Búnaðarrit - 01.01.1902, Síða 192
184
um yrði að haga þannig, að séð yrði, ekki einungis af hvaða
aðalefnum plantan væri samsett, heldur líka að hve miklu
leyti hin helztu næringarefuasambönd væru meltanleg fyrir
skepuurnar.
Aðallega ætti að taka sýnishorn af plöntunum til rann-
sókuar um það leyti, sem þær eru að verða fullvaxta eða
þegar þær eru að byrja að blómgast. Þá eru næringarefn-
iu jafnast dreifð um plöntulíkamann og í auðmeltustum sam-
böndum. Frain að þeim tíma er plautan að vaxa og þrosk-
ast, hver einstaklingur lifir eingöngu fyrir sig,'og hefir úti
allar klær til þess, að afia sór sem beztrar fæðu, sór til vaxtar og
viðgaugs, eu með blóinguniuni byrjar nýtt tímabil í lífi plönt-
unnar. — Blómið er eins og allir vita sá hluti plöutuunar,
er sérstaklega vinnur að æxluninni eða viðhaldi tegundar-
innar. í því eru æxlunarfærin og þar myndast afkvæmi
plöntunnar, plöntufóstrin, sem falin eru í fræjunum. Eftir
blómgunina gengur alt lítstarf plöntunnar til þess, að mynda
æxlunarefnin og til þess að mynda fræiu, ineð plöntufóstr-
inu eða kíminu og uæriugarforða þeim eða nesti, sem móð-
urplantan leggur með hverju afkvæmi síuu því til framfær-
is, rneðan það er svo ungt og óþroskað, að það getur ekki
sjálft aflað sór fæðu. Jafnframt því, sem fræiu þroskast
rýrnar móðurjurtin, — einstaklingurinn fórnar sjálfuin sér
til viðhalds tegundinni, — blöðin visna, stöngullinn trónar.
Allir hafa tekið eftir því hve þuntstráin eru liu, safamikil
og sæt að voritiu og svo aftur, hve þau oru tróuuð, þur og
bragðlaus að haustinu, þegar ti-æið or fallið eða ura það bil
að falla. Hin auðmeltu sykurefni eru horfin, en i þeirra
stað komið tréni ogönnur tormelt efnasainbönd. — Allir vita
líka, hvilíkur munur er á siðslægju-heyi og fyrirvallarheyi,
þótt af sama enginu sé, og það só því samsett af nákvæm-
lega sömu tegundum, og byggist það á því, sem hór er
sagt að framan. En þó menu viti þetta þá láta margir svo
sem þeir viti það ekki. Margir láta sór ekkert sérlega ant
um að aiia lieyanna fyrri part sumars, en fara fyrst að
sækja heyskapiuu fast þegar líður að réttum og grasið hefir