Morgunblaðið - 15.01.1995, Blaðsíða 2

2 SUNNUDAGUR 15. JANÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Kristján Gunnarsson formaður Verkalýðs- og sjómannafélags Keflavíkur
Afnám lánskjaravísitölu
getur ekki orðið afturvirkt
HUGMYNDIR um breytingu láns-
kjaravísitölunnar eru áberandi í
kröfugerð verkalýðsfélaga en
Verzlunarmannafélag Reykjavíkur
leggst gegn því að vísitalan verði
afnumin. Verkamannafélagið
Dagsbrún, Hlíf og Verkalýðs- og
sjómannafélag Keflavíkur og ná-
grennis krefjast hins vegar afnáms
lánskjaravísitölunnar í sameigin-
legri kröfugerð félaganna en til
vara að vísitalan verði færð aftur
til fyrra horfs eins og hún var áður
en henni var breytt árið 1989, þeg-
ar vægi launa í vísitölunni var auk-
ið, að sögn Kristjáns Gunnarssonar,
formanns VSKN.
Kristján segir að félögin geri sér
vel grein fyrir því að ekki sé hægt
að afnema lánskjaravísistöluna aft-
urvirkt. Hann segir einnig að við-
brögð peningamarkaðarins við af-
námi vísitölunnar yrðu áreiðanlega
þau, að bankastofnanir myndu
hækka vexti í staðinn og hann seg-
ir að verkalýðsfélögin geri sér einn-
ig grein fyrir hvaða afleiðingar það
hefði í hærri greiðslubyrði lántak-
enda. „En ég leyfi mér að vona að
Skrautlegur
kvótafiskur
KÓRALFISKAR hafa nýverið
verið fluttir til landsins og segir
Jóhannes Sigmarsson hjá Fiskó
þá ekki liafa verið flutta inn til
þessa, því að erfiðara sé að
halda í þeim lifinu en öðrum
skrautfiskum. Kóralfiskar eru
af öllum stærðum, í öllum lit-
brigðum og lifa í saltvatni. Þeir
eru villtir, veiddir samkvæmt
kvóta og seldir um allan heim.
Tilskilin leyfi og heilbrigðis-
vottorð þarf til að flytja skraut-
fiska til landsins og segir Jó-
hannes kóralfiskana setta í
þriggja vikna sóttkví eftir kom-
una á norðurþjara. Þegar henni
er Iokið megi koma þeim fyrir
í saltvatnsblöndu sem gerð er
með nauðsynlegum efnasam-
böndum sem blandað er hvera-
vatni.
YR er andvígt því að vísitalan
verði afnumin
það komist í jafnvægi og hugsan-
lega myndi það kalla á meiri skuld-
breytingar,“ segir hann.
Kristján bendir í þessu samhengi
á að félögin leggi mikla áherslu á
að ráðist verði í stórfelldar aðgerðir
við skuldbreytingar fyrir heimilin í
landinu og kvaðst vonast til að sam-
staða gæti náðst með vinnuveitend-
um um að beina slíkri ósk að ríkis-
valdinu.
Formaður VMSÍ vill miða við
framfærsluvísitölu
Bjöm Grétar Sveinsson, formað-
ur Verkamannasambandsins, sagði
að öll verkalýðsfélög krefðust
breytinga á lánskjaravísitölunni til
að minnka vægi launanna í vísi-
tölunni en skoðanir væru skiptar
um. hvaða leiðir ætti að fara í því
efni, hvort vísitalan yrði afnumin
eða hvort miðað yrði við fram-
færsluvísitöluna. „Ég aðhyllist
sjálfur að viðmiðunin verði við
framfærsluvísitöluna, vegna þess
að ég sé ekki að það sé vilji til
annars en að taka þetta í skref-
um,“ segir Björn Grétar.
Verður að taka mið af
framleiðniaukningu
Verslunarmenn krefjast endur-
skoðunar á lánskjaravísitölunni í
kröfugerð sinni. „Það verður að
teljast óeðlilegt að vísitala sem fjár-
skuldbindingar eru miðaðar við geri
ekki ráð fyrir framleiðniaukningu í
þjóðfélaginu. Eðlilegra er að slík
vísitala spegli hækkun á vörum og
þjónustu á hveijum tíma, þar sem
launaþátturinn kemur inn með eðli-
legum hætti,“ segir í kröfugerðinni.
„Þegar litið er til lengri tíma er
óeðlilegt að vísitala, sem nánast
allar fjárskuldbindingar eru bundn-
ar við, mæli kaupmáttaraukningu,
sem hlýtur að verða við aukinn
hagvöxt og taki ekki tillit til fram-
leiðniaukningar í þjóðfélaginu,"
segir Gunnar Páll Pálsson, hag-
fræðingur VR.
