Búfræðingurinn - 01.01.1940, Qupperneq 107

Hvað er góð kýr?
Eftir PÁL Zóphóníasson ráðunaut.
Breytilegt er það, livers krafizt hefir verið af kúnni, til
þess að hún væri kölluð góð. I fornöld var sú kýr kölluð
„metfé“, sem mjólkaði „kálfsmálann“ eftir hurðinn. En
tímarnir hreytast og mennirnir með, og nú er þessi mæli-
kvarði fyrir löngu orðinn úreltur og af engum notaður
sem mælikvarði fyrir því, að kýrin sé góð. Þó liefir það,
hvað kýrin kemst i mest eftir burðinn, löngum verið not-
að sem mælikvarði á gæði kýrinnar og þá talað um svo
og svo margra marka kýr. Þá er ætíð átl við, hvað kýrin
kemst i margar merkur i mál eflir burðinn og hún talin
því hetri, þvi liærri nyt sem hún þá kemst í.
Á siðustu árum hefir þó þetta sjónarmið nokkuð breytzt.
Oft eru gerðar tvær athugasemdir við dagsnytina, og báðar
heyrir maður þær lielzt, ef kýrin fer ekki hátt eftir burð-
inn. Sú er önnur, að þvi er hnýtt aftan við upplýsingar
um dagsnytina, að kýrin hafi feita eða góða mjólk. Menn
liafa það á tilfinningunni, að mjólkin sé misjöfn og eru
að reyna að hera i bætifláka fyrir kúna, sem eflir dags-
nytinni telst ekki góð, með þvi að gefa í skyn, að mjólkin
sé sérstaklega feit. Hin er sú, að kýrin haldi vel á sér nyt-
inni — sé jafnmjólka — eða standi litið geld. Lika það er
sagt til að milda þann dóm, sem menn halda að dreginn
verði af dagsnytinni um gæði kýrinnar og sýnir, að menn
hafa meira eða minna ljósl á tilfinningunni, að dómur-
inn um gæðin, sem byggður er á hæstu dagsnytinni eftir
burð, sé vafasamur og stundum — ef til vill oft — rangur.
í skýrslu um starf nautgriparæktarfélaganna 1920, sem
prentuð var 1930, sýndi ég fram á þetta. Ég flokkaði þar