Búfræðingurinn - 01.01.1940, Síða 45

Ræktunarfélög æskumanna.
Eftir Khistján Karlsson, skólastjóra á Hólum.
I flestum lönduin er sama viðkvæðið, að fólkið flyzt
úr sveitunum til bæjanna. Þetta er staðreynd, og þessi
straumur virðist vera óviðráðanlegur.
Það vantár þó ekki, að talað sé og' ritað um ágæti
sveitalífsins fram jdir bæjaiífið. Það eru án efa margar
orsakir, sem liér eru að verki. Ætla ég ekki að ræða um
það, en aðeins benda á, að mjög þýðingarmikið atriði í
þessu máli er vilji fólksins sjálfs, sérstaklega æskunnar.
Saga sveitanna er elcki ,sem glæsilegust síðustu áratug-
ina. Það hafa verið miklar verklegar framkvæmdir, en
þrátt fyi’ir það befir verið óhugur í sveitafólkinu. Þessi
óhugur liefir komið fram hjá æslculýð sveitanna sem ótrú
á starfið og framtíðina i átthögunum.
Heimilin veittu betra og fastara uppeldi áður fyrr en
þau gera nú. Þau voru eins og lítil konungsríki. Þar unnu
allir að sama takmarki, en það var að halda uppi heiðri
og áliti heimilisins og vinna fyrir daglegu brauði. Börn
og unglingar urðu fljótt stai’fandi meðlimir í jiessu ríki.
Það var nóg verkefni fyrir þau, bæði úti og inni. Þeim
var ekki þröngvað til að vinna, heldur var það talið bæði
sjálfsagt og nauðsynlegt. Á þroskaárunum, að barna-
skólagöngu lokinni, eru unglingarnir frjállsari gagnvart
foreldrum sínum og heimilum nú en fyrr á timum. Fé-
lagslifið á meðal þeirra getur ekki nema að nokkru leyti
komið í staðinn fyrir umhyggju og áhrif heimilanna.
I öðrum löndum bafa menn fyrir löngu gert sér ljóst,
að eitthvað yrði að gera fyrir unglingana, þegar barna-
skólagöngu er lokið. f Rússlandi var 1911 stofnað til starf-