Birtingur - 01.01.1965, Side 18

Enn er í fjórða lagi . . . j)að sem gott er og siðsamlegt. Allt sem oll-
að getur siðaspillíngu verður þessvegna útibirgt úr ritgjörðum okkar . . .
Nú er eptir að drepa á, hvað efnið egi að vera ...
Efnið verður eínkanlega tekið úr tímanum sem er að líða ...
Allri bókinni ötlum við að skipta í tvo höfuðflokka, eptir því sem
efnið er íslenzkt, eða þá annaðhvurt útlenzkt eða almennt. í
fyrra flokkinn koma allar þær greínir, sem snerta annaðhvurt landið
sjálft og þess náttúru, ellegar þjóðina sem í því byggir . . .
I seínna flokknum verður reýnt að lýsa sem bezt öðrum löndum og
þjóðum jarðarinnar .. .
Enn þó verða dreígnar undan allar þjóðfréttir, íslenzkar og útlendar,
og settar sér í höfuðflokk . . .
Undir yður er það komið, Íslendíngar! hvurt að þetta verður Fjölnis
16 fyrsta ár, eða undireíns ið fyrsta og síðasta.“
Næst á eftir inngangi birtist kvæði Jónasar, ísland. Það er í senn trúar-
játning Fjölnismanna og bókmenntalegt tímamótaverk, því að í jressu
dýrlega ljóði kveður rómantískan sér hljóðs með svo fögrum og full-
komnum hætti, að betur hefur ekki verið ort á íslenzku fyrr né síðar.
Ljóðið er aðeins 28 hexameter-línur. Það hefst á sonarlegri ástarjátn-
ingu til ættjarðarinnar, sem líður sjálfkrafa yfir í saknaðarkennda
glæsimynd af landinu og hetjulífi forfeðranna. Síðan er snögglega skipt
um, niðurlæging nútímans dregin örfáum dráttum til að sýna hinar
skörpu andstæður og undirbúa ákall skáldsins til samtímans í loka-
orðum ljóðsins:
„Ó þér úngiínga fjöld og íslanz
fullorðnu synir!
Svona er feðranna frægð
fallin í gleýmsku og dá!“
Af öðru efni í íslenzka flokknum er fremst að nefna „Úr bréfi frá ís-
16
BIRTINGUR