Dagblaðið - 02.06.1977, Blaðsíða 12

/ V
12
r
Langdregin,
frönsk
vonbrígði
Fegurðarsamkeppni tslands
var sá dagskrárliðurinn sem
mesta athygli mun hafa vakið á
mánudaginn. Það er gott og
blessað að fólkið í landinu fái
einu sinni að sjá. fegurðar-
drottningu sfna kjörna, En
ósköp voru stúlkurnar fáar.
Það trúir enginn að ekki séu
nema sjö fallegar stúlkur á
landinu. Fóru fram einhverjar
undanrásir? Hverjir völdu þá
úr og hvenær? Það fylgdi ekki
sögunni. En allt var þetta ósköp
hátíðlegt og fallegt. Sjálfri
fannst mér mest koma til Los
Paraguayos. Þættirnir um
Rikið í ríkinu eru ágætir og
vafalaust mjög þarfir. Þessi um
drykkjusiði unglinganna hlýtur
að vekja eitthvað af fullorðna
fólkinu til umhugsunar, þvi-
vitanlega á það sökina á ástand-
inu.
Ellery Queen er nú reyndar
ekki nýr eins og stendur l dag-
skránni, en það er allt í lagi.
Þessir þættir lofa góðu til
afþreyingar, það er ekki of
mikið af afþreyingarefni í
þessu blessaða sjónvarpi okkar.
En skelfing var þetta fyrsta
vandamál keimlíkt Agöthu vin-
konu okkar Christie, gæti verið
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 2. JtJNl 1977.

eftir uppskrift frá henni.
Svo kom hann Onedin, elsku
vinurinn, aftur á miðvikudags-
kvöldið og það er alltaf gaman
að hitta gamla kunningja.
Prúðu leikararnir virðast al-
deilis ekki hættir og er það
gott, því þeir eru alltaf bestir.
Svo kom meira um Ríkið í
ríkinu, einkar fræðandi þáttur
um aðhlynningu drykkjusjúkra
sem þyrfti raunar að vera mun
meiri hér á landi.
Börn leikhússins. Þessari
gömlu frönsku mynd var hælt
þau reiðinnar ósköp í blöðum
og víðar, að maður fór að verða
spenntur. En hvílík vonbrigði
og ég er alls ekki ein um þau.
Ég hef talað við margt fólk sem
á ekki nógu sterk lýsingarorð
til að harma það að hafa eytt
kvöldunum til að horfa á þetta.
Ég fórnaði reyndar engu til
þess en get ekki skilið allt hólið
Atburðarásin var ýmist óþol-
andi hæg eða óskiljanlega hröð,
hljóð og ljós fyrir neðan allar
hellur og svo var þetta bara allt
of langt. Smekkur fólks getur
nú hafa breyst talsvert á
þessum 40 árum eða hvað þau
eru nú mörg, síðan mynd þessi
var svona feikilega vinsæl eins
og sagt var. Ég hélt að seinni
helmingurinn yrði skárri, en
svo reyndist ekki, ef til vill
vegna þess að ég var fyrirfram
ákveðin í að myndin væri öll
hundleiðinleg.
Litli lávarðurinn endaði á
laugardaginn eins og hann átti
að enda með því að allir voru
ánægðir. Myndin um hestana
var vel gerð og hefur vafalaust
verið vel fagnað af hrossaunn-
endum.
Stundin okkar söng sitt
síðasta á hvítasunnudag og
veitti henni ekki af hvíldinni.
Annars var þessi stund bara
nokkuð lífleg.
Eftir fréttir kom síðan Pólý-.
fónkórinn með tónlist eftir
Bach og var það kærkomið fyrir
mig, þar sem ég þurfti að
skjótast milli húsa, áður en
Húsbændur og hjú byrjuðu, því
ekki sleppi ég þeim. Myndin
um Himalayafjöll hefði þurft
að vera I litum, þar sem maður-
inn var alltaf að lýsa fegurð
blómanna og umhverfisins sem
Sn jólaug Bragadóttir
Snjólaug Bragadóttir
áhorfendur sáu alls ekki.
