Morgunblaðið - 29.11.1986, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. NÓVEMBER 1986
Þegar Rósa lenti
í tröllahöndum
Békmenntir
Jóhanna Kristjónsdóttir
Birgitta Halldórsdóttir:! greip-
um elds og ótta
Bókaútgáfan Skjaldborg 1986
FRA því Birgitta sendi frá sér
fyrstu bókina sína, Ingu fyrir þrem-
ur árum, hefur hún verið sískrif-
andi. Með hverri bók verður
söguþráðurinn æðislegri. Það eru
engin takmörk fyrir þeim hörmung-
um og hryllingi, sem gæfar og
elskulegar aðalpersónumar lenda í.
Sögusvðið er Akureyri. Ekki al-
deilis friðsælt þar. Þó lítur þetta
vel út: Rósa kennari er að búast
brúðarskartinu og ætlar að giftast
kollega sínum, Tómasi, mesta öð-
lingsmanni. Það bendir að minnsta
kosti flest til, að hann sé það. Þó
gæti verið eitthvað í fortíð hans,
sem er ekki nógu heppilegt. Rósa
býr yfír leyndarmáli líka; æskuástin
sem hún bar til Halldórs skólabróð-
ur, er meira en lítið lífsseig. En þau
PAITEIGnAIAIA
VITAITIG 15,
1.26020,96065.
FRAMNESVEGUR. 2ja herb. 40
fm. Sérinng. Tvíb. V. 1250-1,3 m.
KRÍUHÓLAR. 2ja herb. 65 fm.
Verð 1750-1850 þús.
FRAKKASTÍGUR. 2ja herb. íb.
50 fm á 1. hæð. Sérinng. Verð
1550 þús.
ÞÓRSGATA. 40 fm jarðh. Hent-
ar vel sem skrifst. eða versl-
húsn. Verð 1,2 millj.
DVERGABAKKI. 3ja herb. falleg
íb. á 1. hæð. Tvennar svalir.
Frábært útsýni. Laus fljótl. Verð
2,6 millj.
MIÐLEITI. 3ja herb. glæsil. íb.
100 fm. Fallegar innr. Suður-
svalir. Bílgeymsia.
KRUMMAHÓLAR. 4ra herb.
íbúð á 2 hæðum. Frábært út-
sýni. Falleg íb. Parket. Verð
2,7-2,8 millj.
LINDARGATA. 4ra herb. 100
fm sérhæð auk 50 fm bílsk.
Eignarlóð. Makaskipti mögul.
Verð 2500 þús.
HRÍSATEIGUR. 4ra herb. 85
fm. Þarfnast lagfæringar. Verð
1,8 millj.
VESTURBERG. 4ra herb. íb.
100 fm á 2. hæð. Verð 2650
þús.
JÖRVABAKKI. 4ra herb. falleg
ib. 110 fm á 2. hæð auk herb.
í kj. Verð 2,9 millj.
NYBYGGING VIÐ FANNAR-
FOLD. Tvíbhús. 85 fm íb. auk
bílsk. og 130 fm íb. auk bílsk.
Sérinng. Sérgarður. Teikn. á
skrifst.
RÁNARGATA - NÝBYGGING.
Ein íb. 100 fm á jarðh. og ein
140 fm penthouse íb.
HRAUNHVAMMUR - HF. 160
fm einb. Verð 3,9 millj.
BÁRUSTÍGUR - VEYJUM.
Einbhús á 2 hæðum auk kjall-
ara. Mikið endurn. Makaskipti
á íb. í Reykjav. mögul.
TÍSKUVÖRUVERSLUN
Góð tískuvöruverslun við
Laugaveg til sölu. Uppl. aðeins
á skrifst.
SÖLUTURN til sölu á góðum
stað i miðbænum. Uppl. á
skrifst.
Skoðum og verðmetum
samdægurs.
VANTAR - VANTAR
ALLAR GERÐIR EIGNA
Á SKRÁ.
Bergur Oliversson hdl.,
Gunnar Gunnarsson,
HEIMASÍMI: 77410.
fengu ekki að eigast. Samt er hugg-
un harmi jgegn, að ást þeirra bar
ávöxtinn Oskar.
í byrjuninni virðist flest slétt og
fellt en það er ekki langt í að voða-
legir atburðir fari að gerast. Svo
að maður verður að hafa sig allan
við til að ná atburðarásinni og um
hríð gefst ekki nokkurt tóm til að
velta fyrir sér, hvaða ástæður gætu
legið að baki.
