Morgunblaðið - 15.01.1995, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 15. JANÚAR 1995 19
HELGI Bergs og Pétur Stefánsson við Bessastaðastofu sem búið er að byggja upp og til vistri sést
Norðurhúsið, sem byggt hefur verið.
Á MYNDINNI til vinstri má sjá hvemig þessi hús, Bessastaðastofa og Norðurhúsið, litu út fyrir
endurbygginguna. Áður en byijað var á viðgerðunum var reist hús utan um Bessastaðastofu, enda
þurfti að rifa húsið og byggja það nánast upp á nýtt.
í KJALLARANUM undir Bessastaðastofu hefur verið komið upp
merkilegri og mjög haganlegri fornminjasýningu, þar sem sjá
má muni úr uppgreftrinum og skoða gegn um gler inn á upplýst-
ar mannvistarleifar og hleðslur. Guðmundur Jónsson yfirsmiður
í fornminjasafninu.
í KJALLARANUM á Norður-
húsinu er fullkominn tækja-
búnaður fyrir allar bygging-
araar, loftræsikerfi, eldvarn-
arkerfi og snjóbræðslukerfi.
ÞEGAR FARIÐ var að rífa
frá til að gera við uppi á loft-
inu þar sem forsetinn hafði
aðsetur, þá kom í Jjós að við-
ir voru allir fúnir í sundur.
tektarnir Reynir Vilhjálmsson og
Ragnhildur Skarphéðinsdóttir unnið
að skipulagi þess í samvinnu við
arkitekta staðarins. Milli bygging-
anna er ferhyrndur húsagarður, sem
var malbikaður þjónustugarður og
stendur fyrir dyrum að fegra hann
og gera að inngarði, enda snúa
gluggar út að honum.
Nýtt eldhús í Hjáleigunni
Á árunum 1944 til 1964 var í
áföngum byggð viðbót við húsið,
svonefndur blómaskáli, móttökusal-
ur og bókhlaða. Þessi hús eru
skemmd, sigin og undirstöður bilað-
ar svo óhjákvæmilegt verður að gera
þessar millibyggingar upp, en það
mun bíða fjárveitinga og kemur þá
síðast í endurbyggingu húsanna.
Sagði Helgi vera í deiglunni hvernig
komist yrði frá því verki með viðun-
andi hætti.
í aðalhúsinu var aðeins lítið ófull-
komið eldhús í homi hússins og var
ákveðið að flytja það þaðan og í
þjónustuhúsið handan húsagarðsins
með tengigangi þar á milli. Þetta
hús hefur verið byggt upp í sama
stíl, eins og önnur hús, og komið
þar fyrir núttímaeldhúsi með mat-
vælageymslum, víngeymslum,
blómaherbergi og öllu sem til þarf
til að þjóna veislum, þvottum og
ræstingu á forsetasetrinu. Þarna
mun hafa verið fjós sem Skúli Thor-
oddsen byggði á sínum tíma og síð-
ar varð að þjónustuhúsi. Á efri hæð-
inni undir risi er nú innréttuð starfs-
mannaaðstaða fyrir það fólk sem
þarna verður að störfum, bílstjóra
og fylgdarfólk gesta sem bíður og
herbergi sem hægt er að gista í ef
svo stendur á. Eldhúsið var tekið í
notkun um áramótin og segir Elín
Káradóttir matráðskona, sem var
að útbúa þar veislu, að þarna sé
komin mjög góð aðstaða. Þetta hús
gengur nú undir nafninu Hjáleigan.
Við göngum um húsið með Helga
og Pétri og síðan úr kjallaranum
eftir gangi yfir í kjallara Norður-
hússins, sem lokar norðurhlið húsa-
garðsins. Kjallarinn þar er allur
lagður undir tækni. Þar er loftræsi-
kerfí fyrir allar byggingarnar, var-
arafstöð, slökkvidælur og úðakerfi
með 50 tonna vatnsgeymi undir, því
tregða er á vatni. Var eldvamakerf-
ið tekið í notkun á nýjársdag sl. Og
þama mátti sjá mikið pípukerfi, sem
er til að bræða snjó af hlöðunum.
Allt af fullkomnustu gerð.
