Morgunblaðið - 12.05.2005, Blaðsíða 20

20 FIMMTUDAGUR 12. MAÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNSTAÐUR
AKUREYRI
SUÐURNES
MIKLAR væntingar standa til þess
að álþynnuverksmiðja verði reist á
Akureyri en fyrstu niðurstaðna er
að vænta um mitt þetta ár. Þetta
kom fram í máli Vals Knútssonar,
formanns stjórnar Atvinnuþróunar-
félags Eyjafjarðar, AFE, á aðal-
fundi félagsins í Hrísey í gær. Hann
sagði að mikill kraftur hefði verið
settur í stóriðjutengd verkefni, þá
einkum verkefni sem snúa að kynn-
ingu og undirbúningi áðurnefndrar
álþynnuverksmiðju, svo og áfram-
haldandi kynningu á Dysnesi sem
hentugri lóð fyrir stóriðju.
Fram kom í máli Vals, að eftir að
Japanir hefðu hætt við áform sín um
byggingu álþynnuverksmiðju í bæn-
um, hefði AFE sent gögn til allra
fyrirtækja sem stunda samskonar
framleiðslu og óskað eftir tækifæri
til að kynna Akureyri sem ákjósan-
legan stað til reksturs. Ítalskt fyr-
irtæki sýndi strax mikinn áhuga á
frekari skoðun mála og fór þar með
af stað verkefni er miðaði að því að
byggð yrði álþynnuverksmiðja á Ak-
ureyri. Mynduð var verkefnisstjórn
þeirra íslensku aðila sem að málinu
koma, AFE og Akureyrarbæjar,
ásamt iðnaðar- og viðskiptaráðu-
neyti og í samvinnu við Landsvirkj-
un. Nú í ársbyrjun var ljóst að Ítal-
irnir höfðu mikinn áhuga og að sögn
Vals er verkefnið í góðum farvegi.
Þá kom fram í máli Vals að fjöl-
margir aðilar hefðu heimsótt Eyja-
fjörð og skoðað aðstæður á Dysnesi,
„og er alveg ljóst að mikill áhugi er
fyrir hendi hjá fjárfestum að byggja
upp álver á Íslandi. Fullyrða má að
ekki er spurning um hvort byggt
verður nýtt álver á Íslandi heldur
einungis hvenær og ekki síst hvar
slíkt ver yrði staðsett.“
Enn engin sátt um hvar
væntanlegt álver eigi að rísa
Valur gerði svokallaðar deilur
Eyfirðinga og Húsvíkinga um það
hvort álver á Norðurlandi eigi að
rísa við Húsavík eða á Dysnesi að
umtalsefni. Einnig hafi Skagfirðing-
ar blandast í þá umræðu. „Hafa
ýmsir haft uppi stóryrði um málin
en ljóst má vera að slíkt er ekki til
bóta sem kynning á Norðurlandi til
uppbyggingar og reksturs iðjuvers.“
Valur sagði að AFE hefði frá haust-
mánuðum 2004 reynt að ná fram
sáttum í málinu og lagt fram þá til-
lögu að Norðlendingar sameinuðust
um kynningu á Norðurlandi sem
ákjósanlegum stað til byggingar og
reksturs álvers. Tillaga AFE geng-
ur út á það að aðilar myndu fyr-
irfram samþykkja að sameinast um
þann kost sem hagkvæmastur yrði
metinn og leggja það í hendur fjár-
festa að ákveða hvar framkvæmt
yrði. Þannig yrðu mestar líkur á að
Norðurland yrði fyrir valinu.
„Skemmst er frá því að segja að
þessar hugmyndir fengu strax góð-
ar undirtektir hjá stjórnvöldum en
slíkt hið sama er ekki að segja um
nágranna okkar hér fyrir austan.
Í dag situr málið fast í sama
farinu, þ.e. að keppst er um að ná
athygli fjárfesta með yfirlýsingum,
á köflum stóryrtum, og hægt miðar.
Á sama tíma hafa íslensk orkufyr-
irtæki hafið undirbúning og fram-
kvæmdir við stórfellda orkuvinnslu
á Suðvesturlandi og er full ástæða
til að líta til þess að sá landshluti
verði metinn hagkvæmastur til
byggingar næsta álvers á Íslandi,
a.m.k. á meðan ekki næst samstaða
um markaðssetningu Norðurlands
til þessara hluta,“ sagði Valur.