En Rósa og Tómas eru rétt stig-
in upp úr bólinu eftir brúðkaups-
nóttina þegar það upplýsist, að
Halldór er ekki bara kominn á
svæðið, hann verður samkennari
þeirra. Hann er náttúrlega giftur
einum kennaranum enn. Rósa og
Halldór bíða ekki boðanna: logar
eldurinn enn? Já og hann logar
glatt. Rósa hefur rifj'að upp bemsku
sína á nokkrum blaðsíðum. Þar
kemur upp úr dúmum, að hún hafði
verið rangfeðruð í denn tíð. Það var
nefnilega Kristján sjómaður en ekki
Olafur verkfræðingur, sem var fað-
ir hennar. En Ólafur átti þó Bertu
systur hennar. Berta er léttlynd
pía, en svo verður hún yfír sig ást-
fangin af Kristjáni sjóara, föður
Rósu... Sennilega á Rósa sinn þátt
í að stía þeim sundur, henni fínnst
dónalegt, að systirin sé að vafstra
með föður sínum. Vel fer á með
þeim feðginum Rósu og Kristjáni,
en hann er auðvitað búsettur á
Akureyri og reynist Rósu betri en
enginn.Hjónaband Rósu og Tómas-
ar virðist dauðadæmt frá byijun,
hún er sýknt oig heilagt að fara á
stefnumót við Halldór æskuástvin
og Tómasi líkar ekki allar þessar
íjarvistir. Og nú fara líflátshótanir
að berast til Rósu. Það er spuming,
hvort hún á að trúa svona ljótum
hugsunum upp á nokkum mann og
þá hvem? Þetta er allt gæðafólk,
sem hún umgengst, til dæmis þau
Steingerður og Valur, sem eru líka
kennarar. Og skólastjórinn, fínn
náungi. En eitthvað gruggugt er
kannski við Guðrúnu kennara. Þeim
Tómasi og Rósu brúðhjónum lendir
saman og Tómas rýkur út í fússi.
Birgitta Halldórsdóttir
Um nóttina er kveikt í íbúðinni og
það er einstakt lán, að þau Rósa
og drengurinn hennar bjargast á
síðustu stundu. Nokkm síðar er
haldið samkvæmi hjá skólastjóran-
um og þá er reynt að lauma eitri
í glasið hjá Rósu. ...Kannski bjarg-
aði Guðrún kennari lífí hennar þá,
eða kannski setti Guðrún eitrið út
í glasið. Það er ekki gott að segja.
Rósa er af skiljanlegum ástæð-
um ósköp döpur yfír þessu og
gmnar Tómas um græsku, þótt hún
viti ekki nákvæmlega af hveiju
hann ætti að láta svona. En hann
hefur búið með Guðrúnu kennara
og átt með henni bam. An þess að
segja Rósu frá því. Svo að líklega
er sökin hjá þeim. Berta systir kem-
ur í óvænta heimsókn til Akureyrar
að gleðja systur sína. Um svipað
leyti hverfur drengurinn Óskar á
dularfullan hátt og það bendir allt
til, að honum hafí verið rænt. En
þá tekur Guðrún altso til sinna ráða.
Og rekjum við svo ekki þessa sögu
lengur að sinni.
Frásagnargleði Birgittu er mikil.
Hún er kannski of mikil, því að hún
missir söguþráðinn dálítið út í bu-
skann. Fyrir utan að hún hefði
kannski átt að pæla í því, áður en
allt er komið á fulla ferð, hvaða
ástæður lægju að baki öllum þess-
um ósköpum. Þær em satt að segja
veigalitlar, svo að ekki sé meira
sagt. Ég held að Birgitta ætti að
láta lesa yfír hjá sér og vanda verk
sín af alúð. Þvf að ritfæmi hennar
er ótvíræð, þótt óöguð sé.
SOLUSTJ LARUS Þ VALDIMARS
LOGM JOH ÞORÐARSON HDL
SIMAR 21150-21370
Til sýnis og sölu m.a.:
Steinhús á glæsilegum útsýnisstað
Á sunnanverðu Seltjarnarnesi. Húsið er 110x2 fm, hæð og jarð-
hæð. Ennfremur góð rishæð, 4 herb., snyrting m.m. Eignin getur verið
íbhúsn., 2-3 íb. eða til margskonar annarra nota. Viðbygging (verk-
stæði) um 65 fm fylgir. Eignarlóð. Teikn. á skrifst.