„Við erum á móti því að afnema
lánskjaravísitöluna, við teljum að
vísitölur skili lægri raunvöxtum til
almennings til lengri tíma litið,“
sagði hann og benti á að ef ekki
væri til staðar vísitala þyrftu lán-
veitendur að vera með stóran
áhættuþátt í sínum áætlunum þeg-
ar þeir tækju ákvarðanir um vexti
til langs tíma, sem myndi verða
lántakendum óhagstætt. Tilhneig-
ingin yrði sú að veita aðeins lán til
skemmri tíma.
I máli Gunnars kom fram að
menn væru ekki komnir að endan-
legri niðurstöðu um hvernig bæri
að standa að þessum breytingum á
lánskjaravísitölunni en hann sagði
að það yrði væntanlega rætt áfram
á sameiginlegu borði félaganna.
Hahn sagði nauðsynlegt að vísitalan
endurspeglaði framleiðniaukningu í
þjóðfélaginu, og benti sérstaklega
á framfærsluvísitöluna í því sam-
bandi.
Bifreiðaskoðun sakar
Aðalskoðun um ósannindi
KARL Ragnars, framkvæmdastjóri
Bifreiðaskoðunar íslands, segir
Gunnar Svavarsson, stjórnarfor-
mann Aðalskoðunar hf., fara með
„rakalaus ósannindi" í samtali við
Morgunblaðið í gær, laugardag. „Það
voru gefin fyrirheit um heiðarlega
samkeppni, sem eru brotin strax á
fyrsta starfsdegi," sagði Karl í sam-
tali við Morgunblaðið.
Haft var eftir Gunnari að Aðal-
skoðun yrði að senda niðurstöður
skoðana á hverjum degi til keppi-
nautar síns, Bifreiðaskoðunar, og þar
væri í raun um bókhald fyrirtækisins
að ræða. Þá hefði Bifreiðaskoðun
einkarétt á geymslu númeraplatna
og bifreiðaskráningu og yrði Aðal-
skoðun að bera allan kostnað vegna
skráninga, án þess að mega taka
þóknun fyrir. Gunnar gagnrýndi
jafnframt að Aðalskoðun yrði að
kaupa skoðunarmiða af Bifreiða-
skoðun, sem legði á þá umsýslugjald.
Opinber skrá
Karl Ragnars sagði að hvað varð-
aði sendingu skoðunargagna til Bif-
reiðaskoðunar, sæi hún um að skrá
niðurstöður skoðunar í ökutækja-
skrá. Það væri opinber skrá, sem
allir hefðu aðgang að, og þess vegna
væri ekki um neinar leyniupplýsingar
að ræða. „Til þess að gæta jafnræð-
is sendum við Aðalskoðun yfírlit yfír
allar skoðanir, sem við höfum fram-
kvæmt sama dag,“ sagði Karl.
Hann sagði að Bifreiðaskoðun
hefði einkarétt á geymslu númera-
platna. Hins vegar hefði reglugerð
þar um verið breytt nýlega vegna
tilkomu Aðalskoðunar. Áður hefði
ekki mátt afhenda bíleiganda númer,
sem voru í vörzlu Bifreiðaskoðunar,
ef komið var fram yfir aðalskoðun
bifreiðar hans. Nú mætti hins vegar
aflienda bíleigandanum númerin og
hann gæti farið hvert sem hann vildi
með þau og bíl sinn til skoðunar.
Hvað skoðunarmiðana varðaði,
sagði Karl að þegar Aðalskoðun hefði
komið til sögunnar hefði dómsmála-
ráðuneytið ákveðið að Bifreiðaskoð-
un myndi áfram annast útgáfu mið-
anna og Aðalskoðun fengi miða úr
þeim potti. „Við mæltumst til þess
við Aðalskoðun að þeir færu sjálfir
í prentsmiðjuna. Við myndum heim-
ila prentsmiðjunni að prenta fyrir þá
samkvæmt pöntun frá þeim og þeir
myndu borga henni á sama hátt og
við gerum," sagði Karl.
Hann sagði að Aðalskoðun hefði
fengið verðskrá prentsmiðjunnar og
þar kæmi fram að miðinn kostaði
mismikið eftir því hve margir væru
prentaðir. „Svo veifa þeir þessari
verðskrá til Morgunblaðsins eins og
þetta sé verðskrá Bifreiðaskoðunar
og taka hæsta verðið. Þetta er bein-
línis óheiðarlegt. Þetta eru bara
dylgjur," sagði Karl. Hann sagði að
Bifreiðaskoðun legði 10% umsýslu-
gjald á skoðunarmiða, væru þeir
keyptir af lager fyrirtækisins, en
Aðalskoðun væri fijálst að leita beint
til prentsmiðjunnar.
