Morgunblaðið - 15.01.1995, Blaðsíða 20

I
20 SUNNUDAGUR 15. JANÚAR 1995
KÆRUM vegna læknis-
verka hefur fjölgað á
undanförnum árum.
Ástæðan kann að vera
sú að almenningur er
betur upplýstur um sjúkdóma og
lækningaaðgerðir en áður var og
eins má vera að opnari fjölmiðlaum-
ræða hafi haft þar einhver áhrif.
Umræðan er þó ekki alltaf málefna-
leg enda gefur auga leið að hér er
um afar viðkvæm og flókin mál að
ræða. Það er því rétt að ítreka, að
lækningaaðgerð getur mistekist án
þess að mistök hafi verið gerð, eins
og fram kemur í nýlegri grein eftir
Árna Björnsson lækni í tímaritinu
Heilbrigðismál.
Ásdís Frímannsdóttir segir líka
í upphafi samtals okkar að það sé
erfíð ákörðun að opinbera fyrir al-
þjóð einkamál sín með þessum
hætti. „En ég hef hugsað um þetta
á hverjum degi í heilt ár og niður-
staðan er þessi: Ef allir þegja, verð-
ur aldrei gert neitt,“ segir hún. „Ég
vil líka leggja áherslu á, að með
þessu er ég ekki að ráðast á lækna-
stéttina. I þeim hópi eru margir
indælir menn og flestir mjög færir
í sínu fagi. En ég segi þessa sögu
í þeirri von að það verði til þess
að eftirlit og aðhald verði hert svo
að aðrir lendi ekki í sömu hremm-
ingum og ég.“
Slit á maga
„Eftir að hafa gengið með fjögur
böm ákvað ég að drífa mig í lýtaað-
gerð vegna slits á maga. Val-
kostirnir, sem ég stóð frammi fyrir,
voru annars vegar að bíða í rúmt
ár eftir plássi á spítala, eða komast
að strax á einkastofu með því að
greiða ákveðna þóknun fyrir. Ég
valdi síðari kostinn og fyrir valinu
varð læknir af yngri kynslóðinni.
Hann sagði að þetta væri ekkert
mál og var til í að skera mig strax
gegn því að ég greiddi honum 150
þúsund krónur fyrir.
Ég játa að ég var efins í fyrstu
því að ég vissi að svona stórar að-
gerðir höfðu, þar til fyrir tveimur
árum, aðeins verið framkvæmdar á
spítölum, og sjúklingar legið þar
undir eftirliti í tíu daga á eftir.
Þessi læknir ætlaði hins vegar ekki
að vinna verkið á skurðstofu, með
svæfingarlækni, heldur skera mig
vakandi en mænudeyfa í staðinn,
og aðgerðin átti að taka þrjá til
fjóra klukkutíma og síðan átti ég
að fara heim samdægurs. Þetta leist
mér illa á og sagði því heimilis-
lækni mínum frá þessum áformum
og áhyggjum mínum að gangast
undir aðgerðina vakandi. Læknin-
um mínum leisfc heldur ekki á þetta
og benti mér á annan lækni sem
hann sagði að væri mjög fær, skæri
á skurðstofu og hefði svæfingar-
lækni og annað starfsfólk sér við
hlið. Hann pantaði tíma fyrir mig,
sem ég fékk innan fárra daga.
Aðgerðin átti að kosta 150 þús-
und krónur og fara fram á einka-
skurðstofu í Reykjavík og ég átti
að vera þar eina nótt eftir aðgerð.
Ef ég hins vegar treysti mér ekki
heim daginn eftir var mér gefinn
kostur á að kaupa mér fleiri daga
fyrir 1.000 krónur á tímann, sem
myndi hugsanlega lækka ef fleiri
sjúklingar þyrftu einnig að vera
áfram. Ég sagði lækninum frá fyrir-
hugaðri ferð minni til Bandaríkj-
anna og Kanada í byijun nóvember
og var sagt að ég þyrfti ekki að
hafa áhyggjur af því að komast
ekki. Skurðardagurinn var því
ákveðinn 7. október 1993, með það
fyrir augum að ég yrði búin að ná
mér að fullu fyrir Ameríkuferðina
í nóvember.
Ég fékk engar aðvaranir um að
eitthvað gæti farið úrskeiðis og
treysti þessum lækni alveg fullkom-
lega, enda hafði ég heyrt að hann
væri einn sá besti í þessari grein,
svo að ég taldi mig mjög heppna
að hafa lent hjá honum. Ég hafði
heldur aldrei verið skorin upp áður
og fór því óhrædd í þessa aðgerð.
Það eina sem læknirinn spurði mig
um var hvort ég væri sátt við þyngd
mína og hvort ég væri ekki hraust.