Jane Eyre mun vera á svipuð-
um aldri og franska myndin um
börn leikhússins, en hvílíkur
munur á tækni! Þarna var ekki
allt í hálfmyrkri og með urgi og
sargi. Um söguþráðinn er
ekkert að segja, hann er alltaf
eins og Jane Eyre á að vera, en
Orson Welles er hreinasti snill-
ingur, þarna sem í öðru sem
hann leikur.
Af því sem framundan er er
auðvitað Abba einna merki-
legast og var vonum seinna að
við fengjum að sjá þetta fræga
fólk. Nú Blóðrautt’sólarlag er
forvitnilegt fyrir þær einar
sakir að vera innlend fram-
leiðsla. Svo kemur meira um
Ríkið í rikinu og Ellery Queen.
Annað bitastætt sé ég varla i
dagskránni næstu viku, nema
ef til vill laugardagsmyndina.
Hvernig er það annars með aug-
lýsingarnar? Hefur þeim
fækkað stórlega eða er ég hætt
að taka eftir þeim?
Launþegar—viljalaus
verkfæri vikadrengja
.Aldrei fór þáð svo að laun-
þegar fengju ekki að finna
fyrir svipuhöggum þeirra vika-
drengja sem ganga erinda
forystumanna í sveit verkalýðs-
rekenda, með því að krefjast
skyndiverkfalla og yfirvinnu-
banns, sem búið er að féfletta
launþega svo að lengra verður
vart gengið í þeim efnum, nema
ætlunin sé beinlinis að láta
launþega taka til sinna ráða
sjálfa gegn því ofurvaldi sem
verkalýðsforystan sýnir sig
vera þegar hún grípur til laun-
þega sem viljalaus verkfæri
væru og otar þeim hverjum
gegn öðrum undir kjörorðinu
„stétt gegn stétt, — launþegar
gegn þjóðfélaginu".
Og nú hafa forystumenn
verkalýðsrekendanna haft for
göngu um það að stjórnir — og
„trúnaðarmannaráð" verka-
lýðsfélaganna, sem saman-
standa af viðráðanlegum vika-
drengjum, beiti verkfallsvopn-
inu á launþega enn einu sinni,
og að þessu sinni er bryddað á
þeim nýmælum að taka upp
éins konar „kjördæmaskipan“ i
verkfallsboðun, — byrjað i
Reykjavlk og haldið vestur og
norður um land — með eins
dags verkfalli I hverju kjör-
dæmi.
Engum öðrum en þaulæfðum
verkalýðsrekendum hefði hug-
kvæmzt að velja þann tlma sem
einmitt nú er valinn til sllkrs
verkfalla, — og að velja föstu-
daginn 3. Júni einmitt fyrii
Reykjavík kemur heim og
saman við þá staðreynd, að
verkalýðsforystunni er ljóst að
launþegar almennt eru orðnir
langþreyttir á digurbarkaleg-
um slagorðum þessara sjálf-
skipuðu „verndara“ sinna.
Þessvegna varð að finna heppi-
legan dag til verkfallsboðunar
á fjölmennasta launþegasvæð-
inu.
Verkfallsdagurinn, föstudag-
urinn 3. júní, er þvi valinn með
það fyrir augum að slæva
meðvitund launþega um skað-
ræði það sem þetta skyndiverk-
fall skapar í tekjumissi.
Og treystandi á langlundar-
geð launþega og fylgispekt
vonar verkalýðsforystan að
föstudagur sé sá dagur sem
vinnandi fólk taki fegins hendi
sem viðbótar-frídegi sem lengi
helgina, og þess vegna sé vika-
drengjum óhætt að láta svipuna
riða á launþegum eina ferðina
enn, áður en gripið er til rót-
tækari ráðstafana. — Allt þetta
á að lægja mótmælaöldur þær
sem kynnu að risa í röðum
launþega.
Hins vegar leggur þetta
þungar byrðar á einstakar
stéttir launþega í auknu vinnu-
álaei. t.d. það fólk sem vinnur
1 matvöruverzlunum. Eins og
kunnugt er leiðir laugardags-
lokun verzlana til þess að mikið
álag er á afgreiðslufólki mat-
vöruverzlana á föstudögum.
