Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Blaðsíða 37
Landaþekking
37
af vísindamönnum á Þýzkalandi, þó eru lika nokkrir
fræðimenn á Englandi sem stunda íslenzkar fornbók-
mentir og fáeinir á Hollandi. Pekkingin um forn og ný
íslenzk fræði mun mjög sjaldan komast út fyrir takmörk
hins germanska þjóðabálks, svo meginhluti mannkynsins
fer þeirrar ánægju á mis.
Fyrir utan Danmörku og Þýzkaland má svo heita,
að enginn skifti sjer af nýíslenzkum bókmentum og jafn-
vel bókfræðingar vita ekki að þær eru til. Pegar eg
sumarið 1906 dvaldi nokkra mánuði í Noregi, átti eg tal
við marga norska fræðimenn og embættismenn, kennara
við æðri og lægri skóla, presta og einn biskup. Enginn
þessara manna var sjerfræðingur í norrænum fræðum, en
biskupinn, sem var kunnur sagnfræðingur, gat stafað sig
fram úr sögunum og skildi annaðhvort orð í Pjóðólfi, sem
eg sýndi honum. Enginn af þeim hafði hugmynd um að
nýjar bókmentir væru til á íslandi og höfðu aldrei heyrt
getið um neitt íslenzkt skáld frá seinni öldum, aftur þektu
flestir þeirra fleiri eða færri af fornritunum, einkum Njálu,
Eglu, Eddu og Heimskringlu, enda er það eðlilegt, því
fornritin snerta svo mikið fornsögu Noregs og svo telja
margir Norðmenn hinar fornu, íslenzku bókmentir »gamal-
norskar* og mikinn sóma fyrir Noreg. Að þær urðu til
á íslandi, en ekki í Noregi, gleyma þeir mjög oft. Hinir
fornu íslendingar fá að njóta þess heiðurs að heita Norð-
menn. Meðal sjerfræðinga hefur Noregur átt ýmsa ágætis-
menn í fornum, norrænum fræðum eins og Danmörk, og
Svfar hafa líka töluvert stundað norræna málfræði. Auk
þe^s hefur mentað alþýðufólk alstaðar á Norðurlöndum
nokkra nasasjón af fornsögunum, einkum það, sem stendur
í einhverju sambandi við lýðháskólana, því þar er forn-
öld Norðurlanda af þjóðlegum ástæðum mjög metin og
dýrkuð, en þekkingin um fornöldina fæst mestmegins úr
íslenzku sögunum.