Búfræðingurinn - 01.01.1940, Page 67

BÚFRÆÐINGURINN
61
Aukið kartöfluræktina, og liafið gát á kvillunum. Inn-
lend útsæðisrækt verður að færast i aukana, meðal ann-
ars vegna kvillaliætturnar, sem erlendu útsæði fylgir. I
nágrannalöndunum þykir útsæði, sem ræktað hefir verið
í mýrajörð, bezt.
Kál- og rófnakvillar.
Kálmaðkurinn gerir mikið tjón i Reykjavik, Hafnar-
firði, Akureyri og í nágrenni þessara bæja. Verpir kál-
flugan (er líkist mjög stofuflugu) eggjum, sem maðkur-
inn kemur úr. Eggin eru örsmá, en þó vel sýnileg með
berum augum, livít og aflöng, likt og viur í fiski. Leitið
að eggjunum i júní—júlí kringum rótarliáls kálsins, rétt
neðan við yfirborð moldarinnar, og vökvið strax með
súblimatvatni (1 g i 1 1 vatns) eða Carbókrimp (2,5 g i
1 1 vatns), ef eggin sjást Vinna vökvarnir vel á eggjunum,
en varla á sjálfum möðkunum. Moldin á að blotna alveg
inn að rótarstönglunum, en vökvinn á ekki að koma á
blöðin. Sáblimat er mjög eitrað, og má ekki vökva með
því, eftir að kálhöfuð eða verulegar rófur fara að mynd-
ast, því að það getur setzt í kálhöfuðin eða utan á börk
rófnanna. Það má ekki vera i málmiláti. Carbókrimp er
tæplega eins öruggt og getur stöku sinnum ögn tafið vöxt
plantnanna. En ]>að er miklu minna eitrað en súblimat
og þess vegna handhægara almenningi. Bót er að því að
strá naftalíndufti eða jafnvel sóti kringum kálið eða
leggja naftalínbringa utan um það niður við moldina.
Tjörupappaplötur gera á sama bátt mikið gagn i skjól-
góðum görðum. Gott er að vökva með áburðarvatni. Það
gerir jurtirnar þróttmeiri, svo að þær standast maðkinn
betur en ella. Mest er um eggin i blýju veðri.
Er sýnt, að vel má verja kálið. Grænkál stenzt maðk-
inn bezt, og ætti það að vera í hverjum garði alls staðar
á landinu. Alls staðar þrifst það. Rófur er erfiðara að
verja gegn maðkinum. Hann lítur aftur á móti ekki við
gulrótum, og ættu þær að koma í stað gulrófnanna, að
minnsta kosti á sýktu svæðunum sunnanlands. Flytjið