Birtingur - 01.01.1965, Qupperneq 6

II.
Eins og jarðvegur þykknar ár frá ári af leifum jurta, sem voru lifandi í
fyrra, hleðst öld að öld og myndar gróðurmold, sem hlynnir að rótum
nýrra kynslóða. Hér eru aldaskil. Við höfum fylgt ungri þjóð úr björt-
um degi inn í dimma nótt, sem aldrei virtist ætla að ljúka. En jafnvel
í svartasta vetrarmyrkri hefur hún aldrei gleymt, að hún átti sér fyrrum
vor, þegar sól fór ekki af lofti, og síðan langt sumar. Við slíka minn-
ingu liíir vonin ótrúlega lengi. Og nú er tekið að rofa í skýjum. Um
tímana kringum 1830—40 kemst dr. Jón Þorkelsson yngri svo að orði í
ævisögu Gríms Thomsen: „Það er farið að elda aftur, fólkið er að fara
á fætur og sól er farin að roða á fjöll. Það er að létta af einhverjum
höfgum vetrarþunga og löngum útmánuðum og farið að vora, og eins
og allt sé að kasta ellibelgnum. Og aldrei þykjumst við hafa séð vald-
ara lið ungra íslenzkra manna renna upp en þá og ganga að voryrkj-
unum, og þær voryrkjur finnast okkur hafa verið unnar högustum
5 höndum og orðið okkur notadrýgstar og eftirtekjumestar.“
Kvöld eitt á einmánuði 1827 höldum við í björtu og fögru veðri suður
með sjó og stefnum til Álftaness. Eftir alllanga göngu nálgumst við
þyrpingu reisulegra bygginga og nemum staðar úti fyrir stóru hvít-
máluðu húsi, Bessastaðaskóla. Á neðri hæð er ljós í glugga, ómur af
söng berst út í aftankyrrðina. Þar hafa skólapiltar safnazt saman að
loknum kvöldverði til að syngja grautarvers.
í hópnum eru fjórir sveinar, sem við skulum virða eilítið nánar fyrir
okkur.
Þeirra yngstur er Brynjólfur, sonur Péturs, prófasts að Víðivöllum í
Skagafirði, 17 ára gamall. Hann er glæsilegur ungur maður, vel gefinn,
háttprúður og skemmtilegur. Brynjólfur og bræður hans fengu í æsku
svo góða heimakennslu, að hann gat setzt í efra bekk á Bessastöðam
14 ára.
Jónas heitir sonur Hallgríms sáluga Þorsteinssonar, fyrrum aðstoðar-
4
BIRTINGUR