Morgunblaðið - 12.05.2005, Blaðsíða 6

6 FIMMTUDAGUR 12. MAÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Í NÝJASTA tölublaði tímarits
bandarísku læknasamtakanna,
Journal of the American Medical
Association (JAMA), er birt grein eft-
ir vísindamenn og samstarfsaðila Ís-
lenskrar erfðagreiningar um nið-
urstöður lyfjaprófa á hjartalyfinu
DG031. Einnig er fjallað um greinina
og almenna þýðingu niðurstaðnanna í
ritstjórnargrein í tímaritinu, en þar
segir m.a. að niðurstöður rannsókn-
arinnar séu prófraun um það hvort
takast megi að nýta erfðarannsóknir
til þess að þróa nýtt lyf. Höfundur rit-
stjórnargreinarinnar er dr.
Christopher J. O’Donell, en hann er
sérfræðingur í erfðafræði hjarta-
sjúkdóma við Massachusetts General
Hospital (Háskólasjúkrahúsið í
Massachusetts).
Í vísindagreininni er lýst jákvæð-
um áhrifum lyfsins á ýmsa áhættu-
þætti hjartaáfalls. Greint er frá því að
lyfið dragi úr myndun á öflugum
bólguvaka sem erfðarannsóknir Ís-
lenskrar erfðagreiningar hafa sýnt að
tengist aukinni hættu á hjartaáföll-
um. Einnig kemur í greininni fram að
lyfið hafi áhrif á ýmsa mikilvæga
áhættuþætti hjartaáfalla sem tengj-
ast bólgum í æðakerfinu. Er þetta í
fyrsta sinn sem lýst er klínískri lyfja-
rannsókn á nýju lyfi á grundvelli
erfðarannsókna á algengum sjúk-
dómi.
Fjallað er um vísindagreinina í
JAMA og ritstjórnargrein O’Donell í
öllum helstu fréttamiðlum heims nú í
vikunni, þeirra á meðal í vefútgáfu
Reuters, Forbes, Wall Street Journal
og The New York Times. Í grein í síð-
astnefnda blaðinu kemur m.a. fram
að niðurstöður lyfjaprófanna sýni að
lyfið virðist öruggt og hafi jákvæða
tilætlaða virkni. Raunar er tekið fram
að lyfjaprófin hafi ekki staðið yfir
nægilega lengi til þess að sýna megi
fram á að þau hafi með afgerandi
hætti komið í veg fyrir hjartaáföll,
hins vegar hafi vísindamenn leitað að
röð líffræðilegra breytinga sem vitað
er að tengist hættum á hjartaáfalli. Í
ritstjórnargrein O’Donell hvetur
hann einmitt til frekari rannsókna
þar sem sýna verður fram á þá virkni
lyfsins að það dragi úr myndun öfl-
ugra bólguvaka og leiði sannanlega til
fækkunar hjartaáfalla hjá sjúkling-
um.
Sýna að hægt er að nota
erfðafræði við lyfjaþróun
Í fréttatilkynningu frá Íslenskri
erfðagreiningu er haft eftir Kára
Stefánssyni, forstjóra ÍE, að nið-
urstöðurnar sem kynntar eru í vís-
indagreininni séu afar spennandi og
sýni að hægt sé að nota grundvall-
aruppgötvun í erfðafræði til að þróa
ný lyf gegn alvarlegustu heilbrigð-
isvandamálum samtímans. Rifjar
hann upp að í fyrra hafi fyrirtækið
birt vísindagrein um erfðarannsóknir
sínar á hjartaáföllum og uppgötvun á
fráviki í líffræðilegu ferli sem orsakar
jafnvel meiri hættu á hjartaáföllum
en hækkað kólesteról og að núna
virðist vísindamönnum fyrirtækisins
að tekist hafi að leiðrétta það frávik
með nýju lyfi.
„Það má kannski segja að við séum
í svipaðri stöðu í dag og stóru, al-
þjóðlegu lyfjafyrirtækin voru á ní-
unda áratugnum þegar þau höfðu
sýnt fram á að blóðfitulækkandi lyf,
sem eru mest seldu lyfin í heiminum í
dag, lækkuðu blóðfitu en ekki hafði
enn verið sýnt fram á að þau minnk-
uðu líkur á hjartaáföllum. Við höfum
nú sýnt fram á að DG031 hefur áhrif á
áhættuþætti hjartaáfalla en við vitum
þó ekki enn með vissu hvort það hafi
áhrif á sjúkdóminn sjálfan. Næsta
verkefni okkar verður að svara þeirri
spurningu,“ er haft eftir Kára.
