Ljósmæðrablaðið - 15.05.2006, Side 36

Birt hefur verið skýrsla um skim-
anir með ómskoðun á meðgöngu. Hvert
hérað hefur og mun hafa ákvörðunar-
rétt hvort slíkar skimanir eru í boði og
þá hverjar. Ekki verða settar leiðbein-
ingar á landsvísu um þetta mál í bili.
Mikil umræða hefur orðið um þetta og
sýnist sitt hverjum.
Ennffemur upplýsti Merja að undir-
búningur NJF ráðsteíhunnar í Finnlandi
gengi vel.
Færeyjar
Færeyska Ljósmæðrafélagið varð sjálf-
stætt félag 1. júní, 2005 og hefur mikil
orka farið í að byggja upp nýtt félag.
Ýmsir byrjunarörðugleikar hafa orðið
sem eru óðum að leysast.
Mikil vinna hefur verið lögð í vinnu
við sameiningu fæðingargangs og
sængurkvennagangs á sjúkrahúsinu í
Þórshöfn. Félagið hefúr þurft að grípa
inn í þessar breytingar á ýmsum stigum
aðallega þegar hefur átt að ganga á verk-
svið ljósmæðra. Ýmsar breytingar hafa
verið gerðar samhliða þessu eins og
að hafa Ijósmóður alltaf á sólarhrings-
vakt og hefur það gengið vel. Enn er
ekki ljóst hvernig stjórnun þessarar
nýju einingar verður háttað en allt útlit
er fyrir að yfirmaður verði ljósmóðir.
Hjúkrunarfræðingar vilja halda í þessa
stöðu, en Ljósmæðrafélagið mótmælir
því þar sem þær geti ekki verið faglegir
yfirmenn ljósmæðra og þar að auki
séu ljósmæður sérmenntaðar til þess að
sinna konum í barneignarferlinu öllu
sem hjúkrunarfræðingar séu ekki.
I fyrsta skipti í sögu Ljósmæðrafélags
Færeyja eru allir virkir félagar í vinnu
sem ljósmæður og helgast það fyrst og
fremst af því að ljósmæður sinna nú
sængurlegu.
Umræða er um breytingar á öllu
sjúkrahúsakerfi Færeyja og líklegt að
þau verði sameinuð i eina stofnun.
Island
Hildur kynnti skýrslu Ljósmæðrafélags
íslands og hvað helst er á döfinni hér
á landi.
Noregur
Marit Heiberg kynnti skýrslu Norska
Ljósmæðrafélagsins. Gerð hefur verið
breyting á samningakerfi ljósmæðra
og semur félagið nú fyrir Ijósmæður á
hverjum stað. Þetta hefur haft í för með
sér umtalsverðar launahækkanir fyrir
ljósmæður á minni stöðum.
Mikil umræða er um nýtt nám ljós-
mæðra í Noregi og beitir Ljósmæðra-
félagið sér fyrir því að það verði 4 ára
B.Sc. nám. Stjórnmálamenn hafa sýnt
þessu mikinn áhuga og má segja að svo
sé um flesta nema hjúkrunarfræðinga
sem hafa mótmælt þessum hugmyndum
og telja að Ijósmæðranámið verði mun
lélegra en nú er!
I könnun sem Helsedirektoratet i
Noregi gerði 2004 á fæðingardeildum
landsins kom í ljós að 3° og 4° spangar-
rifur eru mjög algengar og mun hærri
en t.d. í Finnlandi. Þær verða nú við um
4-5 % allra fæðinga um leggöng. Lögð
hefur verið ffam áætlun til þess að
draga úr þessum rifúm sem hefur hlot-
ið mikla umræðu og gagnrýni. Menn
eru sammála um takmarkið, sem er að
draga úr þessum rifum, en aðferðirnar
sem á að beita eru í fyrsta lagi ekki
byggðar á rannsóknum og í öðru lagi
mjög handahófskenndar. Ljósmæður
eru mjög reiðar yfir þessari áætlun og
telja hana ekki faglega unna.
