Dagblaðið Vísir - DV - 26.08.2005, Blaðsíða 32

32 FÖSTUDAGUR 26. ÁGÚST2005
Menning DV
Síðasta starfsár Listdansskóla íslands er hafið. Á komandi vori þegar starfsárinu
lýkur verða þáttaskil í sögu listdansins á íslandi. Þá verða níutíu og níu ár liðin
frá því að listdansinn sáði fræjum sínum í menningarlíf þjóðarinnar. Það tók nær
hálfa öld að koma dansinum á það stig að hann væri talinn verðugur menntastofn-
unar á vegum ríkisins og nú þegar sá skóli hefur starfað í meira en fimmtíu ár
lýkur þeim kafla. Hvað tekur við?
Kirkjulista-
hátíð í dag
12.00 Tónlistarandakt
Einai Jóhannesson klarinett
og DouglasA. Brotchie orgel
spila prelúdíu í fís-moll úr Das
Wohltemperierte Klavier II eftir
Bach,
ffum-
flytja
verk
JohnsA.
Speight
Music,
when
soft voices
die, sem var samið á síð-
asta ári að beiðni flytjanda. Titill
verksins er tilvitnun í kvæði
enska skáldsins Percys Bysshe
Shelley. Andaktinni ljúka þeir
með tveimur kirkjusónötum
Mozarts.
Atli Heimir Sveinsson rétti
Einari Bach-prelúdíu fyrir nokkru
og sagðist heyra hana fyrir sér
sem lag fyrir klarinettu og orgel.
Bætti svo inní smá kadenzu og
sagði „gjörðu svo vel“. Það verð-
ur svo Sr. Kristján Valur Ingólfs-
son sem annast bænahaldið.
18.00-22.00 Kirkjulista-
spjall með kaffihusastemn-
ingu
Þér eruð salt jarðar, passían
og guðspjöllin í listinni. Stutt
innlegg, almennar umræður.
Umræðum stýra Ævar Kjartans-
son og dr. SigurðurArni Þórðar-
son. Dagskráin er annars fimm-
þætt:
18.00 Matteusarpassíur
Bachs og Kvernos
Umsjón: Halldór Hauksson og
sr. Haukur Ingi Jónasson. Trond
Kverno tónskáld og Terje Kvam
kórstjóri, sem stjórnað hefur
báðum verkunum, segja frá.
19.00 Hallgrímurog guð-
spjöllin.
Umsjón: Margrét Eggertsdótt-
ircand. mag. og dr. Gunnar
Kristjánsson guðfræðingur.
20.00 Guðspjöllin séð með
augum myndlistarmanna.
Umsjón: Þóra Kristjánsdóttir
listfræðingur og dr. Pétur Péturs-
son guðfræðingur. Rúrísegir frá
verkum sínum á Kirkjulistahátíð
2005.
21.00 Fjallað um Matteus-
arguðspjall Pasolinis.
Umsjón: Oddný Sen kvik-
myndafræðingur og dr. Arnfríður
Guðm undsdóttir guðfræðingur.
22.00 Matteusarguðspjall
Kvikmynd frá 1964 eftir Pier
Paolo Pasolini.
Astæða er til að vekja sérstaka
athygli á þátttöku norska tón-
skáldsins Tronds Kvemo í spjall-
inu og kórstjórans Terje Kvam,
en hann stjórnar flutningi á
Matteusarpassíu Kvernos á
lokatónleikum hátíðarinnar á
sunnudag.
Ungir danshöfundar Aðra helgi verður Reykjavlk Dance Festival haldið með nýjum verkum Islenskra danshöfunda I flutningi dansara okkar.
Hdtlðin er merki um þd grósku sem sprottin erúr starfi einkaskóla og Listdansskólans.
Það var konungskoman 1907
sem var upphafið að þessari sögu. í
liði konungs var danskennari sem
hafði kennt við liðsforingjaskólann
danska og þau Árni Eiríksson og
Stefanía Guðmundsdóttir fengu
hingað til kennslu. Ahugi Stefaníu
á listdansi og nám hennar á því
sviði leiddi til þess að þær Guðrún
Indriðadóttir kenndu listdans og
plastík fyrir ungar stúlkur í Reykja-
vík á annan áratug.
Frumbýlingsár
Á fyrstu áratugum síðustu aldar
voru skólar í einkaeign eina kynn-
ing dansmenntar í landinu. Það
var af þeim grunni sem Ásta Norð-
mann sótti menntun sína til
Dresden 1921, þangað sóttu þær
dætur Jóhannesar á Borg áhuga
sinn á dansi og þaðan kom sá ein-
beitti vilji sem leiddi Rigmor Han-
son á sinn langa feril.
f dansefnum var heimsókn
Margrethe Brock Nielsen neistinn
sem kveikti bálið 1928. Margrethe
dansaði fyrir þúsundir áhorfenda á
ferðum sínum það sumar. Á henn-
ar vegum fór Ásta Norðmann til
Danmerkur en menntun dans-
kvenna okkar og kennara var sótt
næstu áratugi í klassískan skóla
dansmenntar sem var að stofni til
frá Bournonville-skólanum danska
og rússneska skólanum eins og
hann var iðkaður í London.
