Morgunblaðið - 18.01.1989, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ MIDVIKUPAGUR 18. JANÚAR 1989
fclk í
fréttum
0 ÍSLENDINGUR HJÁ SÞ
Israelar eru almennt
óþolinmóðir
Ifjögur og hálft ár hefur Dagur
Vilhjálmsson, loftskeytamaður,
starfað í friðareftirlitssveitum Sam-
einuðu þjóðanna í ísrael. Dagur
hefur kynnst lífinu í ísrael, jafnt
baráttunni við óðaverðbólgu sem og
deilunum vegna herteknu svæð-
anna.
Að sumu leyti er israelska þjóð-
félagið ekki ólíkt okkar að mati
Dags. Sama tilhögun er á opinberri
þjónustu, sem greidd er af ríkinu,
skattar eru háir og laun almennings
eru tiltölulega lág miðað við verð-
lag. Skólakerfíð er svipað og á ís-
landi og menntunar-
ástand gott. Hjón
vinna flest bæði ut-
an heimilis meðan
lítil böm þeirra em
í daggæslu. Landið
er þekkt fyrir nátt-
úrufegurð og ferða-
mannastraumur var
mikill til landsins þar
til fyrir ári er upp-
reisn Palestínu-
manna hófst. Arið
1988 var róstusamt
ár, baráttan um
landsvæði, um frelsi
til handa Palestínu-
aröbum, setti sinn
svip á landið helga.
„Það hefur hins-
vegar geysilega margt gerst síðustu
þijá mánuði," segir Dagur. „Banda-
ríkjamenn em famir að tala við
frelsissamtök PLO og það kemur
að því að ríkisstjómin fari til við-
ræðna, þá fyrir milligöngu annarra.
Bandaríkjamenn geta hugsanlega
komið viðræðum af stað, þeir hafa
efni á að beita þrýstingi enda veita
þeir ísraelum þriggja milljarða doll-
ara í efnahagsaðstoð á ári.
Ferðamannastraumur hefur
minnkað mikið og það er dökk mynd
fjölmiðla sem valdið hefur því. Þar
með hefur afkoman versnað. Israel
er mjög fallegt land og þar er glaða-
sólskin frá mars til september. Eg
er reyndar hissa á því að Islending-
ar fari aldrei þangað í frí þvi bað-
strendur þar em mjög fallegar.
Ferðamenn era ömggir meðal gyð-
inga.“
— Hvemig komu óeirðimar við
almenning og þá fjölskyldu þína?
„í stómm dráttum varð fólk ekki
mikið vart við óeirðimar, þær em
bundnar við ákveðin svæði sem vora
þá eins og suðupottur. Lífið hjá
okkur gekk sinn vanagang nema
hvað að maður fór ekki lengur með
fjölskylduna í ökuferð þangað sem
arabar búa. Sjálf bjuggum við á
Vesturbakkanum í útjaðri Jerúsal-
emborgar. Á óeirðasvæðum kasta
menn sprengjum, almenningur á
það á hættu að fá grjót í höfuðið og
á sumum stöðum hefur olíu verið
makað á vegina. En maður heldur
sig auðvitað frá þessum svæðum.
Meirihluti íbúa á Vesturbakkan-
um og á Gaza-svæðinu lítur á PLO
sem sinn fulltrúa. Það em öfgasam-
tök frá Fatah sem halda þessum
hryðjuverkum gangandi, eða réttara
sagt sá hluti sem klauf sig frá sam-
tökunum. Þá menn er almenningur
hræddur við. Meirihluti araba og
gyðinga vill vitaskuld lifa í friði,
hugsa um sína fjölskyldu og stunda
vinnu. Það hefur sýnt sig að sam-
komulagið er gott þar sem óbreyttir
arabar og gyðingar búa hlið við
hlið.“
„Þetta er spekingslegt fólk,
ágætis fólk, sérlega vinnusamt, og
vinnur sex daga vikunnar. Það er
ótrúlega mikil skriffinnska á öllum
opinbemm stöðum, tölvuvæðingin
er enn ekki áberandi. Maður þarf
oft að bíða tímunum saman í biðröð-
um. ísraelar em almennt mjög óþol-
inmóðir, en aðstæðumar bjóða upp
á það. Þessi þjóð býr við stöðugt
stríðsástand. Tæknilega er stríð á
milli ísraela og Sýrlendinga og ísra-
ela og Jórdana. Það hefur aldrei
verið gerður neinn friðarsamningur.