Ég kvaðst verða að sætta mig við
þyngdina því svona væri ég. Hann
Samtökin Lífsvog verða stofnuð 25. janúar næstkomandi, en þar
er um að ræða fólk sem telur sig eiga um sárt að binda vegna
> ----------------------------------------------
læknamistaka. Asdís Frímannsdóttir er í þeim hópi og í samtali við
Svein Guðjónsson rekur hún sögu sína, sem hófst er hún ákvað
að fara í lýtaaðgerð vegna slits á maga.
sagði að skurðurinn yrði fallegri
eftir því sem konur væru grennri.
Ég var hins vegar aldrei vöruð við
neinum hættum og viðurkenndi X
það seinna á sáttafundi hjá land-
lækni. Einnig að hann ætti engar
myndir til að sýna hvað gæt.i farið
úrskeiðis. Það finnst mér ætti að
.setja í lög.
Læknirinn sagði að ég mætti.
ekki taka inn magnyl sólarhring
fyrir aðgerð. Seinna fékk ég að vita
hjá hjúkrunarkonu að það gæti
aukið á blæðingarhættu í aðgerð.
Þetta undirbúningsviðtal tók aðeins
nokkrar mínútur. Að sjálfögðu
skoðaði hann á mér magann og
kvaðst myndu leysa skinnið alveg
upp undir brjóst og strekkja það
síðan niður og færa naflann. Ég
yrði fín og gæti gengið í bikini á
eftir.“
Hreint ryk
„Daginn fyrir aðgerð hringdi
læknirinn, sem við getum kallað
X, og sagði mér að mæta á skurð-
stofuna klukkan 11 næsta dag, og
vera fastandi. Ég fékk engan bækl-
ing eða skriflegar upplýsingar um
aðgerðina eða hvernig ég ætti að
haga mér eftir aðgerð. Eg mætti
klukkan tíu því að ég reiknaði með
einhveijum undirbúningi svo sem
lungnamyndatöku eða sturtu, sem
ég reyndar fór í áður en ég fór að
heiman.
Hjúkrunarkona tók á móti mér
og vísaði mér inn í herbergi. Þar
sat ég og skoðaði blöð í einn og
hálfan tíma. Þá kom X og sagði
að nú væru það peningamálin. Mér
brá því ég hafði ekki haft rænu á
að taka veskið með, en sagði að
maðurinn minn myndi gera upp um
leið og hann mætti heimsækja mig.
X lét það gott heita. Hann sagði
mér að afklæðast og vefja utan um
mig laki. Hann krotaði miðlínu og
önnur strik á magann á mér, tók
mynd, og sagði mér svo að svæfing-
arlæknirinn myndi koma og ræða
við mig.
Svæfingarlæknirinn kom og
spurði um lyf og hvort ég væri
hraust, sem ég svaraði játandi og
spurði á móti hvort ekki ætti að
taka lungnamynd fyrir svæfingu,
sem ég hafði heyrt að væri venjan.
Eins hafði ég áhyggjur af fram-
tönnunum því ég hafði einnig heyrt
að algengt væri að þær brotnuðu í
svæfingu og ég vildi ekki missa
frekjuskarðið. Svæfingarlæknirinn
lofaði að passa upp á það og sagði
mér að elta sig.
Ég trítlaði allsber, vafin í lak,
berfætt á drullugum gólfunum á
eftir honum og upp á skurðarborð.
Gestir og gangandi gengu þarna á
sama gólfi á útiskónum. Aldrei var
minnst á sturtu og hefðbundinn
undirbúningur, eins og tíðkast á
spítölum fyrir aðgerð, var í raun-
inni enginn. Ég fékk enga kæru-
leysissprautu eða flökurleikastíla.
Svo hef ég verið rökuð á skurðar-
borðinu, eftir að ég sofnaði, því
ekki var ég rökuð fyrir svæfingu.
Ég spurði reyndar X síðar að því
hvernig hann hefði farið að því að
hreinsa skurðarborðið af hárunum
eftir raksturinn, hvort hann hefði
notað ryksugu?
Þar sem ég lá þarna á skurðar-
borðinu, eftir að hafa gengið ber-
fætt á skítugu gólfinu, var ég ekki
síður hissa þegar ég horfði upp í
sterk ljósin, því ég hef aldrei séð
eins þykk ský af fíngerðu ryki. Þar
sem ég á þessum tíma var sölumað-
ur Rainbow-hreinlætistækja, sem
fanga ryk, blöskraði mér að sjálf-
sögðu og hafði á orði að ég hefði
handa þeim tæki sem gæti dugað
vel á þessari stofu. Svæfingarlækn-
irinn virtist sýna því máli áhuga á
meðan hann sprautaði mig, en sagði
um leið að ég þyrfti ekki að hafa
áhyggjur af þessu ryki því það
væri „hreint". Við þessu átti ég
ekkert svar, en furðaði mig þó á
öllum aðbúnaði þarna því ég hafði
alltaf hugsað mér skurðstofur
hreinni en aðrar vistarverur. Síðan
sofnaði ég.“
Hann er ekki hér!