Góð eign á góðu verði
Nýfegt parhús á einni hæð, 158 fm nettó m. bílsk. Neðarl. í Selja-
hverfi. 4 svefnherb. m. innb. skápum. Viðarklæön. í loftum. Stór,
ræktuö lóð. Laust 1. júní nk. Verð aöeins kr. 5-5,6 millj.
Eitt miðhús eftir
Glæsil. raðhús í byggingu v. Funafold í Grafarvogi, rótt við Gullin-
brú. Útsýnisstaður. 4 stór svefnherb. Miklar geymslur. Tvöfaldur bílsk.
Sólsvalir um 24 fm. Allur frág. utanhúss fylgir. Teikn. á skrifst. Hag-
kvæm grkjör. Byggjandi Húni sf.
herb. íb. við
2je
Blikahóla. Úrvalsíb. á 2. hæð, 80,6 fm nettó. Sólsvalir. Stór og góður
bílsk. Frábært útsýni. Skuldlaus.
Vesturberg. Á 2. hæð, 56,6 fm nettó. Óvenju góð innr. Stórar svalir
á vesturhlið. Ágæt sameign. Skuldlaus. Laus strax. Sanngj. verð.
Grettisgötu. Úrvalsgóö séríb., endurn. í tvibhúsi.
Langholtsveg. Jarðhæð, allt sér. Öll eins og ný. Sérinng. Sérhitaveita.
Skuldlaus.
Heimar — Vogar — Sund
Til kaups óskast 3ja-4ra herb. íb. Má þarfnast endurbóta.
Ennfremur óskast: Einbhús eða sérhæð. Skipti mögul. á 4ra herb.
úrvalsíb. á 1. hæö yfir kj. viö Álfheima.
I borginni eða á Nesinu
Til kaups óskast: Sérhæð, 120-140 fm, bílsk. fylgi. Skipti mögul. á
stórri húseign á úrvalsstaö á Nesinu.
Höfum á skrá óvenju marga fjársterka kaupendur. Upplýsingar trún-
aðarmál, sá þess óskað.
Opið í dag, laugardag kl.
11.00-16.00.
AIMENNA
FASTEIGNASALAH
LAUGAVEG118 SÍMAR 21150-21370
Endurútgáfa
Gangna og rétta
Békmenntir
Erlendur Jónsson
GÖNGUR OG RÉTTIRIV. 2. útg.
Bragi Sigurjónsson bjó til pr.
Skjaldborg. Akureyri, 1986.
Þegar safnritið Göngur og réttir
var tekið saman og gefið út
skömmu eftir stríð mátti sjá að
bókaútgáfan hafði breyst. Þess
háttar söfn voru ekki algeng áður,
en hafa mörg séð dagsins ljós síðan.
Kaupgetan hafði vaxið. Og bókin
var komin í fyrsta sæti sem jóla-
gjöf. Langflestir kaupstaðarbúar
voru gamlir sveitamenn. Þama
fengu þeir það sem hugurinn þráði;
sveitasæluna sem enn var dásömuð
um allar jarðir.
Upphaflega áttu bindin að verða
aðeins fjögnr, en urðu fímm. Höf-
undar urðu misfljótir að skila efni
því sem þeir höfðu lofað. Og ritið
óx í vinnsiunni eins og stundum
vill verða. Byijað var á Suðurlandi
og síðan haldið sólarsinnis kringum
landið. Vegna seinlætis sumra höf-
unda urðu þó eyður í hringnum. í
Qórða bindinu var leitast við að
fylla upp í þær. En nú hefur ritstjór-
inn stokkað allt upp þannig að í
þessari nýju útgáfu segir í fjórða
bindinu frá göngum Skagfírðinga,
Eyfirðinga og Þingeyinga — að
Mývatnsöræfum og Reykjaheiði.
Meðal höfunda eru Pálmi Hannes-
son og Bjöm á Sveinsstöðum. Bjöm
er líka meðal höfunda sem skrifað
hafa viðauka vegna þessarar endur-
útgáfu.
Þeir, sem á sínum tíma lögðu til
efni í Göngur og réttir, vom allir
aldir upp við foma búskaparhætti.
Á uppvaxtarárum þeirra vom
skemmtiferðir nokkuð sem sveita-
fólk þekkti naumast — nema þá
helst af þýddum skáldsögum þar
sem sagt var frá ferðum heldra
fólks í útlöndum. Göngumar vom
því meiriháttar tilbreyting frá fá-
breyttu erfíði.