Það vita allir menn að Sýrlendingar
em bara að bíða eftir að ná Golan-
hæðum aftur, þeim hluta sem þeir
töpuðu í sex daga stríðinu. Fólk
veit þetta og það er spenna í landinu
þess vegna. Meðan Sýrlendingar
höfðu vald á þessu svæði gátu þeir
bara staðið á hæðarbrúninni og
skotið yfir ísrael, á bændur sem
voru við sína vinnu á ökrunum.
Þarna við Galíleuvatnið em margir
stórir bæir.“
Friðarverðlaun Nóbels
Elsta sveit friðareftirlits Samein-
uðu þjóðanna var stofnuð í ísrael
árið 1948. Sveitir þessar sinna mjög
mikilvægu starfí, þó deilt hafí verið
um árangur. En síðastliðið ár fengu
þær friðarverðlaun Nóbels. Sveitim-
ar em starfræktar víða um heim,
sinna margvíslegum málefnum og
áttu meðal annars milligöngu fyrir
friði milli íraka og írana. Sérstök
deild Sameinuðu þjóðanna sér ein-
göngu um flóttamannahjálp fyrir
Pakistana, og þá flutning á öllum
nauðsynjum til fólksins og um
bamahjálpina. Menn sem starfa á
þeirra vegum em fluttir á milli
heimsálfa á fjögurra ára fresti.
Algert skilyrði er að hafa starfs-
menn hvort sem em hermenn í frið-
argæslusveitum eða almenna borg-
ara af ýmsu þjóðemi og er fjöldi
þeirra miðaður við höfðatölu þess
lands sem þeir koma frá.“
— En í hveiju felst starf þitt?
„Sameinuðu þjóðimar em með
eigið fjarskiptakerfi. Loftskeyta-
menn í Israel annast fjarskipti fyrir
öll Mið-Austurlönd. Við meðhöndl-
um oft mjög viðkvæm málefni, á
okkar eigin duimálskerfí. Starfíð er
reyndar þess eðlis að það má sem
minnst um það fjalla. Oft em skila-
boðin mikilvæg og við verðum að
koma þeim á leiðarenda. Jú, dæmi
um algeng skilaboð em til dæmis
að tiltekið magn af matvælum frá
einhveiju landi til flóttamannabúða
sé væntanlegt ákveðinn dag, flytja
eigi hermenn milli svæða, til dæmis
frá Golanhæðum yfir til Libanon,
von sé á háttsettum embættismanni
til landsins, ýmis einkaskeyti og svo
framvegis. Nei, fyrst þú spyrð, frið-
areftirlitssveitir hafa ekkert bol-
magn til þess að stöðva hemaðar-
átök.“
Á leið til starfa
á Indlandi
Dagur og eiginkona hans, Stella
sem er af úkraínskum ættum, og
tvær litlar dætur þeirra, Sólveig og
Svetlana, em nú á íslandi en á leið
til Astralíu í frí. Þaðan fara þau til
Pakistan þar sem Dagur þarf að
mæta til skráningar í höfuðstöðvum
UNMOGIP (United Nations Military
Observers Group in India and Pa-
kistan), eftirlitsnefnd Sþ í Indlandi
og Pakistan. Nýja Delhi er lokaá-
fanginn þar sem Dagur er að taka
við starfí í lok febrúar sem loft-
skeytamaður hjá •friðargæslusveit-
um. Það er hugur í honum og lítur
hann með eftirvæntingu til ókomins
tíma enda segir hann að aðstæður
fyrir starfsmenn Sameinuðu þjóð-
anna séu allar hinar bestu.
