Iðunn : nýr flokkur - 01.09.1931, Blaðsíða 34
228
Trúin á samfélagið.
IÐUNN
uini. Mannréttinda-yfirlýsingi'n franska, ,er sló fastri
]»eirri grundvallarreglu, að pjóðin væri óskiftanleg heild
og óháð öðrum, hefir verið áhrifarík á síöari tíma.
Flestar styrjaldir í Evrópu, síðan á dögum frönsku
byltingarinnar, hafa veriið háðar um sjálfstæði pjóða.
Það var sjálfstæðisbarátta smáþjóöar, sem hratt af
stað heimsstyrjöldinni. Wilson hafði, fyrstur leiðandi
stjórnmálamanna, þjóðernisréttinn að stefnumáði, og
sundurlimun Evrópu við friðinn í Versölum varð árang-
urinn af starfi hans. 1
Vér meguin þó ekki láta þetta villa oss sýn,. 'Það,
sem þessi þróun sýnir oss, er einungis þetta: að riki,
sem eru grundvölluð á hernámi og haldið saman af
járngreipum kúgunarvalda, fá ekki staðdst til lengdar.
Það, sem var sameinað með ofbeldi, gliðnar sundur
fyr eða síðar. Hugmyndin um heimsríki er æfagömul.
En draumur þeirra Alexanders, Cæsars og Napoleons
rætist aldrei með þeim hætti, er þeir hugðu. Heldur
ekki draumur páfakirkjunnar um heimsyfirráð gat orð-
ið að veruleika. i
En þessar staðreyndir geta ekki lokað augum vorum
fyrir því, að þróunin stefnir að heims-sameiningu í
nýrri mynd — samtökum og samstarfi af frjálsum
vilja. Margs konar samvinnubönd tengja þjóðirnar
saman nú þegar —■ í visindum, trúmálum, fjárináluin.
stjómmálum, að ógleymdum alheimssamtökum verka-
manna. Samningar og bandalög milli ríkja, opinber og
leynileg, verða æ tíðari. Ófriður, þar sem að eins tvair
þjóðir eigast við, er vart hugsanlegur nú á tímum. Su
örhraða þróun samgöngumálanna, sem ár frá ári gerir
hvers konar viðskifti greiðari en áður, eykur rnjög'
kynni þjóðanna. Það verður með hverju ári algengara,
að stjórnarherramir hittist og talist við; minna o£