Birtingur - 01.01.1965, Side 23

kvæðis þess“, sein er reyndar með réttu talið eitt stórbrotnasta verk ís-
lenzkra Ijóðbókmennta — Gunnarshólma. Skáldið lítur yfir sögusvið
Njálu líkt og úr lofti, raðar mynd við mynd, unz allt blasir ljóslifandi
við sjónum, smátt og stórt, jafnt tindar Heklu sem gular klær arnar-
ins. Víkur síðan að sögninni um afturhvarf Gunnars á Hlíðarenda. Við
sjáum ferðbúið skip fyrir landi, bræðurnir ríða fram sanda og fara
geyst, unz Gunnar stöðvar skyndilega hest sinn, horfir til hlíðarinnar
og segir:
„Hjer vil eg una æfi minnar daga
alla, sem guð mjer sendir. Farðu vel,
bróðir og vinur!“
Af öðru markverðu efni fjórða árgangs má nefna „Ágrip af ræðu áhrær-
andi íslenzkuna" eftir Konráð og grein fremst í bókinni um Fjölni, sem
síðar verður á minnzt. Þetta hefti er eitt hið stytzta, sem út kom af
Fjölni, 36+56 síður.
Fimmta ár sá Tómas um einn, eins og áður segir, og samdi allt efnið
sjálfur að frátöldu einu kvæði Guðmundar Torfasonar og tveimur eftir
Bjarna Thorarensen. Tómas skrifar þrjár langar ritgerðir, „Um fólks-
fjölgunina á íslandi“, „Bókmentirnar íslendsku“ og „Eptirmæli ársins
1838“. I bókmenntaritgerðinni kemur Ijóslega fram, hve nauðsynlegt
Tómas taldi, að menn stæðu báðum fótum í samtíð sinni og horfðu
fram, en ekki aftur: „Það tekst aldreí að rita góðar bækur, eður halda
áliti firir lærdóm til leíngdar, nema maður jafnt og þjett gángi áfram
með tímanum og afli sjer, jafnótt og við bætist, hinna helstu bóklegra
hjálparmeðala um þau efni, sem hann ætlar að rita um, og noti þau
með allri ástundan . . . Þá verða hugmindir mannsins, sem von er, ærn-
um mun ljósari, ef að ljósin, sem aðrir hafa kveíkt, er líku voru að velta
26 firir sjer, bera þángað birtu . . . “
Þessi árgangur er mikill að vöxtum, 145+40 blaðsiður.
BIRTINGUR
21