Fæðingar í Noregi eru i dag um 50.000
en voru fyrir 10 árum um 60.000. Þessar
tölur urðu til þess að fæðingarstöðum
hefúr verið fækkað og til dæmis var lokað
fæðingardeild i Osló þar sem venjulega
fæddu um 2500 konur á ári. Þetta, ásamt
því að konur mega velja hvar þær fæða,
hafði í för með sér að Kvennadeildin í
Osló varð að vísa um 2000 konum í fæð-
ingu ífá á síðasta ári. Blásið er til sóknar
vegna þessa með því meðal annars að
bjóða Gudrun Abascal ffá Stokkhólmi
og Ullu Waldenström í heimsókn til að
ræða hvemig Svíar brugðust við svip-
uðum vanda fyrir nokkmm árum. Þessi
vinna gengur vel og eru ljósmæður mjög
virkar í henni.
Svíþjóð
Anna Nordijáll flutti skýrslu Sænska
Ljósmæðrafélagsins. Umræða er um
heilbrigði á barneignarskeiði í Svíþjóð
og er ætlunin að setja fram einhvers
konar leiðbeiningar varðandi þennan
málaflokk. Enn er ekki samstaða um
þetta mál hjá hlutaðeigandi.
Vinna er hafin við endurskoðun
skjals um eðlilegar fæðingar, „State of
the art, handlággning af normal födsel”.
I Svíþjóð er einnig umræða um gæða-
staðla þjónustunnar eins og fjölda 3 og
4° spangarrifa. Robsons skráningarkerf-
ið verður æ algengara, en aðalhöfúð-
verkurinn að mati Ljósmæðrafélagsins
er sá að ekki hefur náðst samstaða um
skilgreiningu á hvað sé eðlileg fæðing.
Ennfremur er verið að endurskoða
hæfnislýsingu ljósmæðra hjá ráðuneyt-
inu.
Anna sagði frá því að búið sé að
endurskipuleggja allt nám fyrir ljós-
mæður í Svíþjóð og setja það upp í
samræmi við Bologna samkomulagið. I
þessu sambandi spannst mikil umræða
meðal fulltrúanna á fundinum og lýsti
hvert land gróflega hvernig námið er
hjá hverju um sig. Hér á eftir er gerð
grein fyrir þessari umræðu.
Yfirlit yfir nám Ijósmæðra
á Norðurlöndunum eins
og það verður eða er nú
þegar samkvæmt Bologna
samkomulaginu.
Svíþjóð
Miklar breytingar eru fyrirhugaðar á
sænska ljósmæðranáminu og er vinna
við nýja námskrá hjá 10 skólum langt
komin eða búin. Þessi vinna var kynnt á
ráðstefnu m.a. með læknum í haust sem
leið. Fyrirhugað er að námið verði eins
og hér segir í stórum dráttum;
1. 3 ára hjúkrunarnám = 180 ECTS
=> B.Sc. gráða í hjúkrunarfræðum
2. 2 ár (80 vikur) ljósmæðranám 60
ECTS => ljósmóðurréttindi (sam-
tals 240 ECTS)
3. 20 vikur til viðbótar => 30 ECTS =>
Master of reproductive health (sam-
tals 270 ECTS)
Innifalið i hjúkrunarnáminu eru 10
vikur í klínik.
Ljósmæðranámið fer allt fram á
framhaldsstigi háskólanna og gerir kröfu
á að allir kennarar séu með meistarpróf
hið minnsta, líka klíniskir kennarar.
Gert er ráð fyrir að í námsleið til þess
að öðlast réttindi sem ljósmóðir, séu 10
vikur notaðar til lokaverkefnavinnu og
20-25 vikur í klinískt nám.
Bæti nemendur við sig til þess að
öðlast meistaragráðuna eru notaðar
5+5 vikur í rannsóknarnámskeið og 10
vikur í rannsókn
Til að sfyrkja klínikina í náminu er
gert ráð fyrir að ljósmæður starfi sem
„novice” eða byrjendur í eitt ár eftir
útskrift. (Hét þetta ekki aðstoðarljós-
móðir hér í eina tíð á íslandi? Og í Noregi
var fyrir skemmstu svokallað „turnusár’
fyrir nýútskrifaðar ljósmæður).
Danmörk
Engar breytingar á þeirra námi sem
þegar hefur verið aðlagað að Bologna
samkomulaginu og EU stöðlum. Námið
er núna 3 Vi árs nám sem gefur 205
ECTS einingar og gráðuna Profession
bachelor.
36 Ljósmæðrablaðið maí 2006