Búfræðingurinn - 01.01.1940, Page 103

BÚFRÆÐINGURINN
97
síðan. Það kostaði 16 000 lcrónur. En það gaf líka eigand-
anum ríflegar tekjur. Það kostaði t. d. 50 krónur að lialda
kúm undir nautið og auk þess 150 krónur fyrir hvern lif-
andi kálf undan þvi eða samtals 200 krónur. Mikil sala
var á kálfum undan nautinu, og eru nautkálfar oft seldir
á 1 0(K) lcrónur og þar yfir. í Noregi sá cg fola, er liafði
verið keyptur fyrir 5 000 krónur áður en liann fæddist!
Mjólkurbú rekið með rafmagni sá ég í Svinninge á Sjá-
landi. Var það nýlega reist og kostaði um 135 000 krónur.
Rafmagn er notað til ])ess að knýja áfram allar vélar, en
dálítið er notað af kolum til vatnshitunar. Mjólkurbú-
stjórinn laldi rafmagnið ódýrara en kol og mjólkurbúið
að öllu lejdi skemmtilegra og betra.
Móverlcsmiðjur ern margar til á Norðurlöndum. Fram-
leiða þær mó á marga vegu, bæði til brennslu og íburðar
í búpeningshús. Ilér verður aðeins stuttlega lýsl lítilli
verksmiðju, er ég sá í Danmörku. Ilún er ódýr í stofn-
lcostnaði og rekstri og gæti cf til vill komið til greina
hér á landi við lítil kauptún, einkum norðanlands, vegna
meiri ])urrka þar en á Suðurlandi. Mórinn er stunginn og
bonum kastað á endalausa keðju, er flvtur hann upp i
söxunarvél, og jafnframt er dælt saman við liann vissum
skammli af vatni. Hrærist það saman \áð móinn, svo að
bann verður að leðju. Úr söxunarvélinni er móleðjan
flutt upp í geymi, en þaðan er hún tæ.md i litla kassa-
vagna, er ganga á völsum og flutt út á þurrkvöllinn, sem
er uppþurrkuð mýri. Um leið er móleðjan mótuð þannig,
að ])egar bún þornar fæst mórinn i litlum, þunnum flög-
um, álika að flatarmáli og venjulegur mólinaus. Dregur
mórinn sig mikið saman við þurrkunina, og er vatns-
magn lians um 30% (þurr). Venjulega má þurrka á
sama þurrkvelli tvisvar til ])risvar jdir sumarið. Þessi
verksmiðja kostaði um 2000 krónur. Hún getur framleitt
800—900 tonn al' þurrum mó yfir sumarið. Við bana vinna
5 karlmenn og 1 drcngur. Mórinn er seldur á 21 krónu
tonnið á staðnum, og þykir reksturinn l)orga sig sæmilega.
Guðm. Jónsson
7