Verkefni AFE á síðasta ári voru
af ýmsum toga en stærsta einstaka
verkefnið er framkvæmd Vaxtar-
samnings fyrir Eyjafjarðarsvæðið.
Gerður var verksamningur milli
verkefnisstjórnar og AFE um að fé-
lagið tæki að sér umsjón með fram-
kvæmd hans. Eiginleg verkefna-
vinna við vaxtarsamninginn hófst á
haustmánuðum og var komin í full-
an gang í árslok, með undirbúningi
að stofnun fjögurra klasa, matvæ-
laklasa, mennta- og rannsóknark-
lasa, heilbrigðisklasa og ferðaþjón-
ustuklasa. Valur sagði að margir
hefðu mjög miklar væntingar til
verkefnisins og að miklir peningar
hefðu verið lagðir fram svo hrinda
mætti því í framkvæmd.
Valur sagði árangurinn af verk-
efninu í höndum heimamanna,
engra annarra. Af því réðist árang-
urinn.
Aðalfundur Atvinnuþróunarfélags Eyjafjarðar
Miklar væntingar
um að byggð verði ál-
þynnuverksmiðja
Eftir Kristján Kristjánsson
krkr@mbl.is
Keflavík | „Ég sé fram á að hafa nóg fyrir stafni
þó ég sé hættur að vinna,“ sagði Eyjólfur Ey-
steinsson í samtali við blaðamann, en hann lét af
störfum sem verslunarstjóri hjá Vínbúð ÁTVR í
Keflavík í maíbyrjun. „Ég er bæði í stjórn Dvalar-
heimilis aldraðra og Kaupfélags Suðurnesja og nú
hef ég meiri tíma fyrir fjölskylduna en áður, en
þær samverustundir gleðja okkur hjónin mjög.“
Áfengis- og tóbaksverslun ríkisins opnaði útibúi
í Keflavík árið 1967 og öll þau ár sem verslun hef-
ur verið starfrækt í bæjarfélaginu hefur Eyjólfur
komið þar nærri, fyrst sem trúnaðarmaður, síðan
verslunarstjóri. „Á upphafsárunum var ekkert
tölvukerfi eins og nú er, þannig að trúnaðarmenn-
irnir þurftu að fara einu sinni í mánuði og telja
birgðirnar, ásamt því að hafa eftirlit með bókhald-
inu,“ sagði Eyjólfur. Hann hóf síðan störf sem
verslunarstjóri í Heiðrúnu í Reykjavík á 56 ára af-
mælisdaginn sinn, 8. apríl 1991, en síðar það ár
tók hann við stjórn verslunarinnar í Keflavík, sem
nú heitir Vínbúðin í Keflavík. Í kjölfarið fékk Eyj-
ólfur þann virðulega titil ríkisstjóri og er gjarnan
kallaður það enn.
Kyrrsettur í Keflavík
Fram að þessum tíma hafði Eyjólfur unnið við
ýmis störf, svo sem við flugumsjón, bókhald,
tryggingamál, framkvæmdastjórn og endur-
skoðun en þeir eru kannski færri sem vita að Eyj-
ólfur stundaði um tíma sjóinn. „Eftir að ég lauk
gagnfræðaprófi langaði mig að taka mér frí frá
námi svo ég skellti mér á sjóinn. Ég réð mig til
skipadeildar SÍS árið 1952, sem messagutti og
lauk sjómennskunni með því að taka farmanna-
próf frá Stýrimannaskólanum í Reykjavík. Það
var árið 1957.
Það heyrist fljótlega á máli Eyjólfs að minning-
arnar frá þessum árum eru sérstaklega ljúfar.
Blaðamaður er ekki lengi að fá skýringuna á því.
„Ég var svo lánsamur að hafa verið kyrrsettur hér
í Keflavík veturinn 1954, ásamt áhöfninni á Arnar-
fellinu. Skipið sá um að flytja sementið í flug-
brautirnar á Keflavíkurflugvelli og eitt sinn þegar
skipið var í höfn í Keflavík gerði vonskuveður og
val né þjónustu heldur þvert á móti. Ef ríkið held-
ur sínu skatthlutfalli, sem er milli 70 og 80% af
söluverði, er ljóst að einkaaðilar þurfa að hækka
söluverðið töluvert, til að fá eitthvað í sinn vasa,
því álagning ÁTVR er einungis 8 til 10%. Það
myndi ekki nægja einkaaðila.“
Eyjólfur tekur skýrt fram að hann segi þetta
ekki af því að hann sé afturhaldssinni og heldur
ekki vegna þess að hann sé bindindismaður.
