Eimreiðin - 01.09.1905, Qupperneq 3

i63
ásana, líkt og áslög, og styrkja þannig mjög ásana. Þess var
áður getið, að hreyfanlegu hnífarnir væru skrúfuundnir, og að fremst
á ásnum væri skrúfa eða snígill. Auk þess að mórinn hnoðast
og saxast smátt í vélinni, þokast hann jafnframt áfram að opi
vélarinnar og þrýstist út um það í samfeldum óslitnum streng.
Stundum er vélaropinu skift með járnþynnum, og verða þá streng-
irnir jafnmargir og opið er margskift. Venjulega er móstrengur-
inn skorinn í hæfilega stóra kögla með handafli, en á seinustu ár-
um er vélin oft látin gjöra það sjálf. Vél þessi býr til 45—50
smálestir af þurrum mó á dag með IO tíma vinnu. Mannafli við
hana 23 fullorðnir menn og 4 drengir. Aflvélin hefur 42 hesta
afl. Sjálf vélin með lyftivél vegur 5100 kíló, og kostar 4200
krónur. Með aflvél og öllum öðrum útbúnaði sem fullkomnust-
um, kostar hún 13800 krónur.
Anrep hefur líka búið til móeltivél með einum ás. Er hún
að öðru leyti mjög svipuð hinni fyrnefndu, en talsvert minni. Hún
býr til 25—30 smálestir af þurrum mó á dag. Aflvélin hefur 30
hesta afl. Mannafli við hana 15 fullorðnir menn og 4 drengir.
Verð með öllum útbúnaði 9670 krónur. Anrepsvélarnar eru nú
smíðaðar hjá »Abjörn Anderssons Mekaniska Verkstads Aktie-
bolag« Svedala í Svíþjóð.
Af öðum móvélum vil ég nefna vél, sem F. L. Smidth & Co.
í Kaupmannahöfn hafa látið smíða. Vél þessi er talsvert frá-
brugðin áðurnefndri vél, einkum að því, að mórinn þrýstist gegn-
um járnþynnu með mörgum götum. Fast við þynnuna snýst
stjörnumyndaður hnífur, er klippir móinn jafnóðum og hann þrýst-
ist í mjóum strengjum gegnum götin á þynnunni. Vélin saxar
móinn mjög smátt og blandar hann mjög vel, svo að jafnvel mjög
laus mór — pisja — verður harður og þéttur.
Vélin er talsvert margbrotnari en Anrepsvélarnar, heíur t. d.
fleiri tannhjól, og er því vísast að henni verði hættara við bil-
un en Anrepsvélunum, og að óhægra sé að gjöra við hana, ef
á þarf að halda. Talið er að vélin þurfi 8 hesta aflvél, en þá er
ekki talið með afl það, sem gengur til lyftivélarinnar. Dagsverkið
er 40—70000 móköglar, sem samsvarar hér um bil 20 smálest-
um af þurrum mó.
Margar fleiri móvélar eru til, en að því er ég bezt veit hafa
þær flestar reynst lakar en Anrepsvélarnar, og engar betur, svo
ég hirði ekki um að lýsa þeim hér.
1