Með skyndiverkfalli þvi sem
boðað er til á föstudegi verður
þetta álag helmingi meira, því
verzlun sú sem fólk annars
gerir á föstudögum flyzt nú
yfir á fimmtudaginn, daginn
fyrir boðað verkfall, — og er
stór spurning hvort verzlunar-
fólk mun standast hið aukna
álag, auk þess sem þetta kemur
niður á öllum almenningi og
skapar í raun aðra „hvíta-,
sunnuhelgi“ f innkaupaháttum
fólks og óeðlilegum útgjöldum.
Það er ekkert nýtt í verka-
lýðsbaráttu hér á landi að laun-
þegum þeim sem verst eru
settir sé beitt sem dráttardýr-
um fyrir þann vagn sem árlega
er fylltur af kröfum hinna
hæstlaunuðu og dreginn er í
hlað vinnuveitenda og ríkis-
stjórnar, — og það láglaunafólk
sem dregið hefur vagninn má
síðan ganga til baka, án þess að
hafa fengið svo mikið sem
tuggu fyrir vikið, en er dæmt til
þess að taka á sig þær kvaðir og
skyldur sem verkalýðsforystan
telur sér helztar til framdráttar
hverju sinni.
Ekki verður séð hvaða hlut-
verki eins dags verkfall þjónar
nú, þegar yfirvinnubann og
skyndiverkföll hafa þegar svipt
launafólk þriðjungi þeirra
tekna sem það þó áður hafði, —
auk þess sem verkfall nú
þrýstir engan veginn á samn-
ingagerð en gæti frekar en ekki
ýtt undir úlfúð milli deiluaðila
sem þegar hafa komizt að sam-
komulagi um sérkröfur þær
sem svo mikilvægt þótti að
leystar yrðu, áður en tekið yrði
til við aðalsamningagerð.
Það er ömurlegt til þess að
vita að hinir lægstlaunuðu og
þeir sem bundnir eru af föstum
mánaðarlaunum skuli ávallt
láta glepjast, gegn vilja sínum,
til þeirra sjálfspyntingarað-
gerða sem verkföll eru og sem
alltaf er undirstaða þeirrar
viðbótarkröfugerðar sem þeir
sem sérstöðu hafa, svo sem
iðnaðarmenn og opinberir
starfsmenn, ávallt gera að lokn-
um samningum við þá lægra
launuðu.
Það liggur þó í loftinu nú að
sú stund sé að renna upp að hin
breiða fylking almennra laun-
þega, ekki sízt þeir lægstlaun-
uðu, sem gleypt hafa hráan boð-
skapinn um yfirvinnubann og
skyndiverkföll og sem skapað
hefur örvæntingarástand hjá
flestum hinna lægstlaunuðu,
virði að vettugi verkfallsboðan-
ir þær sem nú eiga að koma til
framkvæmda, — a.m.k. meðan
ekki fæst skýring á því fyrir
hvaða aðila í þjóðfélaginu hinir
lægstlaunuðu eru að berjast.
Verkföll og launamissir laun-
þega er ekkert einkamál þeirra
'verkalýðsforkólfa sem sitja
bústnir og búralegir við sorter-
ingu sérkrafna og forgangs-
krafna dag- og næturlangt og
hafa einskis i misst af launum
sínum, hvort sem verkföll vara
lengur eða skemur.
Kjallarinn
Geir R. Andersen
Auðvitað ættu þeir forsvars-
menn sérkrafna og forgangs-
krafna að sjá sóma sinn í því að
afboða þau eins dags verkföll
sem boðuð eru frá og með nk.
föstudegi, — þá myndu þeir
e.t.v. geta eygt þann möguleika
að vinna traust einhverra
þeirra launþega sem nú þjást
og örvænta vegna þeirra klyfja
sem þeir eru nú skikkaðir til að
bera til framdráttar óhófs-
kröfum þeirra sem sérstöðu
hafa til að knýja þær fram.
Ef ekki verður afboðað það
eins dags verkfall, verður það
að tjeljast skylda þeirrar breiðu
fylkingar launþegar, sem í raun
er mótfallin því að láta hafa sig
að féþúfu fyrir einstaka og
fámenna sérstöðuhópa I þjóð-
félaginu, að mótmæla í verki
þeirri vinnustöðvun sem fram-
undan er og mæta til vinnu
sinnar. — Með því sýna íslenzk-
ir launþegar bezt samstöðu sína
og með því er veldi sjálfskip-
aðra verkalýðsrekenda sem
telja sig „verndara" islenzkra
launþega hnekkt.