Morgunblaðið - 25.03.2001, Blaðsíða 6

6 B SUNNUDAGUR 25. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
S
AMKVÆMT upplýs-
ingum frá Náttúru-
fræðistofnun Íslands
var fyrst staðfest varp
glókolla í Hallorms-
staðaskógi sumarið 1999 og í fyrra
var ljóst að glókollar verptu mun
víðar. Þeir félagar Daníel og Jó-
hann benda á að í hinni miklu um-
ræðu um kosti og galla skógrækt-
ar samhliða fuglaríki landsins,
einkum rjúpnastofninum, sé tilvist
glókollsins jákvætt dæmi um hvað
vaxandi greniskógur getur leitt af
sér. Fuglar sem áður fundu ekki
kjörlendi við sitt hæfi hér á landi
geta nú sest að slæðist þeir hingað
í nógu stórum hópum.
Að sögn Jóhanns Óla hröktust
hópar af glókollum til landsins í
vondu veðri haustið 1996, líklega
skandinavískir fuglar á leið til
Bretlandseyja. Hefði það gerst
fyrir 20 eða 30 árum hefði vísast
lítið gerst annað en að fuglarnir
hefðu týnt tölunni hægt og bítandi.
Það sem mætti þeim hins vegar
annó 1996 voru þó nokkuð viða-
miklir greniskógalundir, sannkall-
að kjörlendi glókolla, þessara
minnstu fugla Evrópu. Á tali
þeirra félaga má heyra að uppi er
grunur um að glókollar hafi orpið
reglulega síðan sumarið 1997 þótt
staðfest varp hafi ekki fundist fyrr
en sumarið 1999 og þá í Hallorms-
staðaskógi. Þar virtust fuglarnir
fyrst hreiðra um sig.
Glókollar sem verpa hvað nyrst í
Skandinavíu fljúga sunnar á hnött-
inn, til Bretlandseyja, á haustin en
að öðru leyti eru fuglarnir nokkuð
staðbundnir samkvæmt upplýsing-
um í bókinni Fuglar á Íslandi og
öðrum eyjum í Norður-Atlantshafi,
eftir Sören Sörensen og Dorete
Bloch. Þeir glókollar sem hér hafa
sest að virðast vera staðfuglar og
að sögn Jóhanns Óla virðist hlut-
skipti þeirra vera þolanlegt, skóg-
urinn veiti þeim gott skjól fyrir
veðrum og ránfuglum og þeir tíni í
sig grenilús yfir köldustu vetrar-
mánuðina.
Glókollar víða
Ekki verður glókolli hér lýst
sérstaklega, myndirnar tala sínu
máli. Fuglaáhugamenn víða um
land hafa fylgst vel með gengi gló-
kollanna síðustu misseri. Síðasta
sumar sáust t.d. litlir hópar gló-
kolla þar sem menn ýmist gátu
staðfest tilvist fleygra unga eða
töldu að varp hefði átt sér stað af
atferli fuglanna að dæma, í Hall-
ormstaðaskógi, að Tumastöðum í
Fljótshlíð, í grenilundum í Skorra-
dal, í Þrastaskógi og að Snæfoks-
stöðum í Grímsnesi og í greni-
lundum Skógræktarinnar í Hauka-
dal. Nú fyrir skemmstu fundu þeir
Jóhann Óli og Daníel glókolla,
a.m.k. þrjá talsins, í trjásýnaskóg-
inum í Vífilsstaðahlíð í Heiðmörk.
Þeir félagar telja að samkvæmt
framanskráðu geti glókollar leynst
mun víðar og sé sjálfsagt að fólk
líti í kringum sig.
Þeir félagar hafa verið að festa
glókolla á filmu og náð sínum
bestu myndum í Vífilsstaðahlíðinni
að undanförnu og fá lesendur
Morgunblaðsins að njóta þess nú.
Það er ekki hlaupið að því að
mynda glókolla. Kjörlendi þeirra
eru þéttir barrskógar. Til er í
dæminu að menn gangi á hljóðið
er karlfuglarnir sitja og syngja
minni kvenfuglanna á svæðinu en
Jóhann Óli og Daníel nota óborg-
anlega aðferð. Aðferð sem væri
bönnuð samkvæmt landslögum ef
Músarindill og auðnu-
tittlingur eru ekki leng-
ur smæstu varpfuglar
Íslands. Glókollurinn
hefur skotið þeim ref
fyrir rass í þeim efnum
og ljósmyndararnir
Daníel Bergmann og
Jóhann Óli Hilmarsson
sem hafa fest nýjasta
íslenska varpfuglinn á
filmu segja hann að-
eins vega 5 grömm og
að mynda hann sé
eins og að kljást við
stóra kvika flugu. Guð-
mundur Guðjónsson
og Ragnar Axelsson
fóru á glókollaveiðar
með þeim félögum í
vikunni. Morgunblaðið/Jóhann ÓliAlgjört krútt.
Morgunblaðið/RAX
Glókollur kominn í færi, Jóhann Óli mundar fallstykkið.
Morgunblaðið/Jóhann ÓliGlókollurinn er minnsti fugl Evrópu.
FUGL EVRÓPU
í íslenskum greniskógum
Minnsti