Gangandi fjölskylda
Við vendum okkar kvæði í kross og förum að
tala um aðra framtíð, framtíð Eyjólfs á þessum
tímamótum. Auk þess að vera sestur í helgan
stein fagnaði hann nýlega 70 ára afmæli. Hann
segist hins vegar ekki sestur í helgan stein, þótt
hann sé hættur í aðalstarfi sínu og þurfi ekki að
kvíða verkefnisskorti.
„Ég var nýlega kosinn í stjórn Dvalarheimilis
aldraðra og sit auk þess í stjórn Kaupfélags Suð-
urnesja. Í báðum þessum félögum hefur margt
verið að gerast og á eftir að gerast, þannig að
verkefnin eru næg. Ég hef líka lengi verið virkur í
Samfylkingunni og nú einnig Þjóðarhreyfingunni
um aukið lýðræði og tók bæði þátt í því að berjast
gegn fjölmiðlafrumvarpinu og óbeinni stríðsþátt-
töku Íslands. Þá er ég einnig í stjórn Heimssýnar,
sem er hreyfing sjálfstæðissinna í Evrópumálum.
Þannig að þú sérð það að ég er ekki verkefnalaus.
Annars hlakka ég mest til að geta eytt meiri tíma
með fjölskyldunni en það eru þær stundir sem
okkur Þorbjörgu líkar best, bæði með okkar eigin
fjölskyldu og svo stórfjölskyldunum. Við systkinin
og fjölskyldur þeirra höfum t.d. gengið saman um
nágrenni Reykjavíkur og Reykjanesskagann á
hverju sumri í 25 ár og fyrsta gangan þetta sum-
arið er um hvítasunnuhelgina. Eysteinn Jónsson,
faðir okkar, byrjaði á þessu, en hann var mikill
útivistarmaður og fór reglulega með okkur systk-
inin í göngu víðsvegar um landið. Við systkinin
höfum haldið uppteknum hætti í aldarfjórðung og
sameinum því bæði hreyfingu og reglulegar sam-
verustundir,“ sagði Eyjólfur sem er farinn að
hlakka til fyrstu ferðar sumarsins, en um hvíta-
sunnuhelgina ætlar fjölskyldan að ganga þriðjung
af Reykjavegi, frá Vatnsskarði að Stóru Sandvík.
skipstjórinn kyrrsetti áhöfnina. Við vorum nú svo
sem ekkert að sækjast eftir skemmtun þetta
kvöld, enda á varðbergi ef veður lægði, en
ákváðum að skella okkur í Krossinn. Þar var ég
svo lánsamur að hitta stúlku nokkra, Þorbjörgu
Pálsdóttur, sem síðar varð konan mín,“ rifjaði
Eyjólfur upp með blik í augum. Þau hjónin hafa
nú verið trúlofuð í 50 ár og eiga gullbrúðkaups-
afmæli eftir tvö ár.
Eyjólfur hefur upplifað ýmsar breytingar í
áfengisútsölu á Íslandi á þeim langa tíma sem
hann hefur tengst útibúinu. Nú þegar ýmsar hug-
myndir eru um einkavæðingu áfengissölunnar og
auknar kröfur um sölu léttvína í matvöruverslun-
um hefur Eyjólfur þetta um málið að segja. „Ég
tel einkavæðingu vera skref afturábak. Auk þess
eru þessar hugmyndir ekki bara í ósamræmi við
stefnu í heilbrigðismálum heldur hlýtur þeim, sem
vilja koma léttvíni í verslanir, að vera ljóst að það
myndi auka neysluna og það er í andstöðu við þá
aðhaldsstefnu sem við höfum fylgt í þessum mál-
um. Þessar breytingar munu hvorki auka vöruúr-
Eyjólfur Eysteinsson hefur látið af starfi ríkisstjóra í Keflavík
Þarf ekki að kvíða verkefnaskorti
Eftir Svanhildi Eiríksdóttur
Morgunblaðið/Svanhildur Eiríksdóttir
Ríkisstjóri hættir Eitt af síðustu verkum Eyjólfs
Eysteinssonar sem ríkisstjóra var að færa útibú-
ið í miðbæ Keflavíkur nær umferðinni.
Keflavíkurflugvöllur | Ársfundur
Landssambands slökkviliðs- og
sjúkraflutningamanna samþykkti á
ársfundi sínum harðorð mótmæli
vegna þeirra aðferða sem starfs-
mannahald varnarliðsins á Kefla-
víkurflugvelli hefur beitt við upp-
sagnir slökkviliðsmanna.