„Þegar ég vissi næst af mér var
aðgerðin afstaðin og kvalirnar ólýs-
anlegar. Ég kúgaðist og kúgaðist
MORGUNBLAÐIÐ
I
og það tók hryllilega í saumana.
Þá fékk ég flökurleikastíla, sem
mér fínnst að hefði átt að gefa fyr-
ir aðgerð. Þetta var um fimmleytið
og með mér á stofunni voru tvær
konur, önnur í nefaðgerð og hin í
bijóstaðgerð. Ein hjúkrunarkona
var yfir okkur til morguns. Báðir
læknarnir töluðu við mig fljótlega
eftir að ég vaknaði og svo morgun-
inn eftir.
Nóttin varð hins vegar svefnlaus
og mjög kvalafull. Hinar konumar
virtust sofa að mestu og hjúkmnar-
konan líka og þurfti ég oft að kalla
á hana, til að fá verkjalyf og „bekk-
en“ því ekki mátti ég fara fram úr.
Hún var indæl í alla staði og þegar
ég baðst afsökunar á að vera alltaf
að vekja hana sagði hún það ekk-
ert mál. Til þess væri hún og ég
skyldi bara halda áfram að kalla
ef ég þyrfti þess með. Hún gæti
alltaf sofnað aftur. Seinna varð mér
hugsað til þess möguleika að ein-
hverri okkar hefði getað blætt út í
svefni á meðan hjúkrunarkonan
svaf. Konan, sem var í næsta rúmi,
var með dreitlandi blóð úr umbúð-
unum úr nefinu alla nóttina og einn-
ig er hún fór heim. Það var víst
eðlilegt.
Læknarnir komu báðir klukkan
sjö morguninn eftir, æstir í að út-
skrifa okkur þijár. Þá fékk ég að
vita af hveiju ég var svona ofboðs-
lega kvalin í efri maga, langt frá
skurðinum. Magavöðvamir höfðu
verið færðir á sinn stað, en þeir
vilja gjarnan ganga úr skorðum við
meðgöngu barna. Aldrei hafði ég
heyrt það fyrr. Ég bar mig mjög
illa og bað um að fá að vera sólar-
hring lengur að minnsta kosti. X
taldi enga ástæðu til þess. Hann
vissi vel hvað hann var að segja
því hann hafði oft gert þetta áður.
Það gekk ekki áfallalaust að reisa
mig og það var að líða yfir mig af
kvölum á meðan.
Strax um morguninn rukkaði X
mig um 150 þúsund krónurnar og
þar sem maðurinn minn hafði kom-
ið snemma var ég með ávísunina á
náttborðinu, en rétti honum hana
ekki því ég vildi fá kvittun. En þá
bætti hann við tíu þúsund krónum
svo að þetta urðu 160 þúsund þeg-
ar upp var staðið. Kvittunin er
ónúmeruð og hlýtur þar af leiðandi
að vera ólögleg.
Manninum mínum leist ekkert á
að ég færi svona heim, en ekki var
talin ástæða til að ég yrði þama
áfram. Þá bað ég um að fá að fara
heim í sjúkrabíl, en því var hafnað.
Við værum á góðum jeppa, sagði
læknirinn. Mér var dröslað á gler-
hart og kalt borð og brunað með
mig að útidyrunum. Hjúkkan vildi
fara heim að sofa og X sjálfsagt að
skera fleiri. Mér verður alltaf minnis-
stætt að ég öskraði af kvölum þegar
mér fannst eitthvað slitna í sárinu
þarna á hjólaborðinu og æpi: „Djöf-
ulsins, andskoti," en X svaraði að
bragði: „Hann er ekki hér.“ Síðan
upp í jeppann og bless, bless!
Að rotna lifandi
„Heima fékk ég alla þá aðstoð
frá fólkinu mínu sem hægt var og
maðurinn minn mætti ekki í vinnu
þá 9 daga sem ég lá heima. X
hringdi um kvöldið og ég kvartaði
um mikla verki þrátt fyrir sterk
verkjalyf sem hann hafði ávísað á
fyrir mig. Hann sagði mér að koma
næsta mánudag til að taka úr mér
„drenin“ það eru slöngurnar og
flaskan sem blóðið lekur í, og ég
held að sé ólöglegt að senda fólk
heim með þetta á sér, nema undir
eftirliti.
Það blæddi nánast ekkert í dren-
in fram á mánudag, sjálfsagt vegna
þess að það var farið að blæða inn-
vortis. Eg vildi fara í sjúkrabíl á
stofuna hans, en hann sagði að ég
gæti vel farið í heimilisbílnum, og
með hátt í tvö hundruð spor í kviðn-
um var rosalega sárt að hossast
þessa Ieið í jeppanum. X lét mig
leggjast á bekk, sagði mér að anda
djúpt og kippti svo slöngunum úr,
það var hryllilegt. Ekki var skipt
um umbúðir, né skoðað undir þær,
þótt blóðugar væru.
Þegar ég kom heim hafði blætt
meira í umbúðimar og við hjónin

«
i
i
4