Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Blaðsíða 136

Tvær sænskar bækur
136
irnar í Evrópu; nú á tímum vilja margir vita glögg deili á
þeim eins og eðlilegt er, þar sem þjóðernið hefur svo mikil
áhrif á hina miklu baráttu, sem nú geisar. Höfundurinn reynir
jafnan að vera sem rjettlátastur í dómum sínum, og hann er
bæði viðförull maður og vel lærður.
í kaflanum um germönsku þjóðirnar lýsir höfundurinn
Islendingum. Mun mörgum þeirra þykja fróðlegt að heyra,
hvernig hann lýsir þeim og skal hjer því þýða þá grein (bls.
119—i-2o) :
»Eins og kunnugt er voru það mannflutningar frá Noregi,
sem leiddu til Islands bygðar. Allmargir landnámsmenn höfðu
áður heijað á bretsku eyjarnar, einkum á írland og Skotland,
og þaðan fluttu þeir með sjer frjálsa og ófrjálsa förunauta, en
af þessu ieiddi að íslenska þjóðin fekk keltneskan íauka, sem
sumir fræðimenn hafa ef til vill gert ofmikið úr, en aðrir
eflaust oflítið. íslendingar eru sem stendur um 85000 að tölu.
Líkamsmælingar hafa ekki verið gerðar á íslendingum, að
minsta kosti ekki að neinum mun. En það er þó óhætt að
segja, að mikill meiri hluti þjóðarinnar hefur ljósleitan nor-
rænan kynblæ, fleiri eru þó gráeygðir en bláeygðir, eigi allfáir
eru þó líka svarthærðir, móeygðir eða dökkeygðir. Hjer og
hvar má sjá meðal Islendinga töluverðan lapplenskan kynblæ
bæði í vexti og andlitsskapnaði. Lapplenskt blóð rann líkast
til í æðum allmargra Norðmanna um það leyti er mannflutn-
ingar urðu til Islands.
Islendingar eru án efa vel gáfuð þjóð. f’eir hafa í forn-
öld framkvæmt meira menningarstarf í bókmentum og vísind-
um en nokkur önnur jafnlítil þjóð. Tillög íslendinga til nor-
rænnar menningar á seinni tímum hafa líka verið þýðingar-
mikil. Frá hinum allra síðustu tímum á ísland sjerstaklega tvö
ljómandi nöfn : f’orvald Thoroddsen hinn fræga landfræðing og
eldfjallakönnuð, einn af hinum ágætustu vísindamönnum við
háskólann í Kaupmannahöfn1), og hinn látna Niels Ryberg
Finsen, sem hlaut Nobels verðlaun í læknisfræði; reyndar var
hann fæddur í Færeyjum, faðir hans var þar amtmaður, en
hann var af gamalli alkunnri íslenskri menningarbóta-ætt. Mál-
fræði og bókmentir hafa þó ávalt verið uppáhalds vísindagreinir
íslendinga og í þeim greinum hafa þeir átt marga góða fræði-
menn. Aftur á móti hefur þeim verið lítið sýnt um verkleg,
sjerstaklega hagfræðisleg störf. í pólitisku tilliti hafa þeir ávalt
verið ákafir sjergæðingar (individualister) og andþófsmenn (op-
r) þetta er skakt. fk Th. er ekki háskólakennari.