Þriðji og síðasti fasi lyfja-
prófanna hefst síðar á árinu
Lyfjaprófin sem kynnt eru í grein-
inni í JAMA voru af svokölluðum fasa
II þar sem könnuð voru áhrif mis-
munandi skammtastærða lyfsins á
ýmsa líffræðilega áhættuþætti
hjartaáfalls og mögulegar aukaverk-
anir. Helstu niðurstöður rannsókn-
anna voru að lyfið lækkar styrk
bólguvakans leukotriene B4 (LTB4),
sem er lokaafurð þess líffræðilega
ferils sem erfðarannsóknir Íslenskrar
erfðagreiningar hafa sýnt að tengist
aukinni hættu á hjartaáfalli. Einnig
kom í ljós að lyfið lækkar styrk mýe-
lóperoxídasa (MPO) og C-reactive
protein (CRP) en aukinn styrkur
beggja þessara prótína hefur verið
tengdur aukinni hættu á hjartaáföll-
um í ótengdum rannsóknum. Engar
alvarlegar aukaverkanir komu í ljós.
Á grunni þessara niðurstaðna er
nú unnið að því að skipuleggja þriðja
og síðasta fasa lyfjaprófanna þar sem
kannað verður hvort lyfið fækki
hjartaáföllum í hópi einstaklinga sem
taka lyfið miðað við hóp sem tekur
lyfleysu. Þær munu fara fram á Ís-
landi og í fleiri löndum Evrópu og í
Bandaríkjunum. Reiknað er með því
að þær hefjist á seinni hluta þessa árs
og taki rúm tvö ár. Ef niðurstöður
þeirra verða jákvæðar verða næstu
skref leyfisumsóknir, skráning og
markaðssetning.
Prófanir Íslenskrar erfðagreiningar á nýju hjartalyfi til umfjöllunar í læknatímaritinu JAMA
Jákvæð áhrif á
ýmsa áhættuþætti
hjartaáfalls
Morgunblaðið/Sverrir
Vísindagrein um niðurstöður lyfjaprófana ÍE á hjartalyfinu DG031 í nýjasta tölublaði tímarits bandarísku lækna-
samtakanna, Journal of the American Medical Association (JAMA), sem og ritstjórnargrein um málið í sama tíma-
riti, hefur verið til umfjöllunar í öllum helstu fréttamiðlum heims undanfarna daga. Má þar nefna miðla á borð við
Reuters, Forbes, Wall Street Journal og The New York Times.
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
VIÐRÆÐUR hafa staðið yfir milli
Verzlunarmannafélags Reykjavíkur
og Pósthússins, dreifingaraðila
Fréttablaðsins, að undanförnu um
kaup og kjör blaðbera. Að sögn Elí-
asar Guðmundar Magnússonar, for-
stöðumanns kjarasviðs VR, liggja
fyrir drög að samningi sem for-
svarsmenn Pósthússins eru með til
skoðunar. Ekki sé þó um að ræða
sams konar samning og Árvakur
gerði við VR vegna sinna blaðbera
árið 2003. Greiðslur fyrir blaðburð
byggist á svæðaskipulagi en ekki
þyngdarmálum. „Þetta er allt önnur
nálgun þar sem greitt er mismun-
andi fyrir hverfi eftir ákveðnum
mælingum, sum hverfi eru til að
mynda með mörgum fjölbýlishúsum
og önnur með færri. Það má segja
að hvert svæði sé í raun og veru
tímamælt,“ segir Elías. Hann segir
að Pósthúsið hafi sett fram kröfu
um að farin yrði þessi leið í samn-
ingsgerðinni.
„Við hefðum alveg verið til í sam-
bærilegan samning og við Árvakur
en það er sjálfsagt að skoða alla
möguleika. Við höfum mestar
áhyggur af því að réttarstaða þessa
fólks sé ekki í lagi og við viljum ná
samningi sem getur tryggt fólki
réttarstöðu.“
Einar Þorsteinsson, fram-
kvæmdastjóri Pósthússins, segir að
aðilar ætli að hittast aftur á fundi
eftir hvítasunnu. Ekki liggi ljóst
fyrir hvenær samkomulag við VR
verði í höfn en stefnt sé að því að
samningar liggi fyrir, fyrir næsta
haust. Einar segir að fyrirtækið
vilji fyrir alla muni tryggja rétt-
arstöðu blaðbera með samningi.