Frumherjar
Ásta, Rigmor, Elly Þorláksson,
Helena Jónsson og Sif Þórz voru
allar skólaðar í klassískum dansi,
þótt þær iðkuðu ekki síður sam-
kvæmisdansinn og leituðu til nýrri
strauma sem konur á borð við
Ólöfu Árnadóttur og Ellen Kid báru
hingað.
Þegar leiðin opnast vestur um
haf á stríðsárunum leitaði ungt
fólk og áhugasamt um listir þang-
að, Sigríður Ármann stundaði nám
sitt vestra þótt hún leitaði síðar
frekari menntunar í Kaupmanna-
höfn undir vernd Friðbjörns
Björnssonar sem hafði þá verið við
Konunglega danska ballettinn um
árabil.
Hann og Sif Þórz voru menntuð
á hina klassísku vísu við skóla Kon-
unglega leikhússins þar sem sam-
an fór venjulegt skólahald og dag-
A morgun opnar Jón Laxdal yfirlitssýningu i Listasafninu á Akureyri. Þótt Jón
Laxdal hafi starfað sleitulaust að sinni myndlist í yfir tuttugu ár og sé vel þekkt-
ur á Akureyri hefur orðstír hans náð augum fárra utan bæjarmarkanna. Samt á
hann samleið með því besta á alþjóðlegum vettvangi.
Spielhaus Morríson Galeríe, sem
meðal annarra listamanna hefur
Gabríelu Friðriksdóttur á sínum
snærum, en ferðin endar svo í
Listasafninu í Færeyjum. Af þessu
tilefni kemur út vegleg bók um Jón
Laxdal, list hans og feril, í ritstjórn
Jóns Proppé gagnrýnanda.
Jón er fæddur árið 1950. Hann
dvaldi í Reykjavík um þriggja ára
skeið í fyrsta hópnum sem sótti
heimspekinám til þeirra Páls
Skúlasonar og Þorsteins Gylfason-
ar.
Úr gömlum blöðum
Jafnffamt sinni eigin listsköp-
un og ritstörfum hefur Jón verið
mikilvirkur í menningarstarfi á
Akureyri þar sem hann átti bæði
hlut að rekstri Rauða hússins og
var einn þeirra sem hófu Listagilið
til vegs og virðingar, en Jón bjó
líka þar til fyrir skömmu í gilinu.
Verk Jóns eru einkum klippi-
myndir með upplímdum texta,
letri, skrauti og myndum. Hráefn-
ið er oftast gömul dagblöð og hef-
ur það nokkuð með verkin að
segja hvaða gömlu blöð liggja til
grundvallar. Þannig eru sumar
myndraðir unnar alfarið úr sama
blaðabunkanum og bera þá bæði
keim af stjórnmálabaráttu og mál-
flutningi þess tíma, sem og stíl og
Jón er borinn og barnfæddur
Akureyringur og hefur starfaö þar
alla sína ævi. Akureyrarbær viður-
kenndi framlag hans til lista í
bænum þegar hann var tilnefndur
bæjarlistamaður árið 1993. Auk
myndlistarkennslu hefur Jón
lengst af unnið fyrir sér sem starfs-
maður á sambýli þroskaheftra og
geðfatlaðra og komið að uppsetn-
ingu hverrar einustu sýningar i
Listasafninu á Akureyrí frá því það
tók til starfa fýrir tólf árum. Lista-
safnið á Akureyrí hefur oft átt
frumkvæði að samvinnuverkefn-
um hér heima og erlendis á und-
anförnum misserum. Nú ætlar
safnið sér meira með verk Jóns;
vill koma sínum heimamanni á
kortið. Verður opnuð yfirlitssýn-
ing á verkum Jóns Laxdais Hall-
órssonar undir
heitinu Ekki orð.
Utanfarir
Sýningin er
unnin í samstarfi
við Hafnarborg,
menningar- og
listastofnun Hafn-
arfjarðar, og þang-
að fer hún þegar
henni lýkur á Ak-
ureyri 23. október.
Um svipað leyti
verða verk eftir Jón
til sýnis í Safni, nú-
tímalistasal Péturs
Arasonar við
Laugaveg í Reykja-
vík.
í mars á næsta
ári fara verkin síð-
an til Berlínar þar
I sem Jón sýnir í
IHjónin Jón Laxdal og Aðal-
heiður Eysteinsdóttir
DV-mynd Spessi. Meðleyfi
Listasafnsins d Akureyri.

-J