Iðunn : nýr flokkur - 01.09.1931, Blaðsíða 27

IÐUNN
Trúin á samfélagið.
221
viit í að safna svo ólíkum fyrirbriigðum untlir eitt hug-
tak. Vér getum sagt, að síngimin sé efniviðurinn, bergL
blökkin, en samhygðin meitillinn eða meistarahöndin,
sem heggur til steininn og gerir hann að listaverkL
Steinninn hefir verið til frá alda öðli, en Jtað skiftir
mestu máli, hvað takast má að skapa úr honum. Og
Jregar lifviera fórnar sér fyrir æðri heild, sem hún
kennir sig hluta af, enda Jrótt frumræn eðliishvöt bjóði
henni að neyta afls eða vopna, svifta lífi aðrar verur
og setjast að krásunum sjálf — J)á getur ekki verið
rétt að s.kipa Jressum athöfnum báðum undir einn hatt.
Síðan Darwin var uppi hefir hin síngjarna sjálfsbjarg-
arhvöt verið dýrkuð alt of mikið. Vígorðin um barátt-
una fyrir tilverunni, um að náttúran velji úr jrann
hæfasta o. s. frv. hafa dómgreindarlítið verið yfir-
færð frá l.ægstu lífsformum og yfir á mannlífið.
Með sam-a skorti á dómgreind hefir Jressi kenning
verið soðin sainian við aðra eldri um ágæti skefjalausr-
ar samkeppni, og af samruna jiessuni hafa svo verið
hlaðnir skjólgarðar um hvers kyns ruddaska|), yfirgang
og arðrán, sem ætti að vera bannfært í siðuðu sam-
félagi. Munurinn á mönnum og dýrum það, sem
sikilur siðleysi og menningu, er einmitt Jretta, að menn-
ingin sikapar fjölgreint samféliag, Jrar sem sá hæfasti
getur motið sín, án pess ao troaa pann undir, sem er
midur hœfur. Án samfélags er kryplingurinn dæmdur
til útsikúfunar. I samfélagi getur hann orðið afburöa-
maðu,r, t. d. í vísinidum eða listum, og lagt Jryngra lóð
á imetin en hundruð þeirra, sem eru heilir. Jafnvel þeir,
sem hafa Jregið minna en meðalhlut af líkamiegu sem
andlegu atgervi, geta orðið nýtir meðlimir samfélagsr
ins, ef þeir eru settir á réttan staö.
Að reyna afl sitt og ])ol í kieppni við aðra er vissu-