml en gert var í ágúst og
september."
Ákafi Churchills
Bretar og Frakkar létu blekkjast
á líkan hátt. í útvarpsræöu 20.
janúar sagöi Churchill breskum
almenningi aö vetrarstríðiö „heföi
gert öllum lýöum Ijóst hernaöar-
legt getuleysi Rauöa hersins." En
flotamálaráöherrann lét ósagt aö
þaö sem menn töldu vera mistök
Stalíns haföi fært Bandamönnum
gullna átyllu til aö grípa til örþrifa-
ráöa Churchills. Augsýnilega var
það hreint mannúöarverk aö
senda fjölmennt liö til aöstoöar
hinum aöþrengdu Finnum, og allir
gátu séö aö eina leiöin til aö koma
þeirri ógæfusömu þjóö til hjálpar
lá um Noröur-Noreg og Svíþjóö.
Á leiðinni til Finnlands myndu
sveitir Bandamanna leggja undir
sig járnnámurnar í Kiruna og
Gallivare. Og þar meö heföu Þjóö-
verjar misst málmgrýtiö sem þeir
þörfnuöust svo mjög. Churchill
lagöi til aö Bandamenn settu lið á
land í Narvik, færu eftir járnbraut-
inni til Svíþjóöar og settu upp
bækistöövar í Luleá. Þegar staöan
hefði veriö tryggö þar, héldi eitt
fylki áfram förinni til Finnlands en
tvö héldu svæöinu umhverfis Nar-
vik og Luleá. Á fundinum 5.
febrúar, þar sem Ironside hers-
höföingi heyröi allt maliö, féllust
yfirherstjórnir Breta og Frakka á
þessa ráöagerö meö ánægju. For-
ystumenn Bandamanna tóku þeg-
ar aö feröbúa þrjár eöa fjórar
herdeildir og byrjuðu á bresku
herdeildunum tveimur sem ætlunin
haföi veriö aö senda til Frakk-
lands.
„Þaö hvílir óraunveruleikablær
yfir þessari ráöstefnu,“ skrifaði
hreinskilinn áhorfandi. Og þessi
raunsæisskortur varöandi aögerö-
ir í Skandinavíu var ekki bundinn
viö þaö ett aö beita liöi og
hergögnum sem brýn þörf var fyrir
annars staöar. Hann fól einnig í sér
„vanmat á stjórnrænum erfiðleik-
um slíkrar herferöar, kæruleysi
gagnvart hættu á því aö vekja
fjandskap Sovétmanna, misreikn-
ing á getu og mætti Þjóöverja og
þá óskhyggju sem horfir fram hjá
óhvikulum vilja hlutlausra ríkis-
stjórna aö viðhalda hlutleysi sínu.“
Og þaö var ekki allt og sumt. -
Hin fyrirhugaöa herferð, er átti aö
hefjast 20. mars, heföi vel getaö
dregiö Þýskaland út í átökin í
Finnlandi Rússa megin og gert
Finnland aö vígvelli stórveldanna.
Til allrar hamingju varö þó aldrei
af henni. Áður en herdeildir
Bandamanna voru tilbúnar aö
stíga á skipsfjöl sigruöu Rússar
Finna — eins og allir höföu búist
viö löngu fyrr — og eyddu þar meö
átyllunni til herferðarinnar. 1.
febrúar dundi gífurleg stórskota-
hríö á finnsku varnarlínunni á
Kirjálaeiði, landræmunni milli La-
doga-vatns og Finnska flóans.
Síöan óö óvígur her sovésks fót-
gönguliös og skriödreka yfir Finn-
ana undir stjórn nýrra, harö-
snúinna herforingja. Finnar höföu
hvorki mannafla né skotfæri til að
stööva sókn þeirra.
Snemma í mars var öllu lokiö og
auömýkt finnsk sendinefnd er
stefnt haföi veriö til Moskvu
neyddist til aö afhenda Stalín
meira land en hann haföi upphaf-
lega krafist. Þar á meöal var
Viipuri, næststærsta borg lands-
ins. „Svæöið sem látiö var af hendi
var um 40.000 ferkílómetrar,"
sagöi Carl Gustav von Manner-
heim yfirhershöföingi Finna, „og
þar voru búsett 12% af íbúum
landsins."
Þetta var ægilegur missir fyrir
Finna, er variö höföu land sitt af
einstæöri hetjulund.
„Húsið í
Stóri^Skógum“,
ný barnabók
Setberg hefur gefið út bókina
Húsið í Stóru-Skógum en hún er
úr bókaflokknum „Húsið á slétt-
unni“ sem sýndur er í íslenska
sjónvarpinu. Höfundur er Laura
Ingalls Wilder, en Herborg Frið-
jónsdóttir íslenskaði. Ljóðin í bók-
inni þýddi Böðvar Guðmundsson.
Bókin er tæpar 200 blaðsíður
skreytt um 70 teikningum.
*
Argerð 1980 komin! Beztu kaup sem þú gerir!
Verð: 272.550.-
Staðgreiðsluverð: 264.000,-
Greiðslukjör:
Ca. 130.000.- út og rest má deila á allt
aö 5 mánuði.
vlettasta tækið frá
- CR0WN -
1) Stereo-útvarpstæki
með lang-, mið- og FM-stereo bylgju.
2) Magnari
36 wött. Sem sagt nóg fyrir flesta.
3) Plötuspilari
alveg ný gerö. Beltisdrifinn. Fyrir stórar og litlar
plötur. 3 snúninga og 45 snúninga. Vökvalyfta.
4) Segulband
mjög vandað, bæði fyrir venjulegar spólur og eins
krómdíoxíðspólur, þannig að ekki er heyranlegur
munur á plötu og upptöku.
5) Tveir
mjög vandaðir hátalarar fylgja!
í stuttu máli:
Tæki með öllu!