Búnaðarrit - 01.01.1902, Síða 203
1S5
öota. Allir vita að fjörubeit kemur víða hér á landi að
mjög miklu liði og sumstaðar, einkum á útkjálkum, eru þar-
ar þeir, sem á laud reka eða vaxa í fjörumálinu aðalvetrar-
fóður sauðfjárins. Stundum reynist fjörubeitin miður holl,
eiukum lambfullum ám, en hverjar orsakir liggja til þess,
vita menn ekki. Þyrfti nauðsynlega að rannsaka þetta. Að
vetrinum til étur sauðfó ýmsar skófategundir, þegar hart er
um beit, svo sem fjallagrös, kreindýramosa, hrœðu o. fl. og
ber því að telja þær með beitijurtum, þó tiltölulega lítil
uot séu að þeim.
B. Trékendar plöntur.
Eins og áður er ávikið, eru allar þær trékendu plöntur
hér á landi, sem talist geta fóður- eða beitijurtir, smáir
jarðlægir runnar og hafa aðallega gildi til sauðbeitar. Þær
vaxa einkum f mólendi eða skóglendi og sumar þeirra vaxa
einkum til fjalla.
1. Víðirtegundirnar eru óefað þær langmerkustu fóð-
urjurtir af þessum flokki, einkum loðvíðirinn (Salix lanata
138) sem hiklaust má telja eina hina langbeztu búfjárliaga-
plöntu. Eraman af sumri meðan ársprotarnir og blöðin eru
mjúk og safamikil, er hann mjög lostætur sauðfó. Víða er
liann i slægjulöndum saman við annað gras t. d. á eyrum
og þurrum engjaöldum fram með ám, og þykir hið svo nefnda
lauflxey sem aflast á slíkurn stöðum, holt og gott fóður.
Sumstaðar vex hann í stórum breiðum til heiða nálega ein-
vörðungu og er þá stundum sleginn t. d. í Þingeyjarsýslu.
Næstan houum má telja grasvíðinn (S. herbacea 139), sem
er smæstur allra isleuzkra víðiteguuda. Hann vex einkum
til fjalla og dalabotna, víða í stórum breiðum. Nöfnin smjör-
lauf geldingslauf og sauðkvistur benda til, að alþýða manna
álitur plöntu þessa góða til sauðbeitar, hvort sem það er á full-
um rökum bygt eða eigi. Þá er grávíðirinn (S. glanca
137) til allmikilla nota, þó hann sé siztur þessara þriggja
teguuda. En auk þessara aðalteguuda eru ýmsir kynblend-
13