HVÍTA HÚSIÐ
I skoðunar-
ferðí
Hvíta húsinu
Svo sem alkunna er lætur Ron-
ald Reagan af embætti Banda-
ríkjaforseta á föstudag er læri-
sveinn hans og aðdáandi, George
Bush, sver embættiseiðinn. Þótti
það því vel til fundið hjá frú Nancy
Reagan er hún bauð Barböm Bush,
eiginkonu George, í skoðunarferð
um Hvíta húsið á dögunum og var
myndin tekin í forsetaíbúðinni.
Hafði Barbara á orði að þetta væm
hinar hlýlegustu vistarverur, teppin
væm þokkalega hrein, gluggatjöld-
in hófstillt en þó íburðarmikil og
inréttingum öllum haganlega fyrir
komið.
SVÍAKONUNGUR
„Eruð þér með
skilríki?“
Karl Gústaf
og sonur
hans
Karl Filip.
Ætli Karl Gústaf konungur
Svía komi nokkum tíma aft-
ur í tiltekna leikfangaverslun í
Stokkhólmi? Fyrir jólin var hann þar
á ferð með óeinkennisklæddum
lífverði til að kaupa jólagjöf handa
Karli Filip, níu ára sjmi sínum. Af-
greiðslumaðurinn var ekki sérlega
mannglöggur, eða svo segir sagan.
Eftir að hafa valið gjöfína kom
konungur að afgreiðsluborðinu.
Pakkaði afgreiðslumaðurinn vör-
unni vandlega inn en eftir augna-
blik reif hann utan af henni aftur
þar eð hann hafði uppgötvað að leið-
beiningar sem fylgdu vom á ensku.
Tók það tfmann sinn að finna
sænskan leiðbeiningabækling en
síðan var pakkanum lokað jafn
vandlega og fyrr. Konungur beið
þolinmóður.
„Emð þér með skilríki?" spurði
afgreiðslumaðurinn kurteislega er
hann fékk greiðslukortið — Ameri-
can-Express — afhent. „Nei,“ sagði
Karl þá og brosti. Afgreiðslumaður-
inn lét það gott heita og dró síðan
fram ábyrgðarskírteini fyrir vöruna.
„Get ég fengið nafti og heimilis-
fang?“ Konungur sagðist heita
„Karl G.“ en gaf ekki upp heimilis-
fang. Afgreiðslumaðurinn tók þetta
gott og gilt með semingi þó og rétti
konungi sfnum vömna. „Gleðileg
jól,“ sagði hann og sneri sér að
næsta viðskiptavini. Út úr verslun-
inni lá leið konungs.
Um leið og að dymm kom ætlaði
allt um koll að keyra er þjófavamar-
bjöllur glumdu i eyrum allra við-
staddra. Konungur staðnæmdist,
þmmu lostinn. Afgreiðslumaðurinn
hafði gleymt að taka þjófavamar-
merkið af vömnni! Sem von var kom
eigandi verslunarinnar að hersing-
unni, reif aftur upp pakkann, tók
merkið orðalaust af leikfanginu og
í nýjan pappír fór varan einu sinni
enn. Loksins komst kon-
ungur út ásamt fylgdar-
sveini sínum. En eig-
andinn og afgreiðslu-
maðurinn sáust eiga
orð saman og setti
dreyrrauða. - Hvur-
slags klaufi ertu
eiginlega, að bera
ekki kennsl á þinn
eigin kóng!
Jakkaföt Buxur
Stakir jakkar Skyrtur
Frakkar
HERRAHÍISID
2.HÆD
Laugavegi47. S. 29122