Segir launin 25% lægri
Gunnlaugur Júlíusson, faðir blað-
burðardrengs, sem gagnrýnt hefur
dreifingaraðila Fréttablaðsins í
hálft annað ár fyrir að ganga ekki
frá kjarasamningi við sína blaðbera,
sagði í grein í Morgunblaðinu 18.
apríl sl. að grunnlaun Fréttablaðs-
ins væru um 25% lægri en hjá
Morgunblaðinu á sama blaðburð-
arsvæði þrátt fyrir að blaðberi
Fréttablaðsins bæri út nær helm-
ingi fleiri blöð en blaðberi Morg-
unblaðsins.
Einar vildi ekki svara efnislega
gagnrýni Gunnlaugs þegar eftir því
var leitað, en ítrekaði að fyrirtækið
vildi tryggja réttarstöðu sinna blað-
bera með samningi við VR.
Nærri 1.200 blaðberar starfa hjá
Pósthúsinu.
Viðræður standa enn milli Pósthússins og VR um kjör blaðbera Fréttablaðsins
„Höfum mestar áhyggjur
af réttarstöðu þessa fólks“
Eftir Kristján Geir Pétursson
kristjan@mbl.is
ALLT stefnir í eftirminnilegt fjall-
göngumet um hvítasunnuna því bók-
anir í ferðir á Hvannadalshnúk hjá
Útivist og Íslenskum fjallaleiðsögu-
mönnum, auk Ferðafélags Íslands
eru með allra mesta móti. Svo gæti
farið að hátt í 200 manns klífi tindinn
um helgina.
Frá FÍ fara um 100 manns og frá
Íslenskum fjallaleiðsögumönnum
fara um 50 manns á Hnúkinn. Elín
Sigurðardóttir, framkvæmdastjóri
ÍFLM, segir fullbókað í ferðina en
einnig stefni fólk á vegum ÍFLM á
tind Eyjafjallajökuls um helgina og
fleiri fjallstinda.
Útivist býður líka upp á Hnúks-
ferð og eru 27 manns bókaðir í 4
daga lúxusferð. Yfirleitt eru 15–25
manns sem skrá sig í hvítasunnuferð
Útivistar á Hvannadalshnúk og er
því ljóst að þátttakan að þessu sinni
er óvenjumikil. Fararstjórar eru
Reynir Þór Sigurðsson og Gunn-
björn Margeirsson. Lóa Ólafsdóttir,
framkvæmdastjóri Útivistar, segir
ljóst að landsmenn séu í miklum
gönguham um þessar mundir og til
marks um áhugann séu margar helg-
arferðir í óbyggðum uppseldar með
margra mánaða fyrirvara í stað
vikna áður. Því hafa verið settar
aukaferðir á dagskrá félagsins.
Fyrir utan skipulagðar ferðir má
einnig gera ráð fyrir fólki á eigin
vegum á Hnúknum um helgina og
því ljóst að þar verður margt um
manninn.
Fjallgöngumet í uppsiglingu
Landinn flykkist á
hæsta tind landsins
MIKIL snjóflóðahætta var við
Hvannadalshnúk á þriðjudag
þegar fjallaleiðsögumennirnir
Einar Rúnar Sigurðsson og Jök-
ull Bergmann voru þar á ferð
með hóp fólks. Var engin áhætta
tekin og því hópnum snúið við á
stundinni. Aðstæður í fjallinu
breyttust mjög mikið um
helgina að sögn Einars, en í síð-
ustu viku var harðfenni víðast
hvar og vel fært. Á laugardag
snjóaði mikið í fjallinu með til-
heyrandi flóðahættu og þegar
gert var snjóflóðapróf á þriðju-
dag rann snjórinn undan eigin
þunga í fremur litlum halla. Seg-
ist Einar aldrei hafa séð annað
eins. Jökull Bergmann fjalla-
maður mat hættuna á snjóflóði
sem 5 á kvarðanum 1–5.
Snjóflóða-
hætta í
Hvanna-
dalshnúk