„Líkur eru á að við val á þeim
einstaklingum sem sagt var upp
störfum 1. mars sl. hafi verið not-
aðar ógeðfelldar aðferðir sem ekki
ættu að þekkjast í nútímaþjóð-
félagi. Það að hafa lent í slysi eða
orðið fórnarlamb vinnusjúkdóma
ætti undir engum kringumstæðum
að leiða til refsingar í formi upp-
sagna á störfum manna,“ segir í
ályktun. Með öllu sé ólíðandi að
slökkviliðsmenn með mikla reynslu
og eru löggiltir fagmenn sé sagt
upp á meðan starfsmenn án löggild-
ingar halda vinnunni.
LSS lýsir sig reiðubúið til að
leggja sitt af mörkum til að starfs-
menn slökkviliðsins geti orðið ís-
lenskir slökkviliðsmenn og vísað til
umræðna um aukna þátttöku ís-
lenska ríkisins í rekstri Keflavíkur-
flugvallar og sagt að það liggi í
augum uppi að slökkviliðið verði
undir stjórn og á ábyrgð Íslend-
inga.
  
Slökkviliðið verði
undir íslenskri stjórn
Farandsýning | „Ímynd barna í
bandarískum samtímabókmenntum
fyrir börn og unglinga“ er heiti á far-
andsýningu sem nú stendur yfir á
Bókasafni Reykjanesbæjar. Bæk-
urnar á sýningunni er valdar með
það í huga að þær sýni ímynd amer-
ískra barna í öllum sínum fjölbreyti-
leika, en úrvalið spannar 25 ár. Sýn-
ingin er í boði Landsbókasafns –
Háskólabókasafns en bækurnar
hundrað á sýningunni eru gjöf frá
bandaríska sendiráðinu á Íslandi.
Sýningin stendur til 28. maí nk.
BYKO mun opna nýja verslun á Ak-
ureyri næsta vor, árið 2006. Hún
verður um 5.500 fermetrar að stærð,
staðsett við Óðinsnes 2, í Krossanes-
haga norðan Hörgárbrautar, nyrst í
Glerárhverfi á móts við Sjöfn.
Fyrsta skóflustungan var tekin í
gær, það var Kristján Þór Júlíusson
bæjarstjóri á Akureyri sem fenginn
var til þess verkefnis. Þá hefur verið
samið við fyrirtækið Malar um efnis-
tökuna og jarðvinnu á svæðinu og
hefjast menn þegar handa.
Byko rekur nú verslun í um 2.200
fermetra húsnæði í verslunarmið-
stöðinni Glerártorgi og mun gera
það eitthvað áfram. Þá hefur félagið
einnig verið með timbursölu sína á
Furuvöllum, en með tilkomu nýja
verslunarhúsnæðisins flyst starf-
semin undir eitt og sama þakið.
Nýja verslunin mun bæta mjög
aðgengi viðskiptavina að vörum og
þjónustu, rými eykst til muna og þá
verður boðið upp á meira vöruúrval
en nú er. Timbursalan verður byggð
upp sem eins konar hraðbraut,
„drive through“, þar sem hægt verð-
ur að aka bílum í gegn um leið og
vörurnar eru teknar. Slíkar hrað-
brautir eru nú í verslunum Byko í
Breidd og á Selfossi og hafa gefið
góða raun.
Smáragarður, sem er fasteigna-
félag Norvik-samstæðunnar, sér um
byggingu hússins, en Byko er hluti
af þeirri samstæðu. Nú rekur Byko
átta byggingavöruverslanir ásamt
timbursölum, leigumörkuðum og
lagnadeildum. Alls starfa um 2.000
manns hjá Norvik-samstæðunni.
Morgunblaðið/Kristján
Vanur maður Kristján Þór Júlíusson bæjarstjóri tók fyrstu skóflustunguna
að nýrri BYKO-verslun á Akureyri í gær. Hann notaðist við vélskóflu og
leysti verkið vel úr hendi, enda vanur maður á ferð. Á meðal viðstaddra
voru Jón Helgi Guðmundsson, forstjóri BYKO, og Ásdís Halla Bragadóttir,
bæjarstjóri í Garðabæ og verðandi forstjóri fyrirtækisins.
Byko reisir 5.500 m²
verslunarhúsnæði
Eftir Margréti Þóru Þórsdóttur
maggath@mbl.is