Kvittun frá skoðunardeild
Gunnar Svavarsson sagði hins veg-
ar að í bréfí ráðuneytisins væri tekið
fram að fyrirtækið ætti að kaupa
miðana á sama verði og Bifreiðaskoð-
un fengi þá, og skráningardeild Bif-
reiðaskoðunar ætti að dreifa þeim.
Fyrirtækið hefði ekki fengið að skipta
beint við prentsmiðjuna og kvittun
fyrir miðunum væri gefin út af skoð-
unardeild Bifreiðaskoðunar, en ekki
skráningardeildinni.
VMSI tekur
undir kröf-
ur „Flóa-
bandalags“
FORMENN deilda innan Verka-
mannasambandsins héldu á föstu-
dag fund ásamt formanni og vara-
formanni um fram komnar kjara-
kröfur. Framkvæmdastjórn VMSÍ
kemur saman í vikunni.
VMSÍ tekur undir kröfugerð
„Flóabandalagsins" svonefndasem-
gerir m.a. kröfu um 10.000 kr.
hækkun allra launataxta félaganna.
Björn Grétar Sveinsson, formað-
ur VMSÍ, sagði að krafar. um 10
þús. kr. hækkun dagvinnulauna
gæti vart kollvarpað þjóðfélaginu.
♦ ♦ ♦---
Kvennalisti valinn
FRAMBOÐSLISTI Kvennalistans í
Reykjavík var ákveðinn á félag^-
fundi í gær. Efstu fjögur sætin
skipa, í þessari röð: Kristín Ást-
geirsdóttir, Guðný Guðbjörnsdóttir,
Þórunn Sveinbjarnardóttir og María
Jóhanna Lárusdóttir.
Með viðamesta ráðu-
neytið
►Ólafur G. Einarsson mennta-
málaráðherra ræðir viðamikil
verkefni í ráðuneytyinu, gagnrýni
á sig og þátt fjölmiðla./lO
Borgarastríð í kjarn-
orkuveldi
►Hrakfarir rússneska hersins í
Tsjetsjníju kunna að verða til þess
að ýta undir sjálfstæðiskröfur ann-
arra þjóða innan Rússlands./12
Hin hliðin á hamingj-
unni
►Ný geðdeyfðarlif hafa notið sí-
vaxandi vinsælda á Vesturlöndum
á síðustu árum, enda hafa þau
gefíst mjög vel við meðhöjjdlun á
þunglyndi ogýmsum öðrum and-
legum óþægindum./16
Uppbygging á Bessa-
stöðum
►Á Bessastöðum hafa farið fram
endurbætur á húsakosti og fram-
tíðaruppbygging á forsetasetrinu.
/18
Með hertu eftirliti má
spara mörg tár
►Rætt við Ásdísi Frímannsdóttur,
eins forsvarsmanna samtakanna
Lífsvogar, sem fyrirhugað er að
stofna innan tíðar./20
Vantar nýjar leikreglur
►í Viðskiptum og atvinnulífi á
sunnudegi er rætt við Eddu Helga-
son, framkvæmdastjóra verðbréfa-
fyrirtækisins Handsals./22
B_________________________
► 1-32
Glíman við tröllin
►Össur Skarphéðinsson, um-
hverfísráðherra, skrifar um stór-
urriðiann í Efra Sogi og telur að
opna beri farveg þess á nýjan
leik./l
Bílskúrssveit á besta
aldri
►Hljómsveitin Mezzoforte hefur
lifað sautján ár og reynt sitthvað
á þeim tíma. /6
Ein á báti bensínlaus
►Kúbverska byltingin reynir að
þrauka undir merkjum sósíalis-
mans rúin fé og samheijum./14
Lífsbrot
► Steini í Kelduskógum í Berufírði
er með fjárbú og rær á trillunni
Ögn. /16
Fjögur brúðkaup vin-
sælust
►Listinn yfir mest sóttu myndir
síðasta árs er forvitnilegur sem
fyrr./30
BÍLAR____________
► 1-4
Bifreiðaskattar
► Skattar af bifreiðum hækka um
5,13% milli ára, samkvæmt mati
FÍB 1
Reynsluakstur
►Toyota Camry, fullkomin vöru-
vöndun/4
FASTIR ÞÆTTIR
Fréttir 1/2/4/6/bak Velvakandi 38
Leiðari 26 Fólk í fréttum 40
Helgispjall 26 Bíó/dans 42
Reykjavíkurbréf 26 íþróttir 46
Minningar 28 Útvarp/sjónvarp 48
MyndíÆÖgur 36 Dagbók/veður 51
Brids 36 Dægurtónlist 8b
Stjömuspá 36 Mannlífsstr. lOb
Skák 36 Kvikmyndir 12b
Bréf til blaðsins 36
INNLENDAR Fí ÉTTIR:
2-4-8-BAK
ERLENDAR FRÉTTIR:
1-4-6