Andvari - 01.01.2002, Blaðsíða 195

ANDVARI
ANDANS KONA OG ORÐABÓKARPÚL
193
í smíðum. Þar á hún við verk sem Jóhannes L.L. Jóhannsson veitti forstöðu
og unnið var að frá 1919 til 1928 að styrkir lögðust af (Guðrún Kvaran
1988:61-63). Hvergi er þess þar getið að aukahandrit sé til að verkinu. Björg
hafði fengið umsögn frá Jóni Ófeigssyni til að senda með bréfinu en sú um-
sögn virðist ekki varðveitt.
Mér virðist mega ráða af framansögðu að það sé fyrst og fremst grunurinn
um afskriftina sem farið hafi fyrir brjóstið á Björgu. Hverjar „prívatástæð-
urnar“ voru til þess að seðlamir voru skrifaðir upp vitum við ekki en ljóst er
af lýsingu Jóns Dúasonar að sá verknaður tók mjög á hana.
Eg tel hins vegar afar ólíklegt að einhver hafi ráðist í það verk að endur-
rita alla seðlana. Trúlegra er að „orðabókaraukahandritið“ sé það heildar-
seðlasafn sem lá til grundvallar orðabókinni, þ. e. a. s. það seðlasafn sem nú
er í vörslu Orðabókar Háskólans. Þetta safn hefur hún líklega talið sitt að
hálfu. í formála orðabókarinnar er Anna Bjarnadóttir nefnd meðal þeirra sem
unnu við verkið frá 1917 og árin á eftir. Eg tel líklegast að Anna hafi unnið
að hreinritun prentsmiðjuhandritsins og skrifað þá upp seðla Bjargar eins og
annarra. Ekki er vitað til þess að prentsmiðjuhandritið hafi varðveist.
Niðurlag
Jón Helgason sagði í afmælisgreininni um Sigfús að orðabókargerð væri
ávallt þreytandi verk, ávöxturinn sæist ekki fyrr en eftir langa mæðu og að
verki loknu mætti eiga von á aðfinnslum annarra (1944:130-131). Sjálfur
vann Jón aldrei að orðabók og talar því ekki af eigin reynslu. Björg var ekki
andhverf orðabókarstarfinu. Það má glöggt lesa úr þeim heimildum sem þeg-
ar hafa verið raktar. Hún var jafnvel reiðubúin að takast á við nýtt verkefni
ásamt Sigfúsi þegar stóru íslensk-dönsku orðabókinni var lokið. Hún vann
hávaðalaust að sínu seinlega verki eins og sannur fræðimaður og fylgdi því
eftir af krafti og ósérhlífni. Hún öðlaðist þá reynslu orðabókarmannsins að
þolinmæði er fremst dygða og að fáir lofa langtímaverk. Hvergi hnjóðar hún
í Sigfús og virðist hafa verið fölskvalaus vinur hans allt til síðustu stundar.
Samtímamenn Bjargar, sem minntust hennar þegar hún lést, vissu hve
mikið hún hafði lagt á sig fyrir orðabókina og bentu á það. Þeirra á meðal var
Thora Friðriksson sem skrifaði í Morgunblaðið:
Jeg þarf ekki að minna á vísindalega starfsemi hennar, hún mun flestum kunn, þó að al-
menningi sje ef til vill ekki fyllilega ljóst, hve afar mikill sá skerfur var (1934:3).
Hlutur Bjargar í íslensk-danskri orðabók er fáum kunnur nú og með það fyr-
ir augum að rétta hennar hlut og láta hið sanna koma í ljós var þessi grein