Búfræðingurinn - 01.01.1940, Page 120

Skurðgröftur með vatni.
Eftir Þorstein Guðmundsson, Skálpastööum í Borgarfirði.
Mér dettur í hug að biðja Búfræðinginn fyrir stutta frá-
sögn um óalgeng vinnubrögð í skurðgreftri, sem ég reyndi
nokkuð síðast liðið liaust.
Skurðurinn, sem grafinn var, er 427 metra langur, breidd
að ofan 2.10—2.20 m, en botnbreidd 35 cm. Hann er graf-
inn í gegnum blauta mýri og liggur frá allstórri á upp að
rótum fjallshlíðar, sem túnið eða bærinn stendur við og er
þannig grafinn með aðalhalla mýrarinnar. Skurðinum er
ætlað að taka við vatni úr ræsum, sem grafin verða til
þurrkunar á landinu báðum megin við liann. Ég var áður
búinn að grafa þrjár efstu stungurnar á venjulegan hátt,
þ. e. kasta hnausunum upp á annan bakkann.
Þegar ég hóf gröftinn í haust, byrjaði ég strax á þvi
að stífla skurðinn 40—50 metra frá ánni. Gerði ég þetta
með timburfleka og þétti að með hnaus við botn og bakka
ofan við flekann. Að því loknu stungum við linausana
heldur smáa og felldum þá fram á sig í skurðinum, en
köstuðum þeim ekki upp. Á meðan stungið var, safnaðist
vatn í skurðinn fyrir ofan stífluna, og þegar skurðurinn
var orðinn fullur af vatni, lyftum við flekanum með sex
álna langri vogarstöng og létum vatnið renna fram á liina
lausu hnausa. Vatninu var svo ætlað að bera þá fram í
ána og losa mannshöndina við að kasta fjórum neðstu
stungum skurðsins upp á bakka hans og þar að auki að
taka það ómak að flydja rofið burt af bakkanum síðar.
Þetta lieppnaðist það vel, að heita mátti, að engu væri
kastað upp úr skurðinum eftir þetta.
Mér er það Ijóst, að gildi þessarar aðferðar er mjög
undir staðháttum komið. Ég skal því lýsa aðstöðu minni,