Um gangnamann einn segir hér
að hann »var nafnkenndur léttleika-
maður til gangs, hafði mikinn hug
á að leitir tækjust vel og kunni sér
hvergi að hlífa. Hann gat hlaupið
sem þindarlaus væri, ef svo mætti
segja um nokkum mann, og gengið
sólarhring eftir sólarhring með litl-
um hvíldum.« — Þvílíkir afreks-
menn urðu minnisstæðir.
Og sauðkindin var eftirlæti hvers
bónda. Ofbeit og uppblástur vom
hugtök sem varla höfðu verið fund-
in upp þegar Göngur og réttir voru
skráðar. Örfáir skógræktarmenn
vom að vísu teknir að vara við of-
beitinni. En predikun þeirra féll í
grýttan jarðveg. Ef einhver hefði á
þessum ámm varað við feitu dilka-
kjöti — eða fúlsað við því — hefði
sá verið talinn í meira lagi fordóma-
fullur. Og ungur maður, sem hefði
ekki hlakkað til gangnanna, hefði
vafalaust verið talinn eitthvað
furðulegur. Kaupstaðaböm vom
send í sveit á sumrin til að verða
að manni. Stjómmálamaður, sem
brýnt hefði fyrir bændum að veiða
minna, hefði alls ekki verið talinn
með öllum mjalla. Líkingar í dag-
legu máii skírskotuðu að langmestu
leyti til sveitalífsins. Og útvarps-
dagskrá var að talsverðu leyti
miðuð við störf bóndans og hús-
freyjunnar í sveitinni.
Á þetta er minnt hér og nú til
að útskýra þær skjótu vinsældir
sem Göngur og réttir hlutu þegar
við útkomu. Landbúnaðurinn var
þá meira en atvinnuvegur, brauð-
strit. Hann var líka dagdraumur
og rómantík. Allt þetta verður að
hafa í huga þegar ritið er skoðað
nú. Höfundamir voru — jafnframt
því sem þeir lýstu aféttum og fjár-
leitum — að rekja þær endurminn-
ingar sem þeir áttu sjálfir kærstar,
margir hveijir. Þama urðu til nýjar
Sinf óníu-
tónleikar
________Tónlist
Egill Friðleifsson
Háskólabió 27. nóvember 1986.
Efnisskrá: C. Weber: forleikur
að óperunni „Oberon“, F.
Mendelssohn: Fiðlukonsert í
e-moll op. 64, R. Strauss: „Svo
mælti Zaraþústra", tónaljóð op.
30.
Einleikari: Gyorgy Pauk.
Stjómandi: Mitiades Caridis.
Það voru eintóm glansnúmer,
sem prýddu efnisskrá Sinfóníu-
hljómsveitarinnar á tónleikunum
sl. fímmtudagskvöld og rómantísk
í ofanálag samin á síðustu öld.
Engin áhætta tekin með vafasöm-
um samtímaverkum enda húsfyllir
og stemmningin eftir því. Og það
er víst markmiðið — eða hvað?
Þó meina margir að helst ætti
ekki að ýta úr vör með nokkum
konsert án þess að tónn okkar
eigin tíma sé þar innanborðs og
leggist á áramar með meistumm
liðinna alda, sem hingað til hafa
róið á mið vinsælda og afiað vei.
Hvað um það, þetta var hinn
þægilegasti konsert og hófst með
Oberon-forleiknum eftir Carl
Maria von Weber. Þessi forleikur
er laglega gerður og fleiri góðu
lífí þótt óperan sjálf sé gleymd
og grafín — það gengur svona.
Eftir hægan innganginn, þar sem
mjúkur hljómur homsins gaf tón-
inn, brá fyrir ónákvæmni hjá
Miltiades Caridis
strengjum í hraða kaflanum, en
Einar Jóhannesson blés laglega
strófu í klarinettið sitt. Grísk-
þýski hljómsveitarstjórinn Miltia-
des Caridis stjómaði liði sínu
vafningalaust.
Þá var komið að þeim ljúfa
fiðlukonsert Mendelssohns í e-
moll op. 64 þar sem Ungveijinn
Gyorgy Pauk fór með einleiks-
hlutverkið og lék prýðisvel. Hann
er snjall fíðluleikari og gerði þess-
um margspilaða konsert góð skil,
lék fyrsta þáttinn af hæfilegum