Norðurhúsið er nýtt hús, byggt á
grunni gamalla skúra sem þarna
voru og voru rifnir. Er nýja húsið
fullbyggt, búið að fullgera kjallarann
og verður að öðra leyti innréttað
síðar. Þama verður í endanum íbúð
húsvarðar og aðstaða fyrir öryggis-
vörslu. Gert ráð fyrir sjónvarpsskj-
áum svo fylgjast megi með öllu
svæðinu og húsunum. I hinum end-
anum er og aðstaða fyrir bílana.
Undir risinu er óinnréttað geymslu-
loft.
Byggð aftur til landnámsaldar
Við stöndum í ferhymda húsa-
garðinum með byggingamar allt um
kring, Bessastaðastofu, Norðurhús-
ið, Hjáleiguna með eldhúsinu og
Bókhlöðuna og móttökusalinn á bak
við. Uppgröftur í húsagarðinum og
innundir Bókhlöðuna er enn eftir.
Fornleifauppgröfturinn er á vegum
Þjóðminjasafns og hefur Guðmundur
Ólafsson séð um hann. Þegar farið
var að hrófla við gólfinu í Bessa-
staðastofu kom á daginn að þama
væri einstakt tækifæri til fomleif-
auppgraftar. Var grafið niður á
Konungsgarð, þar sem hann var 50
áram eldri en Bessastaðastofa.
Fundust líka fleiri húsaleifar. Var
haldið áfram uppgrefi í kring, alls á
3.000 fermetra svæði, og var utan
við Bessastaðastofu grafið niður á
botn. Var komið niður á leifar frá
landnámsöld og farið í gegn um
mörg lög þar á milli. Segir Guð-
mundur að það hafi komið á óvart
hve umfangsmikil byggð hefur verið
á Bessastöðum allt frá uppphafi ís-
landsbyggðar, sennilega allt aftur á
10. öld, sem engar ritaðar heimildir
era til um.
Undir Bessastaðastofu hefur verið
útbúinn gríðarlega merkilegur fom-
leifakjallari, þar sem hægt er að
fara niður og sjá og sýna bæði muni,
svo sem iitla mannsmynd úr beini
klædda embættisskúða frá 18. öld,
og horfa einnig gegn um gler inn á
upplýstar mannvistarleifar og hleðsl-
ur. Ákaflega fallega og haganlega
fyrir komið. Semsagt hægt að sjá
sögu staðarins allt aftur á landnáms-
öld, sem er alveg einstakt hér á landi.
Enda era Bessastaðir einn mesti
sögustaður þjóðarinnar.
Að lokum spyr ég Helga hvort
Bessastaðakirkja sé á verkefnaskrá
nefndarinnar. Hann svarar því bæði
játandi og neitandi, segir að þessu
verkefni tilheyri að gera kirkjunni
eitthvað til góða. Pússningin sé laus
og illa farin og eins þakviðir og
anddyri og þyrfti að gera við það.
Hvort eitthvað yrði meira vildi hann
ekkert um segja. Ekki væri í þeirra
áætlunum að byggja kirkjuna upp,
eins og t.d. hefur verið gert við
Hóladómkirkju.
KINA
— FERÐ ARSINS
Nú er rétti tíminn til að ákveða hvert fara skal í sumarfrí í ár.
Því ekki að skella sér til KÍNA?
Eg, Unnur GuSjónsdóttir, ballettmeistari, ætla þangaS í 22 daga
ferS, þann 9. maí - viltu koma meS? Þó svo aS ég hafi farið til
Kína margsinnis, þar af 7 sinnum með ferðamenn með mér, ætla
ég samt aftur, því Kína er algjört æði. Núna fer ég til Beijing, Xian,
Guilin, Shanghai og Suzhou. ÞaS er „stuttermahiti" í Kína á
þessum tíma árs, allt er grænt - og vænt - og blómin sprungin út.
Verðið er kr. 265 þús., allt innifalið.
Bíddu nú ekki með að tilkynna þátttöku, því ég tek bára
litinn hóp ferðamanna með mér, fjöldaferðir leiðast mér.

Kínaklúbbur Unnar,
Reykjahlið 12,
sími 12596

PS.: Kínaklúbburinn og veitingahúsið Shanghæ halda
sameiginlega uppá kínverska nýárið 31. janúar.